Lista gatunków gier komputerowych
Z Wikipedii
To jest lista gatunków gier komputerowych z ich opisem i przykładami gier z każdego rodzaju. Ta lista nie jest w żadnym wypadku kompletna. Z powodu ogromnej różnorodności gatunków, wybór gatunku danej gry zależy wyłącznie od interpretacji gracza.
Wiele gier łączy parę gatunków gier. Na przykład seria gier Legend of Zelda zawiera elementy akcji, przygodówki i RPG. Takie gry nazywa się hybrydami.
Spis treści |
[edytuj] Główne gatunki
[edytuj] Bijatyki/Mordobicia
Bijatyki, inaczej mordobicia, z ang. gry beat'em up, kładą nacisk na walkę jeden na jednego pomiędzy dwoma graczami lub graczem i sterowanym przez komputer oponentem. Gry z tego gatunku pozwalają oglądać sztuki walki bez oręża, niektóre pozwalają na używanie broni białej (miecze, noże, itp.), a jeszcze inne pozwalają na wyzwolenie wewnętrznej energii qi i atakowanie nią przeciwnika (słynne fireballe).
Ten gatunek powstał w środku lat osiemdziesiątych i stał się fenomenem wraz z wydaniem gry Street Fighter II; ów gatunek popularny jest wśród graczy po dziś dzień.
Niektóre popularne serie gier z tego gatunku King of Fighters, Mortal Kombat, Street Fighter, Soul Calibur, Tekken oraz Virtua Fighter.
[edytuj] First Person Perspective
First Person Perspective (FPP) to gry, w których świat widzimy "z oczu" bohatera. Ten gatunek prawie zawsze łączy się z innym rodzajem gry, najbardziej chyba jednak znanym połączeniem jest...
[edytuj] First Person Shooter
First person shootery (FPS), jak sama nazwa wskazuje, są strzelankami w perspektywie pierwszej osoby. Wszystkie FPSy umieszczają gracza za bronią palną pokazując "rękę" postaci przez nich kierowanej trzymającą broń. Ta perspektywa ma dawać graczowi uczucie "bycia tam". W wielu FPS-ach tempo gry jest szybkie i wymaga od gracza dużego refleksu oraz celności.
Popularne serie gier z tego gatunku: Call of Duty, Doom, Half-Life, Medal of Honor, Halo, Quake i Unreal.
[edytuj] Third Person Perspective
Third person perspective (TPP) wykorzystuje perspektywę trzeciej osoby, z której widać bohatera gry. Czasem jest ona umieszczona za bohaterem, a czasem jest umieszczona w widoku izometrycznym. Niektóre gry pozwalają na zmianę widoku pomiędzy perspektywami pierwszej lub trzeciej osoby.
Do gatunku zalicza się seria gier Gothic, Grand Theft Auto, Tomb Raider, oraz gry Heretic II, Jet Force Gemini, Max Payne, Mafia, Magic Carpet, Thief czy Oni.
[edytuj] MMOG-i i MMORPG-i
Massively-multiplayer online games (masowe wieloosobowe gry online) i massively-multiplayer online role-playing games (masowe internetowe wieloosobowe gry fabularne online) są wirtualnymi światami, w których tysiące graczy mogą sprawdzić swoje umiejętności oraz wejść w interakcje z innymi graczami poprzez Internet. MMORPG-i wyłoniły się w środku lat 90. jako graficzny rodzaj tekstowych MUD-ów, które istniały do około 1979 roku. Pomysł wieloosobowej gry został szybko połączony z innymi gatunkami gier.
Fantastyczne MMORPG-i są najpopularniejszym typem gier MMOG. Ultima Online, Maple Story, MU Online, Conquer Online, Runescape, Tibia, EverQuest, Final Fantasy XI, Lineage, czy World of Warcraft, Guild Wars (przez niektóych uważany za CORPG, jedną z gałęzi gier MMO). A to tylko niektóre z popularnych gier MMORPG.
