Dydelfokształtne

Z Wikipedii

Dydelfokształtne
Dydelf wirginijski (Didelphis virginiana)
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dydelfokształtne
Nazwa systematyczna
Didelphimorphia[1]
Gill, 1872
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Dydelfokształtne (Didelphimorphia) - rząd niewielkich torbaczy obejmujący około 60 gatunków występujących w Ameryce Południowej i Środkowej oraz jeden gatunek (dydelf wirginijski) szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej. Najmniejsze osiągają rozmiary myszy, a największe są zbliżone wielkością do domowego kota. Didelphimorphia są uważane za ewolucyjnie najstarsze wśród współcześnie żyjących ssaków. Pojawiły się w górnej kredzie.

Większość gatunków ma wydłużony pysk i długi, chwytny, pokryty łuskami ogon. W uzębieniu dydelfokształtnych występuje 50 zębów. Kły są silne i duże, siekacze małe, zęby trzonowe trójguzkowe. Pozbawiony pazura pierwszy palec stopy jest przeciwstawny pozostałym. U większości dydelfokształtnych występuje torba lęgowa.

Wzór zębowy		I	C	P	M
50	=	5	1	3	4
		4	1	3	4

Zajmują różnorodne siedliska od suchych terenów trawiastych po lasy deszczowe, na wysokościach od poziomu morza do 3000 m n.p.m. Dydelf wirginijski spotykany jest w osiedlach ludzkich.

[edytuj] Systematyka

Do dydelfokształtnych zaliczane są żyjące współcześnie:

• dydelfowate (Didelphidae)

wymarłe rodziny gatunków znanych z pokładów górnej kredy:

• †Derorhynchidae
• †Sparassocynidae

oraz rodzaje o niepewnej pozycji taksonomicznej (incertae sedis):

• †Szalinia
• †Peratotherium
• †Paradidelphys

W literaturze spotykane jest równoważne określenie Didelphoidea.

[edytuj] Bibliografia

Przypisy

p • d • e Systematyka ssaków (Mammalia) Królestwo: zwierzęta • Typ: strunowce • Podtyp: kręgowce • Gromada: ssaki ssaki wyższe (Eutheria) albo łożyskowce {Placentalia) szczerbaki • owadożerne • wiewióreczniki • nietoperze • latawce  • naczelne • ryjkonosy • tenreki • złotokrety • zajęczaki  • gryzonie • drapieżne • łuskowce • mrówniki • nieparzystokopytne  • parzystokopytne • walenie • syreny • †desmostyle • trąbowce  • góralki ssaki niższe (Metatheria) Ameridelphia: dydelfokształtne • skąpoguzkowce Australidelphia: beztorbiki • niełazokształtne • krety workowate  • jamrajokształtne • dwuprzodozębowce ssaki jajorodne, prassaki (Prototheria) stekowce incertae sedis †allotery • †morganukodonty • †dokodonty • †eutrykonodonty • †symetrodonty • †eupantotery