Wilgotny las równikowy
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: styl większości artykułu na bardzo niskim poziomie, WP:WZ, WP:POV. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Wilgotny las równikowy (las strefy równikowej, las deszczowy, las tropikalny, selvas) — lasy wiecznie zielone. Stanowią około 30% powierzchni wszystkich lasów na świecie. Występują na obszarze, gdzie przez cały rok panuje wysoka temperatura i padają obfite deszcze, tak zwane deszcze zenitalne (codziennie przez ok. 2 godz.), dlatego ich roślinność rośnie bardzo szybko i jest bujna (na 1 hektarze lasu tropikalnego występuje ok. 200 gatunków drzew, podczas gdy w lesie strefy umiarkowanej, dziesięciokrotnie mniej). Las ten to zbiorowisko roślin drzewiastych, krzewiastych, epifitów (w tym lian), mchów, porostów, glonów oraz grzybów.
Spis treści |
[edytuj] Występowanie
Biom ten występuje w strefie równikowej, w trzech głównych obszarach: dorzecze Amazonki i Orinoko (Ameryka Południowa), przesmyk Ameryki Środkowej; dorzecze Kongo, Nigru i Zambezi (środkowa i zachodnia Afryka), częściowo na Madagaskarze, tereny w Indonezji, Malezji, Jawie i Nowej Gwinei. Ponadto występują w północno-wschodniej Australii.
[edytuj] Flora
Wilgotne lasy równikowe odznaczają się dużą różnorodnością flory. Decydują o tym obfite, całoroczne opady deszczu (pow. 250 mm), silne nasłonecznienie, wysoka średnia roczna temperatura powietrza, wysokie dzienne i niewielkie roczne amplitudy temperatury, itp. Nie ma tam pór roku- ani pory chłodnej ani suchej, dlatego rośliny nie zrzucają liści. Najniższa temperatura (przed wschodem słońca) wynosi ponad 20ºC, a najwyższa (po południu) – ponad 30ºC.
Lasy równikowe odznaczają się piętrowością roślinności.
Piętro pojedynczych drzew sięgają one do 60m. Charakterystyczne rośliny - puchowce.(Drzewa Giganty)
Piętro najwyższe - piętro koron lasu stanowią wiecznie zielone drzewa, osiągające wysokość 30-50 m. Powierzchnia koron drzew, tworzy zielony rozległy baldachim. Drzewa często oplątane są lianami. Piętro to jest doskonałym przystosowaniem dla owadów i małych zwierząt (pająków, gadów, ptaków). Charakterystyczne rośliny - epifity (rośliny samowystarczalne nie są pasożytami na przykład paprocie czy storczyki) glony, grzyby, hebanowce, mahoniowce, palmy, mchy, porosty.
Piętro średnie - piętro lian, nagich pni i konarów stanowią niższe drzewa, zaś poniżej nich (8-15 m) występuje zwarta warstwa koron drzew. W tym piętrze występują epifity. Należą do nich storczyki, kaktusowate, ananasowate oraz niektóre figowce.
Piętro najniższe - piętro zarośli i runa - Gęste korony drzew ograniczają dostęp światła słonecznego (1-2%) do dolnych partii, zarośla i runo stanowią rośliny zielne, czasami w ogóle nie występuje. Na zacienionym dnie tropikalnego lasu spotyka się tylko drobne glony, mchy, porosty, krzewinki, delikatne grzyby, a czasami rośliny zielne, gdyż przeżyć mogą tam tylko skiofity (rośliny cieniolubne).
W ujściu wielkich rzek występują lasy namorzynowe (mangrowe). Składają się one z drzew i krzewów, będących słonoroślami. W czasie przypływu zalewane są wodą aż po korony. Podczas odpływu odsłaniają korzenie przybyszowe, które utrzymują drzewa w grząskim, piaszczystym dnie.
[edytuj] Fauna
Występuje tu również duże bogactwo gatunków świata zwierzęcego, wśród ssaków: małpy, także człekokształtne (na Madagaskarze małpiatki), hipopotamy, bawoły, okapi i inne. Część z nich wykazuje przystosowanie do życia w gęstwinach leśnych, np. zmniejszenie rozmiaru ciała (słoń afrykański leśny). Przyrodnicy twierdzą, że w tropikalnych lasach deszczowych łatwiej spotkać 100 różnych gatunków zwierząt niż 100 przedstawicieli jednego gatunku. Występują także owady np. termity.
[edytuj] Lasy równikowe i człowiek
Tereny lasów równikowych zamieszkiwane są przez plemiona zajmujące się łowiectwem, zbieractwem, a także uprawą roli – przykładem są afrykańscy Pigmeje, malajscy Semangowie, Paupasi z Nowej Gwinei, Indianie południowoamerykańscy i inni. Występują tu murzyni Bantu. Ich znaczącą cechą jest to, że wypalają część lasu równikowego pod uprawę, a kiedy teren przestaje ich żywić – przenoszą się w inny obszar lasu. Na miejscu wypalanych przez nich terenów wyrasta tzw. wtórny las równikowy, jednak nigdy nie jest on tak bujny, jak naturalne wiecznie zielone lasy. Miejscowa ludność hoduje tu rogate bydło, dla którego zagrożeniem jest mucha tse-tse. Jej ukąszenie powoduje śpiączkę – śmiertelną u bydła chorobę. Roślinność wilgotnych lasów równikowych dostarcza ludziom takich produktów jak cynamon, pieprz, goździki oraz szlachetne gatunki drewna: mahoń, heban, balsy i palisander. Z niektórych tropikalnych roślin uzyskuje się substancje wykorzystywane do produkcji leków. W miejscu wyciętych lasów równikowych ludzie zakładają plantacje bananowców, trzciny cukrowej, kawy lub palm kokosowych.
[edytuj] Ochrona lasów równikowych
Lasy równikowe spośród wszystkich lasów są najbardziej zagrożone wycięciem.
Przez ostatnie kilka tysięcy lat rozwój obszarów leśnych pozostał niezakłócony ingerencją człowieka. Prawa naturalne regulowały życie lasu. Jednak od około 200 lat coraz większy wpływ na rozwój lasów ma człowiek. Przez długie lata tylko je wycinał i wypalał, by zdobyć tereny pod uprawę innych roślin, dopiero stosunkowo niedawno zaczęto też sadzić nowe. Ale niestety coraz więcej zwierząt i roślin ginie na skutek globalnego ocieplenia.
[edytuj] Znaczenie lasów tropikalnych
Stabilizują klimat ziemski, regulują cykle wodne, są domem dla największej ilości gatunków fauny i flory na świecie, są nazywane zielonymi „płucami” Ziemi.
