41 Dywizja Piechoty (II RP)

Z Wikipedii

41 Dywizja Piechoty Rezerwowa, 41 DP (rez.) – wielka jednostka piechoty Wojska Polskiego II RP.

Spis treści 1 Udział w wojnie obronnej 1939 r. 2 Ordre de Bataille i obsada personalna w kampanii wrześniowej 3 Bibliografia 4 Zobacz też

[edytuj] Udział w wojnie obronnej 1939 r.

41 Dywizja Piechoty (Rezerwowa) pod dowództwem gen. bryg. Wacława Piekarskiego wchodziła w skład GO "Wyszków" w Armii "Modlin". Do 3 września miała tylko ograniczony kontakt z wrogiem. 4 września koncentrowała się w rejonie Różana z zadaniem jego obrony oraz linii Narwi na północ i południe od miejscowości. 5 września toczyła ciężkie walki w obronie Różana z wojskami niemieckiego Korpusu "Wodrig" z 3 Armii. Podejmowane kilkakrotne próby opanowania przez Niemców miasta oraz sforsowania Narwi zostały odparte z dużymi dla nich stratami. Nazajutrz jednak Polacy ponieśli porażkę. Sprzeczne rozkazy Naczelnego Dowództwa spowodowały chaos w dowodzeniu i w konsekwencji odwrót znad Narwi do nowego miejsca koncentracji na północ od Wyszkowa. Tego samego dnia dywizja została przekazana do SGO "Narew" i przeznaczona do ponownego zajęcia Różana. Jednakże próba odzyskania utraconych pozycji zakończyła się z 6 na 7 września jej rozbiciem. 33 DP (Rez.) skierowana nocnym marszem w rejon Różana, spotkała się z odchodzącą 41 DP (Rez.), która wzięła 33 DP za Niemców i doszło do nocnego boju obu polskich jednostek, który zakończył się utratą 2 batalionów piechoty i jednego dywizjonu artylerii lekkiej przez 41 DP oraz kompletnym przemieszaniem się oddziałów obu dywizji. Zdezorganizowane oddziały zostały wycofane na południe na przeprawy na rzece Bug (rejon Broku). Następnie dowódca dywizji otrzymał rozkaz ponownie podporządkowujący go GO "Wyszków". Wobec przedwczesnego wysadzenia mostu w Broku 7 września dywizja znajdowała się w pełnym odwrocie na Wyszków. 116 pp maszerował z Kobylina na Grądy, 114 pp – na Plewki, a 115 pp – na Czarnowo. Do wieczora dywizja ześrodkowała się w rejonie Stara Wieś-Białe Błota-Poręba w składzie 7 batalionów przy stanach sięgających 35 % stanu wyjściowego. 8 września dywizję przydzielono do Armii "Modlin". W nocy z 8 na 9 września dywizja zdołała zgrupować się pod Łazami, Strachowem i Gwizdałami bez kontaktu z Niemcami. Dowódca zwlekał z dalszym wykonaniem rozkazu. aby dać odpocząć wymęczonym oddziałom. Następnie jej oddziały obsadziły rejon między Liwcem a Brokiem. 10 września, gdy dywizja była w marszu, pod Stoczkiem Węgrowskim rozbił ją atak niemieckiej dywizji pancernej "Kempf". Niezdolne do dalszej walki oddziały dywizji zostały skierowane w rejon Włodawy. 14 września resztki dywizji zbierały się koło Chełma. 15 września jej oddziały liczyły ok. 5 tys. żołnierzy. Następnie weszła w skład Frontu Północnego gen. Stefana Dęba-Biernackiego. Przez cały 19 września dywizja biła się z niemiecką 3 DPanc. w rejonie Włodawy. Dywizja walczyła następnie pod Aleksandrowem i Tereszpolem i – okrążona od płd. przez niemiecką 8 DP, od zach. i płn. przez VII Korpus, a od wsch. przez zbliżające się oddziały Armii Czerwonej – dopiero 26 września złożyła broń.

[edytuj] Ordre de Bataille i obsada personalna w kampanii wrześniowej

Planowane Ordre de Bataille i obsada personalna 41 DP (rez.) w kampanii wrześniowej. W nawiasach podano nazwy jednostek mobilizujących oraz stanowiska służbowe oficerów dywizji zajmowane przed mobilizacją.

