Tall Ships' Races
Z Wikipedii
| Operacja Żagiel (The Tall Ships' Races) |
|
| Akwen | Ocean Atlantycki, Morze Północne, Morze Bałtyckie, Morze Śródziemne |
| Trasa | różna, z portu do portu |
| Klasy | Żaglowce, inne mniejsze |
| Organizator |  Sail Training Association |
| Pierwsza edycja | 1956 (1938) |
| Ostatnia edycja | 2007 |
| Aktualny zwycięzca | • Edycja bałtycka: Christian Radich Lord Nelson (STI Friendship Trophy)• Edycja śródziemnomorska:  Stad Amsterdam Guayas (STI Friendship Trophy) |
Operacja Żagiel (ang. The Tall Ships' Races lub Operation Sail) – zlot żaglowców przeważnie połączony z regatami oraz imprezami okolicznościowymi, organizowany przez Sail Training Association mające propagować ideę wychowania młodzieży na pokładach wielkich żaglowców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Z inicjatywy szwedzkiego kapitana Arnolda Schumburga już w 1938 roku w Sztokholmie spotkało się ok. 20 żaglowców. Ten zlot uważa się za pierwszą nieoficjalną jeszcze Operacje Żagiel. Pomysł ten miał najlepszy oddźwięk w krajach leżących nad Bałtykiem, powołano, zatem do życia Związek Północnoeuropejskich Statków Szkolnych, w którego skład wchodziły: Szwecja, Dania, Estonia, Finlandia, Niemcy, Norwegia, Polska.
[edytuj] Początki
Inicjatywa kapitana Arnolda Schumburga przetrwała czasy II wojny światowej. W latach 50. brytyjski prawnik Bernard Morgan zaproponował zgromadzenie żaglowców w jednym miejscu i zorganizowanie dla nich regat, jesienią 1954 roku zawiązany został Międzynarodowy Komitet Regatowy, a w lipcu 1956 roku rozegrano pierwsze regaty. Impreza okazała się tak dużym sukcesem, że jednorazowo zwołany Komitet postanowiono przekształcić w stałą organizację. Sformułowano i zatwierdzono statut organizacji o nazwie Sail Training Association (STA). Właśnie tej organizacji powierzono organizację kolejnych regat.
Od spotkania w roku 1956 w Dartmouth - Torbay i mecie w Lizbonie, zloty odbywają się co rok, a dla dużych żaglowców co dwa lata. Za każdym razem gospodarzem finału jest inny port i inne państwo. Trasa wiedzie przez różne państwa i porty aż do portu finałowego.
Popularność zlotów stale rosła. Pozwoliło to na zorganizowanie w roku 1964 regat przez Atlantyk na trasie: Plymouth - Lizbona - Bermudy. Brało w nich udział 15 jednostek. Po dotarciu floty na Bermudy dołączyły do niej jeszcze inne jednostki i cała flota nie ścigając się pożeglowała do Nowego Jorku.
[edytuj] Czasy Cutty Sark Tall Ships' Races
Od początków lat '70, regaty zdobywały duża popularność, że zaczęto organizować je coroczne. Tall Ships (Tall Ships' Races) zostały przekształcone w 1972 w Cutty Sark Tall Ships' Races (sponsor – whisky Cutty Sark, z wyjątkiem roku 1979, od 2003 powrócono do nazwy The Tall Ships' Races). W 1973 roku zaniechano wcześniejszej zasady organizowania regat wyłącznie w lata parzyste. Wprowadzono wówczas regaty mniejszej rangi (minor-regatta). Główne regaty (major-regatta) miały być organizowane nadal w lata parzyste, a przeplatane „minor-regatta" w lata nieparzyste.