[edytuj] Wyścigi
Wyścigi (nazywane pieszczotliwie wyścigówkami lub ścigałkami) są jednymi z najbardziej znanych gatunków gier. Zwykle umieszczają gracza na miejscu kierowcy bardzo wydajnego pojazdu i wymagają od gracza, aby wygrał wyścig z oponentami kierowanymi przez komputer (lub w przypadku gry przez internet - innych ludzi). Gatunek ten wyłonił się we wczesnych latach 80. i do dziś jest bardzo popularny.
Popularnym podgatunkiem wyścigów są wyścigi gokartów.
Popularnymi grami z tego gatunku są m.in.: OutRun, Need for Speed, Gran Turismo i Mario Kart.
Nietypową i równie popularną grą z tego gatunku jest Carmageddon.
[edytuj] Computer Role-Playing (cRPG)
Gry RPG często umieszczają gracza w świecie fantastycznym bądź science fiction i prowadzą go przez historię bohatera. Większość tych gier nakazuje graczowi na wcielenie się w rolę "poszukiwacza przygód", który specjalizuje się w pewnych umiejętnościach (zwykle dzielonych na walkę, magię i spryt). Profesje z odpowiednimi umiejętnościami (np. preferującymi walkę nad magię, czy trudzących się tylko magię) nazywane są "klasami".
Większość tych gier podobna jest do tradycyjnych gier RPG, w które gra się za pomocą ołówka i kartek papieru (znane D&D), tylko że to komputer zajmuje się wszystkimi zapisami umiejętności oraz nieokreślonymi elementami, jak rzuty kośćmi. Ten gatunek powstał jako jeden z pierwszych i do dziś jest bardzo popularny.
Mimo że pierwsze gry z tego gatunku były grami turowymi, to większość dzisiejszych gier CRPG tworzona jest z funkcją imitującą czas rzeczywisty, głównie dzięki sukcesowi gry Diablo i podobnych. Tak więc, gatunek cRPG podąża ścieżką wyznaczoną przez gry strategiczne i zamiast używać w walce tur, gra się w czasie rzeczywistym.
Gry RPG dzielą się na kilka gatunków:
- Standard RPG - czyli te które różni się od poniższych.
- jRPG - Japońskie, a raczej azjatyckie. Wyróżnia je staranne tło fabularne i mangowy klimat. Szczegółowe informacje poniżej.
- Tactics RPG - RPG w którym walka przedstawiona jest jako plansza, zaś naszym zadaniem jest odpowiednie działanie i obmyślanie planów.
- Action RPG - RPG w którym poruszając się po planszy atakujemy przeciwników. Czyli innymi słowy mamy pełną kontrole nad naszym bohaterem zarówno w terenie jak i w czasie walki przez cały czas.
- Roguelike - RPG w którym rozgrywka przedstawiona jest w znakach ASCI. Szczegółowe informacje poniżej.
- Forgetten Realms- RPG osadzone w systemie Zapomnianych Krain.
- Hack'n'Slash - RPG w której praktycznie przez cały skupia się na walce.
- MMORPG - RPG, w którym rozgrywka prowadzona jest przez internet. Często sam wybierasz swojego bohatera i walczysz nim z innymi zalogowanymi graczami. Gra może odbywać się zarówno w przeglądarce jak i w aplikacji.
- Karciane RPG - RPG w której podczas walki atak lub inna czynność bohatera zależy od tego jaką kartę się wybrało.
- Dungeon Crawl - RPG w którym podczas rozgrywki poruszamy się przede wszystkim po lochach, podziemiach i zamkach. Fabuła jest w nich zazwyczaj uproszczona ale zdarzają się chlubne wyjątki.
- Tekstowe RPG - RPG której rozgrywka polega przede wszystkim na wybieraniu odpowiednich opcji tekstowych.
- Tamagochi RPG - nazwane tak od popularnych niegdyś elektronicznych zwierzaków jako że sam możesz wybrać jaką drużyną masz sterować.
