Grand Theft Auto III

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji.
Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Grand Theft Auto III
Producent	DMA Design
Wydawca	Rockstar Games
Projektant	Craig Filshie, William Mills, Chris Rothwell
Silnik	RenderWare
Data wydania	PC: 2002 PS2: 2001 Xbox: 2003
Gatunek	akcja
Tryb gry	Singleplayer
Kategorie wiekowe	ESRB: M (Mature 17+) ELSPA: 18 PEGI: 18+
Platforma	PC, PS2, Xbox
Nośniki	PC: CD-ROM (2) PS2: DVD (1)
Wymagania	Pentium III 450MHz CPU 64 MB RAM 16 MB karta graficzna z obsługą DirectX karta dźwiękowa obsługująca DirectX 8x CD-ROM 500 MB HDD space system operacyjny Microsoft Windows 98/ME/NT/2000/XP DirectX 8.1
Kontrolery	klawiatura i mysz lub kontroler konsoli

Grand Theft Auto III (GTA 3) – gra wideo, wyprodukowana przez firmę Rockstar Games, wydana przez Take-Two Interactive, w październiku 2001 na konsolę PlayStation 2, w maju 2002 na Windows na komputery osobiste, a w listopadzie 2003 na konsolę Xbox. Jest czwartą częścią serii Grand Theft Auto (po GTA, GTA London i GTA 2). W Polsce została wydana przez firmę Play-it! w roku 2002. Do dystrybucji gra trafiła w wersji oryginalnej, dopiero po jej premierze w Internecie pojawił się oficjalny patch, spolszczający grę do wersji kinowej (przetłumaczone napisy, dialogi pozostawione zostały w wersji oryginalnej). Patch zawierał także mapę metropolii, po której poruszał się gracz.

Gra była przełomem, zarówno dla serii, jak i dla całego świata gier komputerowych. Grand Theft Auto III od razu zyskało sobie dobrą opinię, zarówno u graczy, jak i recenzentów – większość portali internetowych i magazynów traktujących o grach komputerowych zachwycała się grą i stawiała jej bardzo wysokie noty (także w Polsce: CD-Action – 10/10; Click! – 10/10; Play – 9,3/10; Imperium Gier – 9,8/10; GRY-OnLine – 95%; gry.interia.pl – 9/10).^{[potrzebne źródło]} Trzecia część jest pierwszą z serii, osadzoną w całości w trójwymiarze. Nowością była szczegółowa grafika i pieczołowicie odwzorowane modele samochodów, różnorodność i poziom trudności misji.

[edytuj] Gra

Gracz wciela się w Claude'a Speeda, żyjącego w mieście Liberty City, zlokalizowanym na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, wzorowanym na Nowym Jorku. W trakcie całej gry nie dowiadujemy się, jak ma na imię kontrolowany przez nas gangster. Z gry Grand Theft Auto: San Andreas dowiadujemy się, że ma na imię Claude.

Gracz zaczyna pracować jako miejscowy bandyta, powoli umacniając swoją pozycję, pracując dla rywalizujących ze sobą w Liberty City gangów. Każdy samochód charakteryzuje się swoimi parametrami, np. sentinel mafii (wzorowany na Mitsubishi Carisma) jest o wiele szybszy od minivana, jednak próba jego kradzieży kończy się przeważnie pościgiem za nami przez uzbrojonego członka mafii.

Gracz ma pełną dowolność w tym, co robi: może wykonywać podstawowe misje, przeważnie zlecane przez szefa któregoś w wpływowych w Liberty City gangów, poznając coraz większe obszary miasta i nowe możliwości (pojazdy, broń, inne gangi itp.), jednocześnie pnąc się w swojej gangsterskiej karierze i stając coraz wyżej w hierarchii. Może je zignorować i wykonywać misje poboczne lub dodatkowe (np. misje w taksówce, radiowozie, ambulansie, wozie strażackim, „rozwałki”, kradzież samochodów na zlecenie itp.), dzięki którym zdobywa pieniądze lub różnego rodzaju gadżety. Może także wybrać się na luźny spacer lub przejażdżkę po mieście (np. za pośrednictwem metra), zwiedzać je i poznając jego sekrety, lub robić rozpoznanie do misji, z którą nie poradził sobie za pierwszym razem.

