Xawery Czernicki

Z Wikipedii

Xawery Czernicki
kontradmirał
Urodzony	16 października 1882 Giedejki
Zmarł	kwiecień lub maj 1940 Katyń
Kariera wojskowa
Stanowiska	zastępca szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej
Najważniejsze bitwy i wojny	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa
Odznaczenia

Xawery Czernicki (ur. 16 października 1882, zm. 1940) – oficer polskiej Marynarki Wojennej w stopniu kontradmirała, inżynier budownictwa okrętowego, w latach 1932-1939 szef Służb Kierownictwa Marynarki Wojennej – zastępca szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, ofiara zbrodni katyńskiej, odznaczony Orderem Odrodzenia Polski.

[edytuj] Służba w rosyjskiej Marynarce Wojennej

Xawery Stanisław Czernicki urodził się 16 października 1882 roku w rodzinie ziemiańskiej w majątku Giedejki na Wileńszczyźnie. Rodzicami Xawerego byli Teresa z Bohuszewiczów i Edward Czerniccy. Do 1901 roku kształcił się w gimnazjum, a po zdaniu matury wstąpił do Morskiej Szkoły Inżynieryjnej w Kronsztadzie na Wydział Budowy Okrętów. W 1905 roku ukończył szkołę i przez kolejny rok odbywał praktyki morskie. W 1906 roku został mianowany podporucznikiem rosyjskiej carskiej marynarki wojennej i do 1908 był inżynierem okrętownictwa w Kronsztadzie. W latach 1908-1910 pracował w Rządowych Zakładach Budowy Okrętów w Srietieńsku, a następnie Bałtyckich Zakładach Budowy Okrętów w Sankt Petersburgu. Od 1910 roku był pomocnikiem głównego inżyniera, a następnie głównym inżynierem podczas budowy pancerników "Sewastopol" i "Pietropawłowsk" w stoczni morskiej w Petersburgu. W 1915 roku został dyrektorem budowy kadłubów okrętowych w stoczni Rewel (obecnie Tallinn). Pod koniec 1918 roku podał się do dymisji.

[edytuj] Służba w Marynarce Wojennej RP

Po zakończeniu I wojny światowej i odrodzeniu niepodległej Polski zgłosił się w 1919 roku do nowo utworzonej Marynarki Wojennej. Zweryfikowany w stopniu komandora porucznika został szefem Służby Technicznej Flotylli Wiślanej w Modlinie, a następnie komendantem Portu Wojennego Modlin i jednocześnie kierownikiem Wydziału Mechanicznego w Departamencie dla Spraw Morskich. W 1925 roku zasiadał w komisji zakupu ORP "Warta", po czym pracował w Biurze Technicznym Nowych Budowli Kierownictwa Marynarki Wojennej. W tym czasie był także przewodniczącym komisji budowy infrastruktury Portu Wojennego Gdynia i członkiem komisji odbiorczej statków dla Żeglugi Polskiej. W 1926 roku został pierwszym szefem Administracji Kierownictwa Marynarki Wojennej. Od tego samego roku sprawował funkcję przewodniczącego Komisji Nadzorczej Budowy Okrętów we Francji. Kierował budową kontrtorpedowców OORP "Burza", "Wicher" oraz okrętów podwodnych typu Wilk. Powrócił do kraju w 1932 roku na stanowisko szefa Służb Kierownictwa Marynarki Wojennej – zastępcy szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej, które zajmował do wybuchu II wojny światowej. 19 marca 1939 został mianowany na stopień kontradmirała. Zainicjował budowę Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni i Wydziału Budowy Okrętów w Państwowej Szkole Technicznej w Warszawie

Po rozpoczęciu działań wojennych w 1939 roku wraz z całym Kierownictwem Marynarki Wojennej ewakuował się pociągiem z Warszawy do Pińska, a potem do Brodowa. Następnie przebywał w miejscowości Derażny, do której wkroczyły wojska radzieckie. Został skierowany z grupą najwyższych oficerów do Równego. Stamtąd zesłano go do obozów jenieckich w głąb Rosji – do Ostaszkowa, Starobielska, Kozielska i ostatecznie do Katynia. Został zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim na przełomie kwietnia i maja 1940 roku. Jego zwłok nie zidentyfikowano.

Był żonaty, interesował się sztuką i numizmatyką. Jego imieniem w 1993 roku nazwana została Centralna Składnica Marynarki Wojennej, natomiast w 2001 roku imię to przyjął okręt wsparcia logistycznego ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki". Nosi je także jedna z gdyńskich ulic. Na targach Balt-Military-Expo w Gdańsku jedną z nagród w dziedzinie budownictwa okrętowego jest Grand Prix im. Kontradmirała Xawerego Czernickiego. W 2001 ukazała się książka pod redakcją Jerzego Przybylskiego pt. "Kontradmirał Xawery Stanisław Czernicki".

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Aleksandra Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia wiceadmirała. ^[1] Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.