Stendal

Z Wikipedii

Stendal
Herb miasta Mapa
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Saksonia-Anhalt
Powierzchnia	82,31 km²
Populacja (31.12.2006) - liczba ludności - gęstość	36 761 447 osób/km²
Położenie	52°36' N 11°51' E
Burmistrz	Klaus Schmotz
Tablice rejestracyjne	SDL
Strona internetowa miasta

Stendal - miasto w środkowej części Niemiec, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, w dolinie Łaby. Najważniejsze miasto powiatu Stendal nieoficjalna stolica kraju historycznego Altmark. Liczy 37 tys. mieszkańców (2004). Połozone jest ok. 125 km na zachód od Berlina i ok. 170 km na wschód od Hanoweru. Miasto zachowało cenne zabytki, przede wszystkim gotyckie kościoły i obwarowania. Miejsce urodzenia Johanna Joachima Wickelmanna jednego z pierwszych historyków sztuki. Jednym z miast partnerskich Stendalu są Puławy.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Muzea 4 Miasta partnerskie 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwsza wzmianka o Stendalu pochodzi z 1022 znany jest jako Steinedal - wiejska posiadłość klasztoru przy kościele Św. Michała w Hildesheim. Miasto założone zostało przez Albrechta Niedźwiedzia w XII wieku. W 1166 otrzymało przywilej targowy na prawie magdeburskim. W XII wieku powstaje parafia Św. Jakuba, zaś w 1230 zostaje założony klasztor Franciszkanów. Od XIII wieku wzrasta znaczenie miejscowego mieszczaństwa, powstają gildie, wśród nich cech żeglarzy, który posiadał swoje własne statki handlowe. Z 1283 pochodzi najstarsza wzmianka o kościele NMP, fundacji kupców. Gwałtowny rozwój gospodarczy miasta spowodowało przyjęcie młodego wówczas ośrodka miejskiego do Hanzy. W 1300 r. miasto zostało otoczone murami miejskimi. W 1338 r. przy dzisiejszej ul. Brüderstraße powstaje, szkoła łacińska, która została później zamieniona w gimnazjum. Od 1488 w mieście działał Joachim Westfal, autor pierwszych drukowanych książek na terenie Marchii Brandenburskiej. W XIV i XV wieku przypada rozwój kulturalny i artystyczny miasta.

Stendal wpierw należał do Marchii Brandenburskiej, w XVIII w. wcielony został do Prowincji Saksonia która weszła w skład Królestwa Pruskiego wojny napoleońskie. Od 1949 do zjednoczenia Niemiec w 1990, Stendal znajdował się na terenie Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Pseudonim "Stendhal" Marie-Henri Beyle pisarza doby romantyzmu jest prawdopodobnie ukłonem w stronę Johannowi Joachimowi Wickelmannowi, który przyszedł na świat w Stendalu w 1717 r.

Stendal jest siedzibą Verwaltungsgemeinschaft ("wspólnego samorządu miejskiego") Stendal-Uchtetal.

[edytuj] Zabytki

Stendal jest jednym z ważniejszych zespołów architektonicznych na terenie dawnej Marchii. W skład tego kompleksu wchodzą przede wszystkim dzieła gotyckiej architektury ceglanej i zespoły domów o konstrukcji ryglowej.

• Mury obronne z bramami Uenglinger i Tangermünder - prawdopodobnie dzieło S. Boxhede, jednego z ważniejszych architektów gotyku ceglanego, działającego przy budowie i dekoracji ratusza, katedry w Stendal, oraz obwarowań w Tangermünde i Werben.
• Ratusz - dwuskrzydłowy gmach z XV - XVI w. Część gotycką tworzy dwukondygnacyjne południowe skrzydło, w dolnej części znajdują się arkadowe podcienia, w górnej dawna sala rady miejskiej. Wewnątrz boazeria z dekoracją figuralną z 1462, wykonane w miejscowym warsztacie z którym są związane m.in. stalle w pobliskim kościele NMP. Główne skrzydło zostało wzniesione w stylu renesansowym.
• Katedra - gotycka z XV wieku powstała na miejscu dawnego kościoła, znanego w 1188, do którego w 1258 dobudowano konwent Augustianów. W 1424-67 powstał obecny kościół w formie trójnawowej hali. Katedra kryje cenne dzieła sztuki z XV wieku, m.in. stalle z dekoracją figuralną, piaskowcowa Grupa Ukrzyżowania z 1430. zachowała się późnoromańska przegroda chórowa do której dodano w XV wieku zespół figur. Okna prezbiterium zdobią późnogotyckie witraże, zachowane niemal w komplecie (1600 szyb) stanowią największy zespół witraży we wschodnich Niemczech. Wykonane zostały w latach 1425-70.
• Kościół NMP - gotycki z XV wieku powstały na miejscu dawnego późnoromańskiego, z którego zachowała się częściowo fasada. Wewnątrz m.in. późnogotycka krata oddzielająca chór od korpusu nawowego z figurami apostołów i sceną koronacji NMP, stalle z 1508, ołtarz główne w kształcie tryptyku z 1471. Po reformacji, kiedy kościół przejęła gmina ewangelicka powstał zespół renesansowych, manierystycznych i barokowych epitafiów i nagrobków.
• Kościół Św. Piotra - gotycka 3 nawowa hala z XV w. Wewnątrz m.in. krucyfiks i przegroda chórowa z płaskorzeźbami z XIV w. Ołtarz głowny tworzą dwa tryptyki ustawione jeden na drugim, z XIV w. (część dolna) i XV w. (część górna).
• Kościół Św. Jakuba - gotycki, z 1340-1477 w formie trójnawowej hali, powstały na miejscu starszego. Wystrój tworzą m.in. stalle z 1470, witraże z XV w, oraz manierystyczne dzieła Hansa Hackego z Werben - ołtarz główny i ambona.
• Kilka kamienic o konstrukcji ryglowej przy ul. Weber-, Rohr-, Ucht- oraz Winckelmann Straße.

[edytuj] Muzea

• Dom Winkelmanna (Winckelmann-Museum) - w domu rodzinnym historyka sztuki.
• Muzeum Straży Pożarnej (Landesfeuerwehrmuseum)
• Muzeum Altmarktu (Altmärkische Museum)

[edytuj] Miasta partnerskie

• Svitavy,
• Grenoble,
• Puławy,
• Lemgo, Północna Nadrenia-Westfalia,

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta
• Portal Altmaarkt

To jest tylko zalążek artykułu związanego z Niemcami. Jeśli potrafisz, rozbuduj go.