[edytuj] Możliwości

Gra jest wysoce interaktywna, a poziom sztucznej inteligencji mieszkańców Liberty City jest odpowiednio wysoki, aby dodatkowo urozmaicić grę i dodać jej realizmu: każdego przechodnia można pobić lub zabić, co powoduje zwiększenie się zainteresowania policji graczem; jeżeli zaatakujemy policjanta, zacznie nas ścigać lub strzelać do nas, jeżeli będziemy starali się uciec. Jeżeli ucieczka się uda, a gracz nadal będzie narażał się policji, nasz poziom złej sławy będzie rósł, a wkrótce oprócz policji ścigać będą nas agenci federalni i wojsko. Podobnie dzieje się, gdy zaatakujemy członka jakiegoś gangu – jeżeli zaczepimy jednego, po chwili gracza ścigać będzie cały gang.

Pojazdy mają kilkanaście punktów, które można uszkodzić: zaczyna się od rozmaitych wgnieceń i zadrapań różnych części karoserii, kończy na urwaniu drzwi lub maski pojazdu. W ostateczności pojazd eksploduje, czyniąc w pobliżu straty.

Do misji podchodzić można, aż do skutku. Ma to swoje zalety, ponieważ jeżeli nie powiodło nam się za pierwszym razem, w międzyczasie można zrobić rozpoznanie w mieście i obmyślić strategię na kolejny raz, a w trakcie kolejnego wykonywania misji wprawiamy się w niej.
Jeżeli w czasie gry poziom życia bohatera wyniesie zero, automatycznie przenoszony jest on do szpitala, dodatkowo, jeżeli poległ w trakcie wykonywania misji, równoznaczne jest to z jej nie zaliczeniem. W szpitalu konfiskowana jest cała broń. Jeżeli zostaniemy złapani przez policję, odwiezieni zostajemy na komisariat, gdzie również konfiskowana jest nam broń, ubywa graczowi pieniędzy, które przeznaczone zostały na łapówkę dla policji.

W grze dostępnych jest wiele środków lokomocji: samochody (osobowe, ciężarowe, sportowe), autobusy, łodzie, (awionetka), czołgi oraz metro Wszystkie one wzorowane są na istniejących pojazdach, tak więc w grze poprowadzić można np. imitację Lamborghini, Ferrari, BMW, czy Dodge Viper. Pojazdy w grze, oprócz wyglądu, odznaczają się także podobnymi osiągami, co ich prawdziwe odpowiedniki.

[edytuj] Kontrowersje

Grand Theft Auto III zostało uznane za kontrowersyjne, ze względu na swoją treść. Gracz nagradzany jest za wykonywanie różnych nielegalnych i niemoralnych czynów, jak na przykład (często wymieniany przez prasę)^{[potrzebne źródło]}: kradzież samochodu, zwabienie do niego prostytutki, odbycie z nią stosunku, a następnie zabicie jej i zabranie pieniędzy.

Z tego powodu gra nie została dopuszczona do dystrybucji w Australii – był to jedyny kraj, w którym tak się stało, więc w ostateczności zdecydowano, aby wydać „okrojoną” wersję gry. Różni krytycy wysuwali przypuszczenia, że dzieci, grające w tego rodzaju gry, mogą wykazywać socjopatyczne stosunki do otoczenia. Już nieraz w Stanach Zjednoczonych osoby aresztowane pod zarzutem kradzieży samochodów powoływały się na Grand Theft Auto.^{[potrzebne źródło]}

20 października 2003 roku szesnastoletni William Buckner oraz jego czternastoletni przyrodni brat, Joshua, zastrzelili czterdziestopięcioletniego Aarona Hamela, a poważnie ranili dziewiętnastoletnią Kimberly Bede, których samochód został ostrzelany z broni kalibru 22 mm. Rodzeństwo przyznało się do winy. Zeznali, że broń znaleźli w domu, a zainspirowani Grand Theft Auto III, zaczęli strzelać do przypadkowo wybranych ludzi. Jack Thompson i Richard Talley, przedstawiciele rodzin zamordowanych, zeznawali przed sądem, iż gra inspiruje do przemocy, a także ćwiczy w strzelaniu do ludzi i pojazdów. Douglas Lowenstein, prezes stowarzyszenia Entertainment Software Association, stwierdził, że całe zajście na pewno było ogromną tragedią, jednak nieuzasadnione jest zrzucanie winy na grę, mającej kilka milionów graczy na całym świecie.
^{[potrzebne źródło]}

Seria Grand Theft Auto od samego jej początku służyła jako argument potwierdzający szkodliwość gier komputerowych. Pojawienie się Grand Theft Auto III tylko spotęgowało te zarzuty – obecnie trzeciej i czwartej części (Grand Theft Auto: Vice City) gry dostaje się najmocniej, jest ona pierwszym argumentem, wyprzedzającym m.in. Manhunta, Postala 2 i Carmageddon.^{[potrzebne źródło]}

[edytuj] Gangi

Mafia Leone:
- Boss: Salvatore Leone.
- Wspólnicy: Toni Cipriani, Joey Leone, Luigi Goterelli.
- Terytorium: Portland / Saint Marks.
- Wygląd: Czarne garnitury, niektórzy mają ciemne okulary.
- Samochód: Mafia Sentinel.
- Interesy: Prowadzenie restauracji "U mamuśki" i night-clubu
- Działalność: Ochrona, ściąganie haraczy.
- Broń: Pistolet, shotgun (początkowo: pistolet, uzi).
- Wrogowie: Mafia Forelli, Triada, Yakuza.