1972 to pierwszy rok, kiedy miała miejsce wymiana załóg między żaglowcami z różnych krajów. Podobnie jak to dzieje się do dzisiaj, wyścigi rozdzielono wtedy etapem towarzyskim "Cruiz in Company", podczas którego żaglowce nie ścigały się. Dla Polski rok ten był szczególny, gdyż w regatach wziął udział polski żaglowiec (jako pierwszy w historii regat żaglowiec z bloku wschodniego), wygrywając od razu regaty na trasie Solent - Skaw. Był nim żaglowiec szkolny Wyższej Szkoły Morskiej Dar Pomorza. Spowodowało to przyznanie Polsce prawa organizowania zlotu żaglowców w gdyńskim porcie w lipcu 1974 roku. Port w Gdyni po raz pierwszy w historii gościł flotę żaglowców w dniach 18-21 lipca 1974 roku.
W roku 1976 Amerykanie obchodzili 200-lecie swojego kraju. STA postanowiła zatem wysłać flotę żaglowców do Stanów Zjednoczonych, aby uświetniła rocznicę uchwalenia Deklaracji Niepodległości. Miało to ogromne znaczenie dla przyszłości regat, gdyż po raz pierwszy w ich obsługę włączyły się amerykańskie media. Paradę żaglowców na rzece Hudson w Nowym Jorku oglądało około pięciu milionów osób.
Kolejne lata przyniosły dalszy wzrost prestiżu i popularności zlotów. Sukces z roku 1976 uczynił z nich wydarzenie międzynarodowe, a miasta portowe zabiegające o prawo goszczenia floty żaglowców musiały oczekiwać w coraz dłuższej kolejce.
Kolejne regaty transatlantyckie zorganizowane zostały w roku 1984. Okazją była tym razem 450 rocznica podróży Jacques'a Cartiera, jednego z pierwszych nawigatorów, który dotarł do Kanady. Regaty transatlantyckie, choć świetnie zorganizowane, zapisały tragiczną kartę w dziejach STA. Po wyjściu z Bermudów zatonął angielski żaglowiec Marques. Katastrofę przeżyło 6 marynarzy z 28 osobowej załogi.
Rok 1985 z założenia był rokiem mniejszych regat, jednak do udziału w nich zgłosiła się rekordowa liczba 111 jednostek. Siłą rzeczy zaniechano więc podziału i począwszy od roku 1989 najważniejsze trofea regatowe przyznawane są corocznie.
W 1988 roku Australia obchodziła 200-lecie osadnictwa i zwrócono się więc do STA o pomoc w zaplanowaniu i przygotowaniu regat. Wiele jednostek europejskich pożeglowało więc dookoła świata, aby uświetnić australijskie święto, między innymi żaglowiec szkolny Wyższej Szkoły Morskiej Dar Młodzieży. Ci, którzy nie mogli płynąć na antypody, spotkali się na Morzu Bałtyckim Warto tutaj wspomnieć, że do tego czasu STA dysponowała już metodą określania wartości współczynników wyrównawczych jednostek startujących w regatach.
W roku 1992, z okazji 500 rocznicy odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba, zorganizowano kolejne regaty transatlantyckie. Żaglowce gościły podczas tych regat w Kadyksie, Portoryko, Nowym Jorku, Bostonie i Liverpoolu. Dla jednostek, które nie chciały pokonywać oceanu, zorganizowano regaty na Bałtyku. Żaglowce odwiedziły wtedy ponownie Polskę, w Gdyni odbył się finał.
W lipcu 1997 roku dla uczczenia 1000-lecia Gdańska STA przygotowała zlot w porcie Gdańskim.
Kolejne regaty transatlantyckie pod nazwą "Tall Ships 2000" odbyły się w roku 2000, zorganizowano je dla uczczenia wejścia w trzecie tysiąclecie. Dla jednostek, które nie mogły pozwolić sobie na długi rejs przez Atlantyk, zorganizowana została mniejsza impreza na Bałtyku, podczas której żaglowce odwiedziły w lipcu Gdańsk, startując z tego portu do regat.