- Hentai RPG - czyli RPG dla niegrzecznych chłopców. W tym gatunku występuje dużo elementów erotycznych.
Znane serie gier z tego gatunku: Final Fantasy, Ultima, Baldur's Gate, Star Wars: Knights of the Old Republic, The Elder Scrolls,The Witcher(wiedźmin)
[edytuj] Roguelike
Odmiana komputerowych gier RPG wywodząca się od Rogue. Charakteryzuje się prezentacją świata, postaci i przedmiotów w postaci rysunków ASCII w trybie tekstowym lub w bardzo prostej grafice kafelkowej. Komputerowy świat gry jest zwykle generowany losowo, przez co każda rozgrywka jest inna, a złożoność świata często przewyższa oferowaną przez inne gry RPG. Jest to odmiana niezbyt popularna, ale ma grupę fanów. Grami roguelike inspirowali się autorzy Diablo. Przykłady: Nethack, ADOM, Angband.
Zobacz więcej w osobnym artykule: Roguelike.[edytuj] jRPG
Za podgatunek RPG uznaje się często jRPG - japońskie (azjatyckie) RPG. Wyróżniają się nie tylko krajem pochodzenia, ale pewnym specyficznym sposobem tworzenia takich gier. W jRPG każda postać z drużyny posiada swoją historię, quest, każda z postaci ma swoje pięć minut w grze. Japońskie RPG charakteryzują się dogłębną analizą psychologiczną każdej z głównych postaci. Przykładami jRPG są serie Final Fantasy, Chrono, Breath of Fire czy Dragon Quest. Jednakże już w samej serii Final Fantasy możemy już znaleźć przykład odejścia od "typowego" jRPG - Final Fantasy VIII nie skupia się już zbytnio na historii każdej z postaci, ale na historii dwóch najważniejszych postaci - Squalla i Rinoy. Cechą często łączącą ten typ gier jest mangowy design postaci, ale nie jest to regułą.
Zobacz więcej w osobnym artykule: jRPG.[edytuj] Symulacje
Gry symulacyjne próbują symulować rzeczywiste warunki i zdarzenia (np. latanie samolotem) tak dokładnie, jak to tylko możliwe, dokładając ograniczenia występujące w świecie rzeczywistym (takie jak fizyka obiektów). Niektóre wymagają dużej ilości przeczytanych podręczników przed rozpoczęciem gry, a inne zawierają samouczek w sobie w formie poziomu treningowego. W przeciwieństwie do innych gatunków, wiele symulatorów nie ma jasno ustawionych celów pozwalających graczowi na wygranie gry.
Niektóre z tych gier, jak symulatory lotów, mają określone ograniczenia czasu gry (przejść ileś poziomów, zniszczyć x samolotów), gdy inne, jak The Sims, nie mają ich i pozwalają graczowi na zabawę do znudzenia.
Spotykane są symulatory takich pojazdów jak tabor kolejowy, w którym jedynym celem jest często samo prowadzenie pojazdu, dla czystej przyjemności (tu Train Simulator, Trainz Railroad Simulator, TrainMaster, EEP 3, czy polska darmowa gra - MaSzyna) fanów tego środka transportu.
Symulatory lotu - podgatunek symulacji - są najczęściej grami wojennymi (patrz Flight Simulator, Comanche 4 czy FlightGear), podczas gdy gry, takie jak The Sims, SimCity, SimAnt, czy SimEarth są połączeniem symulacji z grą strategiczną
[edytuj] Sportowe
Gry sportowe emulują grę w tradycyjne sporty, takie jak baseball, piłka nożna, boks, golf, koszykówka, hokej na lodzie, tenis, rugby, itp. Niektóre kładą nacisk na grę w dany sport, a inne na strategię menedżera poza meczem (np. Championship Manager, Football Manager). Jeszcze inne parodiują sporty dla osiągnięcia komizmu (np. Arch Rivals).
Ten gatunek powstał we wczesnej historii gier wideo i jest popularny do dzisiaj.
