Zdzięcioł
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°27' N 25°24' E
Zdzięcioł | |||||
|
|||||
Państwo | Białoruś | ||||
Obwód | grodzieński | ||||
Położenie | 53° 27' N 25° 24' E |
||||
Ludność (2004) • liczba ludności |
8 300 |
||||
Położenie na mapie kraju
|
|||||
Strona internetowa miasta |
Zdzięcioł (biał. Дзя́тлава, Dziatłava), miasto na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, centrum administracyjne rejonu zdzięciołskiego, 47 km od Lidy. Liczy 8,900 mieszkańców (1995).
Pierwsze wzmianki na temat tej miejscowości pochodzą z 1498 roku, kiedy to została przyznana księciu Konstantemu Ostrogskiemu, na którego polecenie wybudowano drewniany zamek. W XVII wieku Zdzięcioł stał się własnością Lwa Sapiehy, który nakazał wznieść przy głównym placu miasta katolicki kościół, poświęcony w 1646 roku, a odnowiony 1743 roku po pożarze, który strawił znaczną jego część. W styczniu 1708, podczas trwania wielkiej wojny północnej tydzień spędził tu car Rosji Piotr I Wielki. W XVIII w. miasto przeszło w ręce Stanisława Sołtyka, który zbudował tu w 1751 swoją barokową rezydencję.
Aż do II wojny światowej, ludność miasta była przeważnie pochodzenia żydowskiego. W 1942 roku hitlerowcy zabili około 1500 Żydów ze Zdzięcioła i okolic.
W okolicy mieszkała grupa mówiąca dialektem języka litewskiego, obecnie zanikła.
[edytuj] Zabytki
- Kościół katolicki p.w. Wniebowzięcia NMP Barokowy, fundacji podskarbiego litewskiego Kazimierza Lwa Sapiehy, zbudowany w l. 1624-46. Jest to świątynia jednonawowa, z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Trójkondygnacyjna fasada flankowana jest przez dwie czworoboczne wieże nakryte barokowymi hełmami, pomiędzy którymi znajduje się ozdobny szczyt. Wnętrze nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami, a prezbiterium - sklepieniem krzyżowym. W bogatym wyposażeniu wyróżnia się 7 rokokowych stiukowych ołtarzy. Ołtarz główny jest dwukondygnacyjny, ozdobiony figurami świętych, kolumnami, pilastrami, gzymsami, ozdobnymi wazami i kartuszami. Na uwagę zasługują także rokokowa ambona i bogato zdobione organy.
- Pałac Radziwiłłów, zbudowany najprawdopodobniej dla ks. Michała Radziwiłła ok. poł. XVIII w., został wzniesiony na miejscu wcześniejszego zamku Ostrogskich. W k. XVIII w. przebudowali go Sołtanowie, a po konfiskacie dóbr pałac był zamieniony na koszary kawaleryjskie, a następnie na więzienie. W okresie międzywojennym mieściła się w nim szkoła. Po II wojnie światowej umieszczono tu szpital miejski.
W obecnej postaci jest to budynek dwukondygnacyjny, na planie prostokąta, z płytkim ryzalitem centralnym od frontu, zwieńczonym niskim frontonem o płynnych liniach i znacznie głębszym ryzalitem od strony ogrodu. Elewacje ozdabiają pilastry i rokokowe sztukaterie w postaci motywów heraldycznych, girland i medalionów. Okna ozdobione są nadokiennikami różnych kształtów. Nie zachował się zespół dawnych zabudowań gospodarczych oraz wspaniały park krajobrazowy otaczający niegdyś pałac.
- cmentarz katolicki i kaplica cmentarna z 1813 roku.