Frombork

Z Wikipedii

Współrzędne: 54°21' N 19°41' E54.35 19.6833333 (Frombork)

Frombork
Herb Fromborka
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina  - rodzaj	Frombork miejsko-wiejska
Burmistrz	Krystyna Ryszarda Lewańska (e-mail)
Powierzchnia	7,59 km²
Położenie	54° 21' N 19° 41' E
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	2528 333,1 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	+48 55
Kod pocztowy	14-530
Tablice rejestracyjne	NBR / stare EL
Położenie na mapie Polski Frombork
TERC10 (TERYT)	6283502034
Miasta partnerskie	Sucha Beskidzka
Urząd miejski3 ul. Młynarska 5a 14-530 Frombork tel. 55 243-72-04; faks 55 243-72-04
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Frombork (niem. Frauenburg, łac. Castrum Dominae Nostrae) - miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Frombork. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. elbląskiego. Jest położony na Równinie Warmińskiej, nad Zalewem Wiślanym. Ośrodek rybołówstwa, przystań jachtowa i żeglugi pasażerskiej (połączenie z Krynicą Morską) oraz morskie przejście graniczne.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Ciekawostki 4 Dzisiaj 4.1 Szkolnictwo 5 Plan miasta 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

W roku 1275 kiedy po kolejnym powstaniu Prusów doszczętnie spalono katedrę w Braniewie biskup warmiński postanowił przenieść kapitułę warmińską i wybudować katedrę we Fromborku. Powstały w wyniku tego wyboru w ostatniej ćwierci wieku XIII kompleks osadniczy składał się z dwóch, całkowicie od siebie niezależnych, jednostek: zespołu katedralnego na wzgórzu i miasta nad brzegiem Zalewu Wiślanego. Każda z nich posiadała odmienne podstawy prawne. Dopiero w końcu wieku XIX tarasy górny i dolny powiązano w jeden zespół, natomiast w roku 1926 Wzgórze Katedralne i miasto połączone zostały administracyjnie.

Miasto założone zostało około roku 1277. Badania archeologiczne nie potwierdziły istnienia tutaj wcześniejszego osadnictwa. Nazwę przyjęto od Najświętszej Marii Panny, patronki katedry. Osadnicy niemieccy nazywali je - Frauenburg, a kanonicy warmińscy w swoich dokumentach pisali Castrum Dominae Nostrae - Gród Naszej Pani. Ona też zajęła miejsce w herbach miasta i kapituły. Według innych podań, owa "Nasza Pani" to wdowa, która odziedziczyła wiele bogactw po zmarłym mężu i przekazała je na budowę katedry. W tradycji polskiej miasto od dawna nazywano Fromborkiem.

Początkowo stanowiło własność biskupów warmińskich, od roku 1320 należało do kapituły. Zwane było wówczas Civitas Warmiensis (miasto warmińskie). Tak też było w istocie, gdyż Frombork był stolicą Warmii. Pierwszą udokumentowaną datą nadania praw miejskich jest rok 1310. We Fromborku przebywał Mikołaj Kopernik, który jako kanonik kapituły warmińskiej żył i pracował na Wzgórzu Katedralnym niemal nieprzerwanie od roku 1510 do dnia swojej śmierci w maju 1543 roku. Właśnie tutaj Mikołaj Kopernik opracował "De Revolutionibus", dzieło które odmieniło dotychczasowe pojęcia o wszechświecie. Zespół katedralny na wzgórzu jest klejnotem architektury na Warmii i miejscem gdzie pochowano Mikołaja Kopernika.

W roku 1772, po pierwszym rozbiorze Polski, miasto przejął rząd pruski.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej z powodu znacznych zniszczeń i niewielkiej liczby mieszkańców pozbawiono Frombork praw miejskich. Odzyskał je dopiero w roku 1959.

Od czasów założenia życie mieszkańców miasta wiązało się głównie z rybołówstwem i rolnictwem. Z biegiem lat powstawały tutaj warsztaty rzemieślnicze świadczące głównie usługi dla kanoników i służby kościelnej. Już w średniowieczu wymieniano funkcjonowanie we Fromborku cechów krawców, piekarzy, piwowarów oraz gildii rybackiej. Po kilkakrotnych zniszczeniach zabudowy miejskiej w czasie wojen szwedzkich rozpoczyna się w drugiej połowie wieku XVII upadek gospodarczy.

