Parki narodowe w Polsce

Z Wikipedii

Park narodowy - obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce w brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 r. "obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów".

Spis treści 1 Parki narodowe w Polsce 1.1 Muzea w polskich parkach narodowych 1.2 Planowane parki narodowe 2 Zobacz też 3 Linki zewnętrzne

[edytuj] Parki narodowe w Polsce

Powierzchnia parku narodowego podzielona jest na obszary różniące się zastosowaniem odrębnych metod ochrony przyrody. Wyróżnia się obszar ochrony ścisłej, czynnej i krajobrazowej.

Na obszarach graniczących z parkiem wyznacza się otulinę parku narodowego. W otulinie może być utworzona strefa ochronna zwierząt łownych, nie podlegająca włączeniu do obwodów łowieckich. Teren parków narodowych udostępniony jest do zwiedzania, lecz ruch turystyczny może się tu odbywać wyłącznie w wyznaczonych obszarach, szlakach, drogach, ścieżkach.

Parki narodowe finansowane są z budżetu centralnego. Zarządzają nimi dyrektorzy, a organem doradczym jest Rada Parku. Do 30 kwietnia 2004 parki były nadzorowane przez Krajowy Zarząd Parków Narodowych. Od 1 maja 2004 jego obowiązki przejęło Ministerstwo Środowiska - Departament Leśnictwa, Ochrony Przyrody i Krajobrazu, a od 19 stycznia 2007 r. Samodzielny Wydział ds. Obszarów Natura 2000 i Parków Narodowych.

W polskich parkach narodowych prowadzone są liczne programy badawcze. Parki odgrywają istotną rolę w edukacji ekologicznej społeczeństwa. Na terenie parków narodowych możliwe jest zwiedzanie oraz turystyka i udostępniają one dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. Wiele z nich posiada specjalnie przygotowane szlaki i centra dydaktyczne oraz muzea przyrodnicze.

Zestawienie tabelaryczne parków narodowych w Polsce.

L.p.	Nazwa parku narodowego	Rok utworzenia	Powierzchnia (km²)	Lokalizacja siedziby	Uwagi
1.	Babiogórski Park Narodowy	1954 (1933)	33,91	Zawoja	rezerwat biosfery UNESCO
2.	Białowieski Park Narodowy	1947 (1932)	105,17	Białowieża	rezerwat biosfery UNESCO wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego
3.	Biebrzański Park Narodowy	1993	592,23	Osowiec
4.	Bieszczadzki Park Narodowy	1973	292,01	Ustrzyki Górne	rezerwat biosfery UNESCO
5.	Park Narodowy Bory Tucholskie	1996	47,98	Charzykowy
6.	Drawieński Park Narodowy	1990	113,42	Drawno
7.	Gorczański Park Narodowy	1981	70,31	Poręba Wielka
8.	Park Narodowy Gór Stołowych	1993	63,40	Kudowa-Zdrój
9.	Kampinoski Park Narodowy	1959	385,49	Izabelin	rezerwat biosfery UNESCO
10.	Karkonoski Park Narodowy	1959	55,81	Jelenia Góra	rezerwat biosfery UNESCO
11.	Magurski Park Narodowy	1995	194,39	Krempna
12.	Narwiański Park Narodowy	1996	73,50	Kurowo
13.	Ojcowski Park Narodowy	1956	21,46	Ojców
14.	Pieniński Park Narodowy	1954 (1932)	23,46	Krościenko nad Dunajcem
15.	Poleski Park Narodowy	1990	97,62	Urszulin	rezerwat biosfery UNESCO
16.	Roztoczański Park Narodowy	1974	84,83	Zwierzyniec
17.	Słowiński Park Narodowy	1967	215,73+111,71 obszary wodne	Smołdzino	rezerwat biosfery UNESCO
18.	Świętokrzyski Park Narodowy	1950	76,26	Bodzentyn
19.	Tatrzański Park Narodowy	1954 (1947)	211,64	Zakopane	rezerwat biosfery UNESCO
20.	Park Narodowy Ujście Warty	2001	80,38	Chyrzyno
21.	Wielkopolski Park Narodowy	1957 (1933)	75,84	Jeziory
22.	Wigierski Park Narodowy	1989	149,86	Krzywe
23.	Woliński Park Narodowy	1960	109,37	Międzyzdroje

[edytuj] Muzea w polskich parkach narodowych

• Muzeum Przyrodniczo-Leśne Białowieskiego Parku Narodowego, Park Pałacowy, Białowieża
• Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego, Zawoja
• Muzeum Przyrodnicze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Ustrzyki Dolne
• Muzeum Przyrodnicze Puszczy Kampinoskiej, Kampinos
• Muzeum Przyrodnicze Karkonoskiego Parku Narodowego, Jelenia Góra
• Ojcowski Park Narodowy, Muzeum im. prof. Władysława Szafera Ojców
• Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny Poleskiego Parku Narodowego, Załucze Stare
• Ośrodek Edukacyjno-Muzealny Roztoczańskiego Parku Narodowego, Zwierzyniec
• Muzeum Przyrodniczo-Leśne Słowińskiego Parku Narodowego, Smołdzino
• Muzeum Przyrodniczo-Leśne Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Święty Krzyż
• Muzeum Przyrodnicze Tatrzańskiego Parku Narodowego, Zakopane
• Muzeum Przyrodnicze Wielkopolskiego Parku Narodowego, Jeziory
• Muzeum Przyrodnicze Wolińskiego Parku Narodowego, Międzyzdroje
• Stacja Terenowa Drawieńskiego Parku Narodowego "Bogdanka", Drawno
• Karkonoskie Centrum Edukacji Ekologicznej, Szklarska Poręba

[edytuj] Planowane parki narodowe

Rozważa się utworzenie dalszych parków narodowych, mogą to być:

• Jurajski Park Narodowy (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
• Mazurski Park Narodowy (okolice jeziora Śniardwy)
• Turnicki Park Narodowy (Pogórze Przemyskie)

[edytuj] Zobacz też

• lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną
• ochrona przyrody w Polsce
• ogród botaniczny, ogród zoologiczny
• park krajobrazowy, parki krajobrazowe w Polsce
• parki narodowe Europy
• parki narodowe Ameryki Północnej
• Parki narodowe Australii i Oceanii
• pomnik przyrody
• rezerwat przyrody, rezerwaty przyrody w Polsce

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Polish National Parks (en)
• Parki Narodowe Polski – www.parki.pl (pl)
• Wirtualny przewodnik po Parkach Narodowych (pl)
• Informacja NIK o funkcjonowaniu parków narodowych w zakresie zachowania, zrównoważonego użytkowania oraz odnawiania zasobów przyrody (2006) (pl)
• Informacja NIK o wynikach kontroli funkcjonowania parków narodowych (2001) (pl)
• Mapka (1), (2)