[edytuj] Gry strategiczne
Gry strategiczne skupiają się na ostrożnym planowaniu i wprawnym zarządzaniem surowcami w odpowiedniej kolejności, aby osiągnąć zwycięstwo. Gatunek ten powstawał w środku lat osiemdziesiątych.
Ten gatunek dzieli się na strategiczne gry turowe (TBS) i strategie czasu rzeczywistego (RTS), ale są również wyjątki łączące obydwie z ww. grup (jak np. X-COM). Gry turowe były pierwszymi grami strategicznymi. W tych czasach komputery nie miały odpowiedniej ilości mocy obliczeniowej, by pokazywać interakcje jednostek w czasie rzeczywistym. Pierwsze komputery osobiste szybko przyjęły gry turowe do tworzenia gier wojennych. Od tej pory gatunek zaczął się rozwijać.
Ogromną większość gier strategicznych można nazwać "wojennymi grami strategicznymi", ponieważ jedynym sposobem konfrontacji z przeciwnikiem była walka militarna oraz jej taktyka (np. rozpoznanie, oflankowanie, itp.). Gry turowe są bardziej nastawione na strategię (np. widok na wojnę z perspektywy generała).
Przykładowe gry rozgrywane w czasie rzeczywistym: Warcraft, StarCraft, Command and Conquer, Total Annihilation, Age of Empires (I, II, III), Rise of Nationsoraz seria Earth
Przykładowe gry rozgrywane w turach: Civilization, seria Heroes of Might and Magic, seria Fire Emblem.
Internetowe gry strategiczne są mniej popularnym podgatunkiem. Gracz nie potrzebuje żadnego oprogramowania, na swoim komputerze, ponieważ gra używa interfejsu strony internetowej. Takie gry często kończą się po paru miesiącach, przed końcem rundy i restartem gry. Jednakże niektóre z tych gier są ogromnie popularne i mają setki tysięcy graczy. Przykładami takich gier są Planetarion, Dawn of Myth, czy Terra Incognita, OGame.
[edytuj] Znane gatunki
[edytuj] Edukacyjne
Gry edukacyjne, jak sama nazwa wskazuje, uczą gracza. Większość tych gier jest adresowana do młodszych użytkowników w wieku od trzech do parunastu lat; po tym czasie tematy stają się trudniejsze więc nauczanie poprzez grę jest niepraktyczne (choć nie jest to regułą). Istnieje wiele podgatunków gier edukacyjnych, a każdy uczy innej treści (gry matematyczne, nauka pisania, itd.).
Znane gry to [Ortotris]
[edytuj] Poważne
Niedawno można było zauważyć powstanie nowego gatunku, zwanego grami poważnymi. Gry te są adresowane do osób pełnoletnich, ucząc ich realiów świata poprzez gry. Z tego powodu są również nazywane grami treningowymi. Tak jak gry tradycyjne, gry poważne wymagają od gracza ogromnego zaangażowania. Jednocześnie ich głównym zamierzeniem jest zabawa i konkurowanie, więc gracze są zachęcani przez własne ambicje do kontynuowania gry (więc także kontynuowanie nauki zawartej w grze).
Gry poważne są nowym gatunkiem, więc jeszcze nie widać znaczących efektów ich działalności w przemyśle gier. Większość z nich nie jest też sprzedawana/tworzona publicznie, a wyłącznie dla jednego klienta (armia, przedsiębiorstwo). Jednakże, rząd (militarny i nie tylko) i wiele dużych korporacji zaczęło zauważać korzyści (tak edukacyjne, jak i finansowe) płynące z dodawania gier poważnych do tradycyjnego treningu praktycznego.
Przykładami takich gier są America's Army oraz Rainbow Six.
