Sierpc

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°53' N 19°40' E52.8833333 19.6666667 (Sierpc)

Sierpc


Herb Sierpca	Flaga Sierpca

1322

Marek Andrzej Kośmider
(e-mail)

Powierzchnia

18,6 km²

Położenie

52° 53' N
19° 40' E

Liczba mieszkańców (2007)
- liczba ludności
- gęstość

18742
1009 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

(+48) 24

Kod pocztowy

09-200

Tablice rejestracyjne

WSE

Położenie na mapie Polski

Sierpc

Miasta partnerskie

San Pedro del Pinatar

Urząd miejski³

ul. Piastowska 11a
09-200 Sierpc
tel. 024-275-86-86; faks 024-275-86-33
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Ratusz w Sierpcu

Kościół i Klasztor sióstr Benedyktynek

Dziedziniec Klasztoru sióstr Benedyktynek

Kościół szkolny

Kościół Farny

Kościół św. Ducha

Dworzec kolejowy

"Jatki miejskie"

Uliczka w mieście

Sierpc – miasto w województwie mazowieckim, siedziba władz powiatu sierpeckiego, położone nad rzeką Sierpienicą przy jej ujściu do Skrwy. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa płockiego.

Według danych z 30 czerwca 2007², miasto miało 18 742 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Ukształtowanie terenu, na którym położone jest miasto, nasuwa przypuszczenie, że dawno temu rozciągało się tu jezioro. Już jednak na rok 400 p.n.e. datowane są pozostałości osad ludzkich na tym terenie. Genezą miasta było prawdopodobnie miejsce noclegu podróżnych przemierzających przez gęste bory szlak bursztynowy z Pomorza na południe. Już w X w. Sierpc był znaczącym grodem; istnieją wzmianki mówiące o erygowanej w 1003 r. parafii i budowie kościoła w miejscu pogańskiej świątyni^[1]. W XII w. raz na tydzień odbywały się tu targi. Ponadto rozwijało się rzemiosło. Prawdopodobnie już wtedy istniała kasztelania sierpecka.

Prawa miejskie Sierpc uzyskał w roku 1322 – lokacja na prawie średzkim. W roku 1356 ma miejsce druga lokacja – na prawie magdeburskim. Od tego czasu zaznacza się rozwój miasta dzięki ożywionemu handlowi. W roku 1495 księstwo płockie, w którego granicach znajdował się Sierpc, zostało przyłączone do Korony. W XV i XVI wieku niezwykle rozwinęło się sukiennictwo. O bogactwie miasta świadczy fakt, że istniały w nim wówczas 4 kościoły.

W latach 1530, 1630 i 1794 mają miejsce wielkie pożary miasta. Poważne zniszczenia mają także miejsce podczas "potopu" szwedzkiego.

Ponowny rozwój miasta zaznacza się od połowy XIX w. Około połowy mieszkańców miasta stanowi ludność żydowska. W czasie zaborów zaznacza się napływ ludności rosyjskiej. Nadal kontynuowane są tradycje targowo-handlowe. Następuje rozwój przemysłu piwowarskiego, spożywczego (np. fabryki octu) i materiałów budowlanych (cegielnie).

Kolejne zniszczenia przynoszą walki rosyjsko-niemieckie w czasie I wojny światowej.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej miasto było zajęte przez wojska rosyjskie.

W okresie międzywojennym zaznacza się w Sierpcu szczególny rozwój spółdzielczości.

W 1924 r. do Sierpca dotarła kolej normalnotorowa. Obecnie Sierpc jest czterokierunkowym węzłem kolejowym (linie do Nasielska, Torunia, Płocka i Brodnicy), jednak ruch pasażerski jest znikomy. Sierpc był również jednym z ostatnich węzłów obsługiwanych przez parowozy (aż do początku lat 90. XX wieku).

W latach okupacji niemieckiej w Polsce (1939-1945), w Sierpcu dokonano kilka mordów i zbiorowych egzekucji. W czercu 1940 Niemcy dokonali w pobliżu miejscowego zakładu karnego masowej egzekucji 180^[2] więźniów oraz 20^[2] umysłowo chorych. W połowie września 1942 do więzienia w Sierpcu przywieziono 152 osoby (uczniów i nauczycieli z Bydgoszczy), po kilku dniach zamordowano ich w masowej egzekucji.^[2] Łącznie w sierpeckim więzieniu zginęło w latach 1939-1945 ok. 400^[3] osób.