Pewne ożywienie daje się zauważyć po roku 1837, kiedy przeniesiono tutaj siedzibę biskupstwa. Rozwój turystyki, który nastąpił w końcu wieku XIX, spowodowany m.in. uruchomieniem w roku 1899 linii kolejowej, sprzyjał dalszemu rozwojowi miasteczka jako znaczącego już ośrodka turystyczno-wypoczynkowego. Powstało wówczas kilka hoteli, gospód i pensjonatów.

Zarówno warownia katedralna, otaczające ją kanonie, jak i miasto często niszczono w licznych wojnach. II wojna światowa szczególnie ciężko doświadczyła miasto. Front przetoczył się dolnym tarasem, dlatego Wzgórze Katedralne poniosło mniejsze straty. Po zakończeniu wojny Frombork po 173 latach powrócił do Polski.

W latach 1966-1973 prowadzono odbudowę Fromborka, w ramach akcji Związku Harcerstwa Polskiego pod kryptonimem "Operacja 1001 Frombork". 2391 instruktorów i harcerzy za swoją nienaganną pracę, trwającą co najmniej trzy turnusy, otrzymało najwyższe wyróżnienie - tytuł Honorowego Obywatela Fromborka (HOF). "Operacja 1001 Frombork" przygotowywała obchody 500. rocznicy urodzin Kopernika. W roku 1946, podjęto decyzję o zorganizowaniu Muzeum Mikołaja Kopernika. Muzeum to udostępniono zwiedzającym we wrześniu 1948.

[edytuj] Zabytki

• Zespół katedralny na wzgórzu złożony z katedry i obwarowań katedralnych, otoczony budynkami dawnych kanonii
  • Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja
  • Wieża Radziejowskiego, w której znajduje się wahadło Foucaulta)
  • Prywatna wieża Kopernika, będąca niegdyś jego obserwatorium
  • Muzeum Mikołaja Kopernika
  • 6 kanonii zewnętrznych z XVII-XVIII w.
• Cmentarz kanonicki
• Nowy pałac biskupi
• Dawny kościół parafialny św. Mikołaja
• Zespół poszpitalny św. Ducha i kaplica św. Anny - Muzeum Historii Medycyny
• Kościół poewangelicki, obecnie pogrzebowy
• Kapliczka przydrożna św. Jerzego przy ul. Braniewskiej
• Baszta Żeglarska z XV w.
• Wieża wodociągowa z XVI w, przebudowana w XVII-XVIII w.
• Kanał wodny z XV w.
• Domy z XVII-XVIII w.

[edytuj] Ciekawostki

U podnóża Wzgórza katedralnego rośnie limba syberyjska tzw. "samosiejka", unikat w skali europejskiej, drzewo to nie występuje w tym klimacie, na tej szerokości geograficznej i w Europie.

[edytuj] Dzisiaj

Obecnie miasto czerpie korzyści w głównej mierze z ruchu turystycznego oraz rybołówstwa. Zadbane środowisko, spokój i wspaniała historia miasta przyciągają co roku wielu turystów. Odwiedzający znajdą w mieście liczne placówki gastronomiczne i hotelarskie. Będą mogli skorzystać z basenu (kąpielisko miejskie), wyruszyć w rejs po Zalewie Wiślanym statkiem Żeglugi Gdańskiej, bądź wynajętym jachtem. Miasto jest znakomitym punktem wypadowym do innych okolicznych atrakcji. Piesze, rowerowe lub żeglarskie wycieczki wszystkim dostarczą wielu niezapomnianych wrażeń (Krynica Morska, stadnina w Kadynach, naturalne punkty widokowe, umocnienia pozostałe po II wojnie światowej, wał przeciwpowodziowy, Kanał Kopernika, obserwatorium astronomiczne i wiele innych). W letnie miesiące jest miejscem Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej. Frombork jest miastem dynamicznie się rozwijającym. Na przełomie ostatnich lat wiele pieniędzy (gł. unijnych) zostało przeznaczonych na cele ekorozwoju. Została tu wybudowane m.in. ekologiczna kotłownia na biomasę, a także biologiczno-chemiczna oczyszczalnia ścieków (właściwie została tylko zmodernizowana).

[edytuj] Szkolnictwo

We Fromborku powstał niedawno zespół szkół. W jego skład wchodzą:

• Przedszkole
• Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika
• Gimnazjum im. Parlamentu Europejskiego

Obecnie (2008r.) dyrektorem ZSZ jest Pani Bożena Szczepanik.

[edytuj] Plan miasta

• Interaktywny Informator Miejski z rozbudowanym planem miasta

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Serwis Internetowy Miasta