Triada :
- Boss: "Chunky" Lee Chong.
- Wspólnicy: Dave Chong.
- Terytorium: Portland / Chinatown.
- Wygląd: Niebieskie kombinezony i czarne baseballówki.
- Samochód: Triad Fish Van - ciężarówki firmy ds. rybnej żywności.
- Interesy: Pralnie, fabryka sztucznych makreli.
- Działalność: Ochrona, pranie brudnych pieniędzy.
- Broń: Kij baseballowy, pistolet.
- Wrogowie: Mafia Leone, Diablos.

Diablos:
- Boss: El Burro
- Członkowie: Ernie Caribeli, Marco Caribeli, Ricochet Quanito
- Ubranie: Dżinsy, adidasy, granatowe kurtki z koroną na plecach, czerwone lub niebieskie bandany i zaczesane do tyłu włosy.
- Samochód: Diablo Stallion.
- Interesy: rozboje i napady, sprzedawanie gazet pornograficznych.
- Wrogowie: Triada, Mafia Leone

Yardies:
- Boss: King Courtney.
- Członkowie: mniejszość Jamajska.
- Ubranie: Dready, czarne koszule ze skórzaną kamizelką i skórzanymi spodniami.
- Samochód: Yardie Lobo.
- Interesy: sprzedawanie narkotyków, napady.
- Wrogowie: Diablos, Yakuza

Yakuza:
- Boss: Asuka Kasen
- Członkowie: Kenji Kasen, Ray Machowski, Kanbu
- Ubranie: Luźne garnitury.
- Samochód: Yakuza Stinger
- Interesy: Kasyna, ochrona, rozboje i napady.
- Wrogowie: Kolumbijski Kartel, Yardies.

Kolumbijski Kartel:
- Boss: Catalina
- Członkowie: Miguel, mniejszość Kolumbijska. Kiedyś również Claude Speed.
- Ubranie: Dżinsy, buty ze skóry byka, t-shirty z nadrukami, hawajskie koszule, kapelusze z zębami węża na rondzie.
- Samochód: Cartel Cruiser
- Wrogowie: Yakuza, Mafia Leone

Red Jacks:
- Boss: D-Ice
- Członkowie: brat D-Ice'a. Inni nieznani.
- Ubranie: Czarno czerwone kurtki, czapki z daszkiem do tyłu, szerokie spodnie.
- Samochód: Rumpo XL.
- Interesy: napady i rozboje.
- Wrogowie: Purple Nines

Purple Nines:
- Boss: Nieznany
- Członkowie: Slade i Raven
- Ubranie: Czarno fioletowe kurtki, czapki z daszkiem do przodu i szerokie spodnie.
- Samochód: Pomalowane vany.
- Interesy: napady i rozboje.
- Wrogowie: Red Jacks

Mafia Forelli:
- Boss: Franco Forelli
- Terytorium: Portland/Saint Marks.
- Członkowie: Terry Forelli, Giorgio Forelli
- Broń: Shotgun AK 47
- Ubranie: Czarne garnitury, ciemne okulary
- Samochód: Sentinel
- Interesy: Haracze
- Wrogowie: Mafia Leone

[edytuj] Postacie

Uwaga! W dalszej części artykułu znajdują się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.