[edytuj] Muzyczne
Gry muzyczne są typowymi grami arcade, które narzucają graczowi powtarzanie sekwencji danych ruchów. Powtarzanie ruchów najczęściej odbywa się poprzez naciskanie odpowiednich przycisków na kontrolerze lub klawiaturze. Innym sposobem powtarzania sekwencji jest po prostu taniec gracza synchronicznie do rytmów muzyki (przy użyciu maty tanecznej). Ten gatunek powstał w późnych latach 90. z powodu narastającej popularności muzyki rap i sukcesu gry Dance Dance Revolution.
Zobacz też: gra audio.
[edytuj] Party
Gry party są grami wideo tworzonymi specjalnie dla potrzeb rozgrywek wieloosobowych. Zwykle gry party zawierają różne typy mini-gierek, w których wygraną zdobywa się poprzez uzbieranie większej ilości przedmiotów od innych uczestników gry bądź zdobywając najlepszy czas w jakiejś konkurencji. Wieloosobowe gry koncentrujące się na walce z przeciwnikiem nie powinny być zaliczane do tego gatunku. Niektóre popularne gry party: seria Mario Party i Fusion Frenzy.
[edytuj] Platformowa
Gry platformowe, nazywane też platformówkami, są to gry, w których gracz prowadzi bohatera przez poziome powierzchnie, które właśnie nazywane są platformami.
Jest to jeden z najwcześniejszych gatunków gier i był bardzo popularny do czasu wzrostu popularności grafiki trójwymiarowej. Zwykle, gry platformowe były grami dwuwymiarowymi, a środowisko widać było z boku bohatera. Można było je stworzyć w prosty sposób za pomocą sprite'ów. Grafika trójwymiarowa usunęła konieczność ograniczenia widoku otoczenia i pozwoliła na oglądanie światów gier w pełnym wymiarze. Jednakże spowodowało to utratę prostoty kierowania bohaterem i grywalności dwuwymiarowych gier. Niemniej jednak platformówki 3D są dość często tworzone.
Tradycyjnymi elementami platformówek są bieganie, skakanie (stąd też czasami spotykana nazwa Run'n'jump - biegaj i skacz) oraz wchodzenie po drabinach. Walka i strzelanie również są częstymi elementami tych gier.
Znanymi grami platformowymi są: Donkey Kong, Manic Miner, Super Frog, Jet Set Willy, Super Mario Bros., Lode Runner, Sonic the Hedgehog, Spyro the Dragon, czy Crash Bandicoot
[edytuj] Logiczne
Gry logiczne wymagają od gracza np. rozwiązywania przeróżnych łamigłówek lub przejścia przez skomplikowane labirynty. Ten gatunek często jest połączeniem gier przygodowych i edukacyjnych.
Znanymi grami logicznymi są m.in. Ballance, Lemmings, Saper i Boulder Dash.
[edytuj] Shoot 'em up
Gry shoot 'em up, znane też jako 'shootery' lub 'strzelanki', kładą nacisk na strzelanie i zwykle upraszczają inne aspekty rozgrywki. Rozmaite wczesne gry arcade (jak na przykład Space Invaders) można zaklasyfikować do tego gatunku.
Grami, które wchodzą w ten gatunek są przewijane shootery. W grach tych często grano na długiej dwuwymiarowej przewijanej planszy. Gatunek ten dzieli się głównie na dwa rodzaje, klasyfikowane poprzez kierunek przewijania: najczęściej jest on poziomy (ang. side view) lub pionowy (ang. top view). Dwoma przykładami są R-Type i Raiden.
W tym gatunku jest jeszcze miejsce dla gier nazywanych w ang. fixed shooter-ami, których akcja dzieje się na jednym ekranie; na przykład Robotron: 2084.
Gatunek shoot 'em upów pojawił się na początku lat 80..
[edytuj] Stealth
Ostatnimi czasy popularny gatunek, nazywany zdrobniale "skradankami", tworzy kontrast dla gier opartych głównie na akcji. Gry z tego gatunku mają dużo wspólnego z grami z gatunków FPS i TPP, ale ich głównym motywem jest skradanie się i ukrywanie przed wzrokiem przeciwnika. Przykładami gier z tego gatunku są serie gier Metal Gear Solid, Thief, Splinter Cell, Hitman, Beyond Good & Evil.