• Kwatera Główna
  • Dowództwo
    • dowódca dywizji - gen. bryg. Wacław Piekarski (← szef Dep. Piechoty M.S.Wojsk.)
    • dowódca piechoty dywizyjnej - płk piech. Marian Stanisław Raganowicz (← komendant Szkoły Podchorążych Piechoty)
      • oficer sztabu - kpt. Tadeusz Makowski
    • dowódca artylerii dywizyjnej - płk art. Adam Tymoteusz Sawczyński (← komendant Szkoły Podchorążych Artylerii)
      • oficer sztabu - mjr Eugeniusz Bajer
      • oficer sztabu - mjr Marian Jędrychowski
    • dowódca saperów dywizyjnych - mjr Tadeusz II Pisarski (nie dołączył, szef saperów 44 DP (rez.))
    • dowódca kawalerii dywizyjnej - mjr Józef Sienkiewicz
  • Sztab
    • szef sztabu - mjr dypl. Józef Biliński
      • oficer operacyjny - kpt. dypl. Kazimierz Rudecki
      • oficer informacyjny -
      • dowódca łączności - kpt. Władysław Brejdygant
      • kwatermistrz – mjr dypl. Jan Bielewicz

• 114 Pułk Piechoty Rezerwowy
  • dowództwo pułku i pododdziały pozabatalionowe (SPP)
    • dowódca pułku - ppłk Zygmunt Fila
    • adiutant - kpt. Kazimierz Zaremba
  • I batalion (SPP)
  • II batalion (SPP)
  • III batalion (SPP)

• 115 Pułk Piechoty Rezerwowy
  • dowództwo pułku i pododdziały pozabatalionowe (Ośrodek Wyszkolenia Rezerw Piechoty w Różanie)
    • dowódca pułku - ppłk Czesław Rzedzicki
    • adiutant - kpt. Stefan Parfiniewicz
  • I batalion (Ośrodek Wyszkolenia Rezerw Piechoty)
  • II batalion (Ośrodek Wyszkolenia Rezerw Piechoty)
  • III batalion (13 Pułk Piechoty w Pułtusku)

• 116 Pułk Piechoty Rezerwowy
  • dowództwo pułku i pododdziały pozabatalionowe (Szkoła Podchorążych Piechoty)
    • dowódca pułku - ppłk Mieczysław Chamerski
    • adiutant - kpt. Bolesław Proń
  • I batalion (Szkoła Podchorążych Piechoty)
  • II batalion (71 Pułk Piechoty w Zambrowie)
  • III batalion (33 Pułk Piechoty w Łomży)

• 61 Pułk Artylerii Lekkiej Rezerwowy
  • dowództwo pułku (Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii)
    • dowódca pułku - płk art. Florian Grabczyński (← dowódca 8 pac)
    • adiutant kpt. Demirski
  • I dywizjon armat (Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii)
  • II dywizjon armat (9 Pułk Artylerii Lekkiej w Siedlcach)
  • III dywizjon haubic (9 Pułk Artylerii Lekkiej)

• 61 Batalion Saperów Typ IIb (1 Batalion Saperów w Modlinie)
  • dowódca batalionu - mjr Tadeusz II Pisarski
• Szwadron Kawalerii Dywizyjnej
• dowódca szwadronu - mjr Józef Sienkiewicz
• Kompania Telefoniczna Nr 41 - por. Mikulski
• Pluton Łączności Kwatery Głównej Nr 41 - ppor. Niko
• Pluton Radio Nr 41 - por. Piasecki
• Drużyna Parkowa Łączności Nr 41
• Samodzielny Patrol Meteorologiczny Nr 61 (Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii)
• służby

[edytuj] Bibliografia

• Tadeusz Jaruga: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 7, Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939 : organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975.
• Wacław Stachiewicz: Wierności dochować żołnierskiej : przygotowania wojenne w Polsce 1935-1939 oraz kampania 1939 w relacjach i rozważaniach szefa Sztabu Głównego i szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Warszawa: "Rytm", 1998. ISBN 83-86678-71-2.
• Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1987, wyd. I, ISBN 83-11-07274-4, s. 451-452.

[edytuj] Zobacz też