Claude Speed – główny bohater gry, którego imię i nazwisko poznajemy dopiero w "San Andreas". Został wystawiony przez swoją dziewczynę w czasie napadu na bank, za co został skazany. Szczęśliwie udaje mu się jednak uciec z policyjnego konwoju i zaszyć w Liberty City, gdzie powoli zaczyna zyskiwać sławę w świecie przestępczym. Najprawdopodobniej jest on również głównym bohaterem GTA II.
8-Ball – czarnoskóry gangster, specjalista w dziedzinie materiałów wybuchowych. Zaliczył drobną wpadkę, przez co miał trafić do więzienia, ucieka jednak z tego samego konwoju, co główny bohater i pomaga mu na starcie, a także w późniejszych misjach. Ma nie do końca sprawne ręce, co uniemożliwia mu prowadzenie samochodu czy strzelanie. Co ciekawe, garaż, w którym można zamontować w samochodzie bombę w GTA:VC i GTA:SA, ma jego szyld - czarną, bilardową "ósemkę" z lontem.
Luigi Goterelli – Włoch, prowadzący w Liberty City night club. To od niego dostajemy pierwsze zlecenia, często powiązane z jego dziewczynami. Jest przyjacielem 8-Balla.
Joey Leone – jest synem Salvatore’a Leone - „ojca chrzestnego” mafii w Portland. Uwielbia majstrować przy samochodach, w grze tylko raz widzimy go poza jego warsztatem. Przyjaźni się z Misty, jedną z dziewczynek Luigiego.
Toni Cipriani – kolejny Włoch. Wraz ze swoją matką prowadzi restaurację w Saint Mark’s. Nienawidzi Triady, większość misji od niego będzie polegała na jej zniszczeniu. Jest głównym bohaterem gry Grand Theft Auto: Liberty City Stories na konsolę PlayStation 2 i PSP.
Salvatore Leone – ojciec Joey'a, don rodzinnej mafii. Ma także żonę, Marię. Jest wpływowym człowiekiem, a za zlecane przez niego misje otrzymujemy hojne honorarium.
Maria Leone – żona Salvatore’a, uwielbiająca imprezy i używki. Przyjaźni się z Asuką. Czuje coś do głównego bohatera, ostrzega go nawet przez zasadzką urządzoną na niego przez jej męża. Następnie, wraz z Asuką, wydają na Salvatore’a wyrok śmierci. Podczas audycji w radiu Chatterbox wyznaje, że kocha "pewnego gościa, który mało mówi". Na końcu gry wzięta na zakładniczkę przez Catalinę i uratowana przez Claude'a - wystrzał, jaki słyszymy potem z offu, sugerować może, że zabił ją główny bohater gry. Występuje również przez chwilę w GTA:SA, jako barmanka. Wtedy to też poznała ona Salvatore'a, który się w niej zakochał.
Asuka Kasen – stoi na czele miejscowego odłamu japońskiej Yakuzy. Ma brata, Kenjiego, oboje są osobami dość wpływowymi na wyspie Staunton.
Kenji Kasen – brat Asuki, właściciel kasyna "Kenji Casino". Nie darzy sympatią Kartelu Kolumbijskiego, ponieważ zagraża jego interesom. Ginie z naszych rąk na zlecenie Donalda Love'a. Znany z drugiej serii gry GTA2
Donald Love – playboy, właściciel Love Media. Prowadzi w Liberty własne interesy, stoi poza wszystkimi organizacjami przestępczymi; zleca nam jednak np. zabicie Kenji'ego. W misjach dla niego dostaniemy się do trzeciej dzielnicy, Shoreside Vale. Znika w niewyjaśnionych okolicznościach. Jak wiemy z GTA: Vice City Donald Love był uczniem tamtejszego potentata biznesowego od nieruchomości Avery'ego Carringtona.
Ray Machowski – Wtyczka Yakuzy w policji. Pracujemy dla niego na Staunton Island. Jest ścigany, dlatego po misje od niego chodzimy do parkowej toalety. W ostatniej misji dla niego wieziemy go na lotnisko skąd odlatuje, pozostawiając nam prezent w postaci kuloodpornego Patriota oraz małego arsenału w garażu w Staunton. Sądząc po nazwisku jest Polakiem.
Catalina – Główna zła postać, w ostatniej misji wykonujemy na niej egzekucję. Była naszą dziewczyną póki nas nie zdradziła podczas napadu. Jest ważną osobą w Kolumbijskim Kartelu; pozwala sobie nawet na zdradę jej bossa, Miguela. Jak wiemy z GTA: San Andreas, była niezrównoważoną gangsterką oraz (dopóki nie związała się z Claude'm) dziewczyną Carla Johnsona.
Miguel – Boss Kartelu Kolumbijskiego. Zdradza nas razem z Cataliną. Następnie widzimy go kiedy rozmawia z jednym ze swoich ludzi, a potem na budowie kiedy zdradza go Catalina. Następnie jest torturowany przez Asukę i w końcu ginie w męczarniach.
El Burro – Boss hiszpańskiego gangu Diablos. Misje są dla niego i łatwe i trudne. Tereny jego gangu są w Hepburn Heights w Portland. Postać znana z pierwszej części Grand Theft Auto.
Misty – prostytutka, którą musimy w dwóch misjach podwieźć do różnych miejsc. W jednej do Sex Club Seven (w GTA:LCS Paulie's Revue Bar), a w drugiej do Joeya do warsztatu. Nie ma żadnego wpływu na dalszą fabułę.
Phil Cassidy – Jednoręki żołnierz, który stracił rękę rzekomo na wojnie w Nikaragui - jak jednak wiemy z GTA: Vice City, jej brak jest wynikiem nieostrożnego obchodzenia się z bombą, gdy Phil był pod wpływem alkoholu. Nie lubi się z Kolumbijczykami i możemy kupić od niego najmocniejszą broń, podobnie, jak w GTA: VC. Z tej odsłony serii wiemy też, że Phil uczestniczył w napadzie na El Banco Corrupto Grande wraz z Tommy'm Vercetti'm oraz, że prawdopodobnie był faktycznie (byłym) wojskowym.
Brian "Lips" – Boss rodziny Lips. Zabijamy go w pierwszej misji dla Joey'a. Kradniemy jego auto a później podkładamy tam bombę i parkujemy.
"Chunky" Lee Chong – Szef Triady pod przykrywką chińszczyzny. Zabijamy go w drugiej misji dla Joey'a.
Marty Chonks – Przestępca zabijający różnych ludzi (poprzez zmielenie w fabryce karmy dla psów, której prawdopodobnie jest właścicielem) dla wyrównania swoich rachunków. Ginie, zabity przez jedną z niedoszłych ofiar. Pracujemy dla niego w Portland odbierając zadania poprzez telefon.
King Courtney – Boss jamajskiego Uptown Yardies. Pracujemy dla niego w Staunton Island. Zaprzyjaźniony z Kartelem. W jednej misji dla niego atakują nas kamikadze z Kartelu.
Curly Bob – człowiek, który pracuje dla rodziny Leone, ale sypie ich Kolumbijczykom. Zabijamy go w drugiej misji dla Salvatore'a.
D-Ice – Boss gangu Red Jacks w Wichita Gardens w Shoreside Vale. Pracujemy dla niego niedaleko naszej kryjówki. W misjach dla niego niszczymy populację gangu Nines. Red Jacks są ubrani na czerwono a Nines na fioletowo.
Tanner – Człowiek Yakuzy, który w rzeczywistości jest policjantem. Zabijamy go w piątej misji dla Asuki. Jest głównym bohaterem gry Driv3r.
McAffrey – Świadek koronny, który chce zeznawać przeciwko Ray'owi. Zabijamy go w pierwszej misji dla Raya.
Mick – Ochroniarz Luigiego i jego prawa ręka w interesach. Nic więcej o nim nie wiemy.
Chico – Diler heroiny, który jest przyjacielem Marii. Spotykamy go, gdy Maria kupuje od niego towar na stacji w Chinatown w pierwszej misji dla Salvatore'a.

