Biom

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Biom - rozległy obszar o podobnym klimacie, charakterystycznej szacie roślinnej i szczególnym świecie zwierzęcym. Typ roślinności biomu jest charakterystyczny, choć skład gatunkowy może być różny w zależności od położenia geograficznego i historii flory. Podobnie rzecz się ma ze składem gatunkowym zwierząt. O zaliczeniu różnych obszarów do tego samego biomu decyduje podobieństwo fizjonomiczne, a nie pokrewieństwo zasiedlających je organizmów i ich zespołów (które to pokrewieństwo z kolei decyduje o wydzielaniu państw zoogeograficznych i fitogeograficznych).

Przyczyną pewnego zamieszania w terminologii ekologicznej dotyczącej tego tematu jest fakt, że ekolodzy anglojęzyczni czasem używają wymiennie określenia biom i formacja roślinna. W ujęciu powszechnie przyjętym biom jest pojęciem abstrakcyjnym, rodzajem kategorii, grupującej jednostki niższe. Jednakże należy pamiętać, że zespoły wchodzące w skład poszczególnych biomów mogą w ogóle nie być spokrewnione. Przykładem mogą być lasy liściaste Ameryki Północnej i Południowej. Wchodzą one w skład biomu las strefy umiarkowanej, jednakże niektóre gatunki w nich występujące nie są ze sobą spokrewnione. Podobnie ma się rzecz z biomem pustynia, który zawiera w sobie zupełnie odmienne pod względem składu gatunkowego pustynie Australii i Afryki. Im mniej barier oraz im krótsza izolacja różnych obszarów tego samego biomu, tym wikaryzujące (tj. odpowiadające sobie) gatunki są bliżej spokrewnione. Np. flora i fauna makii europejskiej i azjatyckiej są niemal takie same, od flory i fauny chaparralu różni się nieznacznie (np. występują inne gatunki z tego samego rodzaju, gdyż wyewoluowały od wspólnych przodków zasiedlających Laurazję, a różnią się dość mocno od odpowiednich formacji, np. fynbosu, których flory i fauny wyewoluowały pod przodków zasiedlających Gondwanę.

Większe biomy wyróżnia się na podstawie roślinności i dużych zwierząt, często ssaków.

[edytuj] Rodzaje biomów

Najprostszy klasyfikacja biomów podział na lądowe i wodne. Ze względu na strefowość dzieli się natomiast biomy na:

strefowe (zonalne)
niestrefowe (azonalne)
pozastrefowe (ekstrazonalne)
międzystrefowe (intrazonalne)

[edytuj] Biomy na kuli ziemskiej

[edytuj] Pustynie lodowe

Klimat: polarny - istnieje tutaj noc polarna i dzień polarny. Temperatura poniżej 0°C.

Rośliny: Brak

Zwierzęta: Kryl, ryby, foki, pingwiny, mewy, albatrosy.

Działalność człowieka: Badana przez naukowców.

[edytuj] Tundra

Klimat: subpolarny - zima mroźna i długa, chłodne i krótkie lata.

Rośliny: Mchy, porosty, trawy, krzewinki: różne karłowate gatunki wierzb, brzóz, borówki.

Zwierzęta: Renifery, woły piżmowe, zając bielak, sowa śnieżna, lisy polarne, łasicowate, wilki.

Działalność człowieka: Wydobywa się tu gaz ziemny i ropę naftową.

Położenie: Północne i południowe skraje Ameryki, północny skraj Eurazji, przybrzeżne części Antarktyki.

[edytuj] Tajga

Klimat: umiarkowany chłodny kontynentalny - długa mroźna i śnieżna zima.

Rośliny: borówki, grzyby, mchy, iglaste.

Typy roślinności: tajga ciemna, tajga jasna, torfowiska.

Zwierzęta: Dużo rodzajów ptaków, łosie, rosomaki, niedźwiedzie, lisy, wilki, rysie, borsuki, gronostaje.

Działalność człowieka: Wydobywa się tu ropę naftową, węgiel kamienny, złoto, rudy metali i drewno.

Położenie: Północna część Ameryki Północnej, Azji oraz północno-wschodnia część Europy.

[edytuj] Lasy liściaste zrzucające liście na zimę

Klimat: umiarkowany ciepły morski lub przejściowy - lato jest ciepłe, a zima łagodna.

Rośliny: Dąb, brzoza, buk, olcha, paprocie, mchy.

Typy roślinności: grądy, bory iglaste i mieszane, łąki, torfowiska.

Zwierzęta: roztocze, ślimaki, żaby, jaszczurki, krety, jeże, ryjówki, ptaki, gryzonie.

Działalność człowieka: Wycinanie lasów, ziemia zajęta pod uprawy.

Położenie: Zajmują znaczną część Europy, Azji i Ameryki Północnej.

[edytuj] Lasy i zarośla twardolistne

Strefa podzwrotnikowa (śródziemnomorska).

Klimat: śródziemnomorski - łagodna i wilgotna zima oraz suche i gorące lato.

Rośliny: dęby, pistacje. Są przystosowane do ograniczonego parowania, więc mają twarde, skórzaste liście. Wydzielają także olejki eteryczne (tymianek, rozmaryn, wawrzyn (laur)).

Typy roślinności: makia, chaparral, fynbos, scrub, lasy świetliste, lasy wawrzynolistne

Zwierzęta: daniele, dzikie owce, kozice, koziorożce, nietoperze.

Działalność człowieka: Uprawia się tu oliwki, winorośl i figowce.

Położenie: Wokół Morza Śródziemnego, Afryka Południowa, Kalifornia, Chile, i Australia.

[edytuj] Stepy

Zwane 'morzem traw'

Klimat: umiarkowany ciepły lub podzwrotnikowy, suchy kontynentalny - gorące, suche lato, zimy mogą być mroźne.

Rośliny: Głównie rośliny zielne, trawy.

Zwierzęta: koń Przewalskiego, osły, pieski preriowe, susły, chomiki, wilki, lisy, orły, sowy, myszołowy.

Działalność człowieka: Na terenach bardziej mokrych uprawia się zboża, soję, kukurydzę, buraki cukrowe oraz marchew. Bardziej suche tereny służą jako pastwiska.

Położenie: Stepy występują w Europie, Azji, Ameryce Północnej i Południowej.