[edytuj] Survival horror
Gry survival horror próbują wystraszyć gracza poprzez tradycyjną fikcję horrorów, taką jak zakłócenia atmosferyczne, śmierć, nieumarli, krew, czy przemoc. Wiele tych gier zawiera elementy gatunku first person shooter.
Gatunek ten został zapoczątkowany wraz z grą Alone in the Dark oraz System Shock. Został sławny dzięki serii gier Resident Evil. Innymi znanymi grami z tego gatunku są serie gier Silent Hill i Fatal Frame (Project Zero).
[edytuj] Tradycyjne
Większość popularnych gier planszowych, karcianych, itp. doczekało się swoich wersji komputerowych. Gry komputerowe mogą być godnymi przeciwnikami i pozwalają na ulepszanie swoich umiejętności w danej grze.
Przykłady:
- Szachy, Warcaby, Othello (znane jako Reversi), czy Backgammon mają światowej klasy odpowiedniki jako gry komputerowe.
- Mah-jongg i podobne gry ogromnie popularne w Japonii.
- Go, popularna gra w Azji.
[edytuj] Gatunki wymierające
[edytuj] Gra przygodowa
Gry przygodowe były jednymi z pierwszych gier na rynku. Od gracza wymagane często jest rozwiązywanie różnych zagadek przy pomocy różnych narzędzi. Pierwsze gry przygodowe miały interfejs tekstowy. W tych grach gracz używał klawiatury, by wpisywać komendy, np. "weź linę" lub "idź na wschód", a komputer opisywał, co się dzieje.
Gdy grafika stała się bardziej złożona, tekstowe przygodówki uzupełniono obrazkami (na przykład obrazek pokazujący aktualną lokację), jednakże do wprowadzania komend nadal używano klawiatury.
Coraz większe rozpowszechnienie myszek komputerowych dało początek podgatunkowi point-and-click, gdzie gracz nie musiał już więcej wpisywać komend. Zamiast tego mógł, na przykład, kliknąć na ikonce ręki, a następnie na linie, aby ją wziąć.
Gry przygodowe zaczęły się wraz z grą Colossal Cave Adventure w latach 70., później wydawane jako seria Zork. Znane tytuły to m.in.: Day of the Tentacle, seria King's Quest i Monkey Island.
Obecnie swój renesans przeżywa gatunek czysto tekstowych przygodówek, zwanych współcześnie Interactive Fiction, dla odróżnienia ich od archaicznych tekstówek i współczesnych przygodówek graficznych.
[edytuj] Interaktywne filmy
Interaktywne filmy przyszły wraz z CD-ROMami. Gry te to wstępnie nagrane sekwencje filmowe, w których gracz kontrolował tylko niektóre ruchy głównego bohatera. Na przykład, gdy bohater był w niebezpieczeństwie, gracz decydował, gdzie się poruszyć, zadziałać lub zaatakować. W tych grach, jedyną działalnością gracza był wybór lub zgadnięcie ruchu, który był odgórnie wybrany przez projektantów gry.
Wraz z rozwojem grafiki 3D, interaktywne filmy szybko zaczęły zanikać.
Znane gry z tej kategorii: Dragon's Lair, Space Ace.
[edytuj] Retro
Gry retro to gry, które miały bardzo prosty interfejs i czterokierunkowe możliwości ruchu i jedną podstawową operację. "Retro" nie musi oznaczać rodzaju. Wiele gier arcade i gier na konsole poprzedzające Nintendo Entertainment System mogą być sklasyfikowane jako "retro". Pong i Pac-Man to prawdopodobnie dwa najbardziej znane przykłady z tego gatunku.
[edytuj] Zobacz też
- lista tematów dot. gier
- lista gatunków filmowych
- gra muzyczna - gry bazujące na dźwięku
- klasyfikacja gier