[edytuj] Bronie

W grze dostępne są następujące bronie:

kalashnikov – mieści trzydzieści kul w magazynku.
bazooka – jako jedyna potrafi zniszczyć policyjny śmigłowiec jednym strzałem
granaty – zwyczajne granaty, nadające się do niszczenia samochodów oraz likwidowania większej grupy osób na raz
M-16 – broń skuteczna na wszystko: zabija ludzi, radzi sobie także z samochodami. Posiada wbudowany celownik optyczny
miotacz ognia – broń, spopielająca przeciwników. Do jednej z jej wad zaliczyć należy to, że korzystając z niej można samemu stanąć w płomieniach
karabin snajperski – broń na większe dystanse, dzięki celownikowi optycznemu zabić można osobę oddaloną o kilkadziesiąt metrów od nas
kij baseballowy – broń dostępna od razu, skuteczna tylko w walce bezpośredniej
cocktail Molotova – klasyczny środek walki, sprawdzający się na dużej grupie ludzi. Większa jego ilość jest w stanie poradzić sobie z czołgiem
pistolet, mieszczący w magazynku dwanaście kul – sprawdza się w walce jeden na jednego, pod warunkiem, że osoba, do której strzelamy, nie jest policjantem, członkiem jakiegoś gangu bądź jest lepiej uzbrojona od gracza
shotgun – dzięki rozrzutowi może zabić nawet dwie osoby jednocześnie, radzi sobie także z samochodami
uzi – broń skuteczna, dodatkowo można strzelać z niej podczas jazdy samochodem (jako jedyna daje taką możliwość), można z nią także strzelać w czasie biegu

Mimo iż bronie używane w grze istnieją naprawdę, niektóre ich osiągi zostały podkoloryzowane przez twórców gry dla lepszego efektu i w realnym świecie nie są one możliwe.