W latach 1939-1942, w siedzibie Gestapo w Sierpcu, przy ul. Jana Pawła II, wcześniej Marchlewskiego (dom Wenderlichów), torturowano i rozstrzeliwano ludzi przywożonych na przesłuchania - zastrzelono ok. 300^[2] osób (wielu strzałem w tył głowy). W latach 1941-1944 funkcjonowały w Sierpcu i okolicach także karne obozy pracy.

Zmiany ustrojowe w kraju miały oczywiście również swe odzwierciedlenie w zmianach zachodzących w Sierpcu. Od 1 czerwca 1990 r. władza lokalna w mieście i gminach powróciła w ręce samorządów lokalnych. 1 września tegoż roku, zarządzeniem Wojewody Płockiego, powołano Urząd Rejonowy, będący terenową ekspozyturą rządowej administracji ogólnej. Rejon obejmował miasto Sierpc i 6 gmin wiejskich. Na kierownika powołano Pawła Ambora.

1 stycznia 1999 r. Sierpc 4 raz w swej historii stał się miastem powiatowym. Powiat obejmuje miasto Sierpc oraz 6 gmin wiejskich: Gozdowo, Mochowo, Sierpc, Rościszewo, Szczutowo i Zawidz. Granice powiatu sierpeckiego utworzonego 1 stycznia 1999 r.. 26 czerwca 2000 r. Rada Powiatu zatwierdziła nowy herb powiatu sierpeckiego Herb powiatu sierpeckiego zatwierdzony przez Radę Powiatu 26 czerwca 2000 r.

Symbolem zmian ustrojowych było zdemontowanie pomnika Juliana Marchlewskiego, który stał w parku między ul. Marchlewskiego (obecna Jana Pawła II), a ul. Wiosny Ludów. Na jego miejscu postawiono Pomnik Ofiar Katyńskich. Pomnik poświęcony mieszkańcom Sierpca zamordowanym przez Sowietów w obozach w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku. Odsłonięcie pomnika miało miejsce 1 września 1993 r. Inicjatorem budowy był komitet społeczny pod kierownictwem Henryka Gutowskiego. Ponadto w dniu 1 sierpnia 1989 r. utworzono w Sierpcu Koło byłych żołnierzy Armii Krajowej i powołano tymczasowy zarząd, 18 lutego 1990 r. odsłonięto i poświęcono tablicę pamiątkową w Kościele Farnym dla pomordowanych i poległych żołnierzy AK.

W dniach 28-30 czerwca 1996 r. z inicjatywy sierpeckiego Domu Kultury, przy współudziale Rady Miejskiej, Muzeum Wsi Mazowieckiej i Fundacji Kultury Wsi odbył się w Sierpcu I Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny Kasztelania. Wystąpiło 7 zespołów polskich oraz 2 zagraniczne - z Macedonii i Ukrainy. Animator festiwalu: Robert Chojnacki, choreograf i kierownik zespołu Kasztelanka. Od tej pory festiwal organizowany jest co roku.

[edytuj] Zabytki

gotycki kościół pw. świętych Wita, Krescencji i Modesta, zwany farą, z XIV lub XV w., wnętrze barokowe, ołtarz z elementami rokokowymi, w murach kościoła zachowały się fragmenty wcześniejszej romańskiej świątyni, według podania miejscowego wybudowanej na ruinach świątyni pogańskiej^[4].
gotycki (z elementami barokowymi) kościół pw. św. Ducha z końca XV w., wewnątrz późnogotycka polichromia z lat 1519-1529
zespół klasztorny na wzgórzu zwanym dawniej Loret:
- gotycki kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XVI w., wewnątrz gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XIV w. w neogotyckim ołtarzu głównym.
- barokowy klasztor benedyktynek z pocz. XVIII w. murowany z cegły z kaplicą z barokowym wnętrzem. W pomieszczeniach przyziemia sklepienie krzyżowe, na piętrze stropy. Wewnątrz wiele cennych obrazów.
- barokowa dzwonnica murowana z końca XVIII w.
poewangelicki kościół pw. św. Stanisława Kostki, zwany potocznie kościołem szkolnym, wybudowany w stylu neogotyckim, z wieloma cennymi elementami architektonicznymi (polichromie, kropielnice, konfesjonały, zdobione żyrandole), obecnie znacznie przebudowany (dodana poprzeczna nawa)
ruiny kościoła pw. św. Krzyża z XIV w.
pozostałości po cmentarzu żydowskim z drewnianą bożnicą
klasycystyczny ratusz z 1841 r., obecnie siedziba Muzeum Wsi Mazowieckiej
drewniany dom Kasztelanka z przełomu XVII i XVIII w. z charakterystycznym łamanym dachem
klasycystyczna cerkiew z drugiej poł. XIX w., obecnie pozbawiona kopuł i znacznie przebudowana – zachował się ciekawy kolumnowy portyk; obecnie siedziba sądu
Muzeum Wsi Mazowieckiej – skansen na obrzeżach miasta
jatki miejskie z 1830 r.
drewniana zabudowa najstarszej części miasta
cmentarz parafialny z zabytkowymi XIX-wiecznymi nagrobkami - m.in. Ludwika Bytnera (zm. 1848 r.), Wojciecha Chrzanowskiego (zm. 1848 r.) i wielu innych.