[edytuj] Ostatnie lata
W 2003 roku po raz czwarty w historii regat zlot trafił do polskiego portu. Gospodarzem startu do regat była Gdynia, żaglowce przebywały w porcie od 19 do 22 lipca. Zlot zgromadził 87 jednostek, w tym 12 żaglowców rejowych, z 2677 osobami na pokładach. Szacowana ilość widzów, którzy odwiedzili zlot wynosiła 1,2 mln.
Złoty jubileusz czyli 50-lecie regat wielkich żaglowców przypadł na 2006 rok. Przygotowano trasę z St. Malo, Francja przez Morze Północne i Zatokę Biskajską, do Torbay, Lizbony w Portugalii, Kadyksu w Hiszpanii z metą w Antwerpii w Belgii.
Następny zlot żaglowców (The Tall Ships' Races/Operation Sail 2007) był podzielony na dwie edycje: śródziemnomorską i bałtycką. W pierwszej na trasie z Alicante do Genui wygrał holenderski żaglowiec Stad Amsterdam. Jedynym polskim żaglowcem była STS Pogoria, która zajęła 7. miejsce zdobywając jednocześnie nagrodę specjalną za organizację trzeciej edycji "Fizyki pod żaglami". W edycji bałtyckiej TSR 2007 finał odbył się w polskim porcie w dniach 4-7 sierpnia 2007 w Szczecinie. W roku 2009 żaglowce na rozpoczęcie regat zawiną do portu w Gdyni w dniach 2-5 lipca.
Obecnie plany i trasy regat przygotowywane są z minimum czteroletnim wyprzedzeniem, kolejka portów gotowych do przyjęcia żaglowców i jachtów oraz zorganizowania przy tej okazji imprez towarzyszących jest bardzo liczna.
[edytuj] Ważne daty
- 1938 - pierwsze regaty "Operacja Żagiel" (nieoficjalne)
- 1956 - pierwsze regaty po II wojnie światowej "Operacja Żagiel" (ang. Tall Ships, lub Tall Ships' Races)
- 1972
- Cutty Sark Scots Whisky (Bery Bros.& Co.) rozpoczyna sponsorowanie, regaty zmieniają oficjalną nazwę na: Cutty Sark Tall Ships' Races, lecz stara, skrócona nazwa jest często używana
- Dar Pomorza wygrywa regaty
- 1980 - Dar Pomorza wygrał regaty
- 1992 - Polska organizatorem
- 2000, 5 - 8 lipca - zlot w Gdańsku u stóp Westerplatte
- 2003 - ostatni raz pod nazwą Cutty Sark Tall Ships' Races regaty odbyły się w Gdyni, ponieważ sponsor wycofał się.
- 2007 - Polska po raz kolejny organizatorem (4-7 sierpnia, Szczecin)
[edytuj] Zasady
_1.JPG/240px-Mir(ship)_1.JPG)
Same zloty Operacji Żagiel składają się z dwóch etapów regatowych "Race1" i "Race2" (wyścigi dzielą się na etapy towarzyskie tzw. "Cruiz in Company", podczas którego istnieje możliwość wymiany części załóg) w których jednostki ścigają się w klasach:
- Klasa „A” - największe żaglowce - o długości powyżej 40 m
- Klasa „B” - żaglowce średniej wielkości o tradycyjnym ożaglowaniu - 9,14<CA<40m
- Klasa ”C” - Jachty morskie bez spinakera - 9,14<CA<40m
- Klasa ”D” - Jachty morskie ze spinakerem - 4,14<CA<40m
Obowiązuje system : Race 1 -> Cruise in Company -> Race 2
Wyścigi dzieli jeden etap towarzyski "Cruise in Company", podczas którego istnieje możliwość wymian miedzy załogami, w czym chętnie biorą udział młodzi ludzie.
Załogi muszą składać się z minimum 50% osób w wieku od 16 do 25 lat.
.svg/20px-Flag_of_Belgium_(civil).svg.png){kind=small}
