Polskie synopsy Ewangelii
Z Wikipedii
Polskie synopsy Ewangelii zaczęły ukazywać się dopiero w drugiej połowie XX wieku. Trzy synopsy powstały w Kościele Rzymskokatolickim, jedna ma charakter świecki. Dwukrotnie na potrzeby synopsy powstało osobne tłumaczenie i również dwa razy został wykorzystany przekład już istniejący.
Niektóre przekłady Nowego Testamentu korzystały też ze spisu perykop opracowanego synoptycznie np. przekład Seweryna Kowalskiego, przy czym zestawienie synoptyczne przygotował Zenon Ziółkowski.
Spis treści |
[edytuj] Synopsa ks. Eugeniusza Dąbrowskiego
Synopsa łacińsko-polska czterech ewangelii (Pallotinum, Poznań 1955) to pierwsze zestawienie tego rodzaju w polskiej biblistyce. Jego autorem był ks. Eugeniusz Dąbrowski, który wykorzystał tekst Nowego Testamentu w swoim przekładzie. Była to synopsa dwujęzyczna: po jednej stronie (formatu A4) znajdował się przekład łaciński Wulgaty, po drugiej - przekład polski.
Jak twierdził bp. Kazimierz Romaniuk, kolejność poszczególnych perykop budzi już obecnie - po wielu studiach z zakresu krytyki form - wiele zastrzeżeń.[1]
[edytuj] Synopsa bp Kazimierza Romaniuka
Synopsa polska czterech ewangelii (Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1985) to poręczne zestawienie opracowane przez biskupa Kazimierza Romaniuka. Synopsa ma być wg autora przydatna w pracach kaznodziejsko-katechetycznych.[1] Bp Romaniuk wykorzystał swoje tłumaczenie Nowego Testamentu (wydanie III, Poznań 1984), które później stało się podstawą Biblii Warszawsko-Praskiej.
[edytuj] Synopsa Michała Wojciechowskiego
Synopsa czterech Ewangelii w nowym przekładzie polskim (Vocatio, Warszawa 1997) została przygotowana przez świeckiego teologa, prof. dr hab. Michała Wojciechowskiego. Książka zawiera 367 tablic z odnośnikami, zgrupowanych w 18 częściach odpowiadających etapom życia Jezusa i głównym sekcjom Ewangelii. Ogólny schemat zainspirowany grecką synopsą Kurta Alanda, z modyfikacjami niezbędnymi z punktu widzenia polskiego biblisty. Według autora, nowy przekład jest bardziej dosłowny niż inne współczesne, co lepiej zachowuje siłę i piękno oryginału.[2]
[edytuj] Synopsa Krzysztofa Sykty
Zestawienie synoptyczne ewangelii wg Łukasza, Marka oraz Mateusza w nowym przekładzie świeckim powstało w 1997, od 2002 kolejne wersje publikuje portal Racjonalista.pl. Jego autorem jest Krzysztof Sykta. W przeciwieństwie do innych synops, ta nie zawiera miejsc paralelnych w Ewangelii wg św. Jana. Początkowo podstawą dla synopsy był tekst Biblii Warszawskiej; następnie opierając się na tekstach greckich autor stworzył przekład własny.
Jak twierdzi Sykta we wprowadzeniu do synopsy: W efekcie powstało tłumaczenie, którą nazwać można pierwszym przekładem świeckim, nie skażonym katolicką lub jakąkolwiek inną dogmatyką. Powstał przekład maksymalnie oczyszczony z późniejszych dodatków (w tym również, a raczej przede wszystkim, z dodatków i zniekształceń polskich tłumaczy), przekład, który ujawnił tychże wstawek znacznie więcej, dzięki dokładnemu zestawieniu poszczególnych zdań.[3]
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Kazimierz Romaniuk, Synopsa polska czterech ewangelii: Wstęp, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1985, s. 5-6
- ↑ Opis na stronie wydawcy
- ↑ Wprowadzenie do synopsy - racjonalista.pl
Katolickie: Biblia królowej Zofii • Biblia Leopolity • Biblia Jakuba Wujka
Protestanckie: Biblia Brzeska • Biblia Nieświeska • Biblia Gdańska
Tylko Nowy Testament: Stanisława Murzynowskiego • Marcina Czechowica • Walentego Szmalca • Bolesława Goetze (+Psalmy)
Katolickie: Biblia Tysiąclecia • Biblia Poznańska • Biblia Warszawsko-Praska • Biblia Lubelska • Biblia Paulistów
Tylko Nowy Testament: Eugeniusza Dąbrowskiego • Seweryna Kowalskiego • Przekład na Wielki Jubileusz
Protestanckie: Biblia Warszawska • Nowa Biblia Gdańska
Tylko Nowy Testament: Słowo Życia • Współczesny Przekład • Biblia Ewangeliczna: Przekład dosłowny • Przekład literacki
Inne: Biblia Ekumeniczna • Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata • Biblia w przekładzie mariawickim
Specjalistyczne: Polskie synopsy Ewangelii • Hebrajsko-polski Pięcioksiąg
Literackie: Czesława Miłosza • Romana Brandstaettera
Adaptacje gwarowe i środowiskowe: Dobra Czytanka wg św. ziom'a Janka • Biblia Ślązoka • Przekład na gwarę góralską