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Sierpc ma obszar 18,6 km², w tym:

użytki rolne: 68%
użytki leśne: 3%

Miasto stanowi 2,18% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2007²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	18 742	100	9857	52,6	8885	47,4
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1007,6		529,9		477,7

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1166,44 zł.

[edytuj] Kultura

W Sierpcu i okolicach zamieszkuje wielu twórców ludowych.

Sierpc w 2007 r. otrzymał miano: Stolica Kulturalna Mazowsza – w rywalizacji o uzyskanie tego tytułu i możności promowania miasta dzięki wsparciu, także finansowemu Urzędu Marszałkowskiego, Sierpc pokonał 4 inne mazowieckie miasta.

Wydarzenia z ostatniego tygodnia, które miały miejsce na terenie Sierpca i powiatu sierpeckiego, przedstawiane są tygodniku Życie Sierpca, regionalnym wydaniu Życia Warszawy, ukazującym się od września 2003 r. Życie Sierpca wydawane jest raz na tydzień, w piątki. Dostępne jest na terenie Sierpca i powiatu sierpeckiego oraz dostępny w wersji elektronicznej (pliki pdf, płatne).

Źródłem informacji kulturalnych jest także lokalna telewizja – Telewizja Kablowa Sierpc. Program emitowany jest od poniedziałku do piątku w godzinach 17:15 – 18:00 (obecnie nadawanie programu lokalnego zawieszono)

Miszkańczy mogą korzystać z Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zofii Nałkowskiej w Sierpcu, Domu Kultury,Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta Sierpc/

[edytuj] Edukacja

Przedszkola

Przedszkole nr 1
przedszkole nr 2
Przedszkole nr 3
Przedszkole nr 4 im. Czerwonego Kapturka

Szkoły Podstawowe

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Armii Krajowej
Szkoła Podstawowa nr 3 im. ks. Jana Twardowskiego.
1 Prywatna Szkoła Podstawowa

Gimnazja

Gimnazjum Miejskie im. Mikołaja Kopernika
1 Prywatne gimnazjum
Katolickie Gimnazjum im. bp. Leona Wetmańskiego (tzw. Leonium)

Szkoły ponadgimnazjalne

Liceum Ogólnokształcące im. mjra Henryka Sucharskiego
Zespół Szkół nr 1 im. gen. Jose de San Martin
Zespołu Szkół Zawodowych nr 2
Katolickie Liceum im. bp. Leona Wetmańskiego (tzw. Leonium)

Uczelnie wyższe

Wydział Zamiejscowy SGGW
Zamiejscowa sala wykładowa Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie

Inne

Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy

[edytuj] Przemysł

Obecnie Sierpc jest ośrodkiem przemysłu piwowarskiego (browar Kasztelan), spożywczego (OSM Sierpc, zakłady mięsne Olewnik, Cargill), odzieżowego (Z.P.O. Marjoss, Z.O. Melton), budownictwa i produkcji (P.U.P. Budexpol, P.H.U. Budomex, Przedsiębiorstwo Budownictwa Wodno-Melioracyjnego Melbud, GMN Techmet, Zakład Produkcji Czekolady i Art. Cukierniczych Wiepol, Miejskie przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Empegek, Zakład Energetyczny Płock Dystrybucja Zachód sp. z o.o. w Sierpcu).

[edytuj] Sport

W Sierpcu działa klub sportowy MKS Kasztelan Sierpc z sekcja piłki nożnej która obecnie gra w V lidze mazowsze(północ) oraz piłki ręcznej występującej w II lidze szczypiornistów.

Rok założenia: 1926 Barwy: czerwono-czarno-białe Stadion: pojemność - 500 miejsc / oświetlenie - brak / boisko - 102 m x 60 m Obecnym prezem MKS Kasztelan Sierpc jest Jacek Witkowski