Nocna zmiana (dokument)
Z Wikipedii
| Nocna zmiana | |
| Oryginalny tytuł | Nocna zmiana |
| Gatunek | Dokumentalny |
| Kraj produkcji | Polska |
| Język | polski |
| Data premiery | 1994 |
| Czas trwania | 62 min. |
| Produkcja | |
| Reżyseria | Jacek Kurski, Michał Balcerzak |
| Scenariusz | Jacek Kurski, Michał Balcerzak |
| Produkcja | Jacek-FILM |
| Dystrybucja | TELEDOM Sp. z o.o. |
| Od lat | Bez ograniczeń |
Nocna zmiana - film dokumentalny z 1994 roku zrealizowany przez Jacka Kurskiego i Michała Balcerzaka, poświęcony kulisom odwołania rządu Jana Olszewskiego w czerwcu 1992 roku. Film bazuje na reportażu "Gorące dni" Wojciecha Ostapowicza, materiałach archiwalnych TAI oraz materiałach VHS autorstwa Włodzimierza Kuligowskiego (sceny w kuluarach). Jest to filmowa wersja książki Jacka Kurskiego i Piotra Semki z 1993 roku pt. "Lewy czerwcowy".
Film został wyemitowany 27 lipca 1995 roku w porze najlepszej oglądalności i miał ogromną widownię (ok. 6 milionów widzów), co mogło mieć wpływ na przegraną Lecha Wałęsy w wyborach prezydenckich w listopadzie 1995 r. [1]
Dwa lata po realizacji filmu (1996) wydano jego rozszerzoną wersję, gdzie oryginalny materiał poprzedzają komentarze polityków związanych z rządem Jana Olszewskiego udzielających wywiadu w książce "Lewy czerwcowy", m.in Antoniego Macierewicza, Jarosława Kaczyńskiego, Adama Glapińskiego, Jana Parysa przedstawione z perspektywy trzech lat po publikacji książki.
Spis treści |
[edytuj] Fabuła
Film prezentuje wydarzenia polityczne z kwietnia, maja i pierwszych dni czerwca 1992 roku związane z przyjęciem przez rząd uchwały lustracyjnej (zgłoszonej przez posła Janusza Korwin-Mikkego) oraz odwołaniem rządu Jana Olszewskiego. Na film składają się fragmenty programów informacyjnych i publicystycznych. Zawiera on wiele wypowiedzi m.in. Lecha Wałęsy, Stefana Niesiołowskiego, Jana Rokity, Jacka Kuronia, Krzysztofa Wyszkowskiego, Tomasza Tywonka oraz fragmenty debat sejmowych.
Szczegółowo przedstawione zostały wydarzenia z dnia 4 czerwca 1992 poprzedzające nocne głosowanie nad odwołaniem rządu 5 czerwca 1992, w tym filmowane kamerą VHS rozmowy między prezydentem, a politykami z ówczesnych ugrupowań parlamentarnych na temat możliwości powołania nowego rządu i wyboru na premiera Waldemara Pawlaka, które miały miejsce na krótko przed głosowaniem nad odwołaniem rządu. W rozmowach uczestniczyli Tadeusz Mazowiecki, Donald Tusk, Mieczysław Wachowski, Leszek Moczulski, Waldemar Pawlak, Stefan Niesiołowski, Bronisław Geremek, Ryszard Bugaj, Gabriel Janowski, Aleksander Łuczak, Paweł Łączkowski i inni [2].
Film prezentuje, w jaki sposób realizacja uchwały lustracyjnej przez ówczesnego ministra spraw wewnętrznych Antoniego Macierewicza przyczyniła się do upadku rządu Olszewskiego i wskazuje prezydenta jako inicjatora działań skierowanych przeciwko lustracji.
[edytuj] Kontrowersje
Reżyser filmu Jacek Kurski i politycy związani z rządem Jana Olszewskiego określają przedstawione w filmie rozmowy mianem "tajnej narady", a samo odwołanie rządu nazywają spiskiem i porównują z zamachem stanu [3]. Jednakże na zdjęciach VHS z przebiegu rozmów widać obecność mediów (fotograf w tle, błyski fleszy), zaś kamera, którą kręcono wydarzenie, nie była w żaden sposób ukryta. Wedle słów Mieczysława Wachowskiego rozmowy były filmowane na polecenie samego Lecha Wałęsy, który obawiał się internowania przez ekipę Macierewicza i obecność dziennikarzy miała go potencjalnie przed tym uchronić [4].
Stefan Niesiołowski wielokrotnie protestował przeciwko przedstawieniu go w filmie jako przeciwnika rządu Jana Olszewskiego. Niesiołowski, mimo, że brał udział w rozmowach przed głosowaniem wotum nieufności dla rządu, z trybuny sejmowej skrytykował decyzję o odwołaniu rządu [5].
Film przedstawia Jarosława Kaczyńskiego jako gorącego zwolennika rządu. W rzeczywistości Kaczyński był w konflikcie z Olszewskim i dążył do poszerzenia koalicji rządowej o tzw. "małą koalicję" (UD, KLD, PPG)[6]. Gdy po "33 dniach Pawlaka" misję tworzenia rządu otrzymała Hanna Suchocka, Kaczyński czynił starania o włączenie Porozumienia Centrum do koalicji rządowej, stawiając jako warunek powierzenie Adamowi Glapińskiemu teki wicepremiera lub przynajmniej ministra współpracy z zagranicą [7]. Premier Suchocka warunek ten odrzuciła. Kwestia ta doprowadziła do ostatecznego poróżnienia Kaczyńskiego z Olszewskim, który wraz z grupą 11 posłów odszedł z PC i utworzył Ruch dla Rzeczypospolitej.
Montaż filmu trwał aż 5 miesięcy. Jacek Kurski sam przyznał, że taśma z nagraniem spotkania przeciwnych Olszewskiemu polityków, do jakiego doszło nocą u Wałęsy, początkowo nie zrobiła na nim żadnego wrażenia. "Dopiero gdy niewyraźne dialogi uzupełniłem o podpisy, wyszła bomba". [1]
[edytuj] Ciekawostki
Wydarzenia z czerwca 1992 r. stały się inspiracją tekstu piosenki "Lewy czerwcowy" zespołu Kult. W teledysku do tego utworu pojawiają się sceny z filmu.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Film Nocna Zmiana - do obejrzenia i pobrania
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Marek Sterlingow, Marek Wąs. "Kurski show. Walcie na czerwonym" (polski).
- ↑ Źródło: sam film i wywiad radiowy z reżyserem (w linkach)
- ↑ Źródło: rozszerzona wersja filmu i wywiad radiowy z Kurskim et al. (w linkach)
- ↑ Źródło: "Kaczyńscy szykowali zamach stanu" ("Trybuna online", 2007-06-03)
- ↑ Źródło: stenogram z obrad sejmu
- ↑ Źródło: "Opowieść o upadku rządu Jana Olszewskiego" - Waldemar Kuczyński ("Plus Minus"/"Rzeczpospolita", 2002-06-01)
- ↑ Źródło: "Taki dobry profesor" - Piotr Pytlakowski (tygodnik "Polityka", 43/2006)
