Aleksander Gieysztor

Z Wikipedii

Aleksander Gieysztor
Aleksander Gieysztor (1995)
Urodzony	17 lipca 1916 Moskwa
Zmarł	9 lutego 1999 Warszawa
Kolekcja cytatów w Wikicytatach

Aleksander Gieysztor (ur. 17 lipca 1916 w Moskwie, zm. 9 lutego 1999 w Warszawie), polski historyk mediewista, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich naukowców II poł. XX w.

[edytuj] Biografia

Aleksander Gieysztor urodził się w Moskwie, dokąd w czasie I wojny światowej jego rodzina, pieczętująca się kiedyś herbem Gieysztor, wywędrowała z rodzinnej Białorusi. Od 1921 mieszkał w Warszawie. W 1937 ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W kampanii wrześniowej w 1939, walczył jako podchorąży rezerwy. W czasie okupacji hitlerowskiej, działał w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, zostając w końcu jednym z szefów w Wydziale Informacji. Uczestniczył w powstaniu warszawskim. W czasie wojny działalność konspiracyjną łączył z naukową – wykładał na Tajnym Uniwersytecie, a w 1942 obronił doktorat. W lipcu 1945 został adiunktem w Państwowym Instytucie Historii Sztuki i Inwentaryzacji Zabytków. We wrześniu 1945 został adiunktem na Uniwersytecie Warszawskim. W 1949 został mianowany profesorem nadzwyczajnym historii Polski średniowiecznej i nauk pomocniczych historii na UW. Był dyrektorem Instytutu Historii UW do 1975.

Współpracownik Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.

W 1960 r. został mianowany na profesora zwyczajnego. W marcu 1964 r. podpisał słynny List 34 intelektualistów złożony prezesowi Rady Ministrów Józefowi Cyrankiewiczowi, w którym domagano się zmiany polskiej polityki kulturalnej zgodnie z prawami zagwarantowanymi w konstytucji państwa polskiego. Gdy w styczniu 1971 r. zapadła decyzja o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, Aleksander Gieysztor został członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy. Od 1971 r. członek PAN. Mianowany w 1975 r. wiceprzewodniczącym komitetu obudowy Zamku Królewskiego. Pierwszy długoletni dyrektor Zamku (do 1991), związany od początku z jego odbudową, a jeszcze wcześniej z pracami badawczymi. Pierwsze publikacje dotyczące Zamku już w latach 50. XX wieku. Od 12 grudnia 1980 do 1984 r. prezes PAN i ponownie od stycznia 1990 do 1992. Od 1986 był członkiem Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej Wojciechu Jaruzelskim. W 1986 r. otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia. W 1989 r. uczestnik obrad Okrągłego Stołu – formalnie wskazany przez stronę rządową, ale przy pełnym zaufaniu opozycji, 5 kwietnia przewodniczył posiedzeniu plenarnemu, które kończyło jego prace.

Był jednym z założycieli w 1994 r. Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku. Był mocno związany z tą uczelnią, do końca życia prowadził tam wykłady, będąc jednym z najbardziej cenionych i lubianych przez studentów wykładowców. Zmarł po półrocznej chorobie.

Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku nadano w 2002 r. imię Aleksandra Gieysztora.

Odznaczony Orderem Orła Białego (1994). Honorowy Obywatel Miasta Warszawy (1992), oraz Miasta Pułtuska, członek wielu akademii nauk i stowarzyszeń naukowych na całym świecie, doktor honoris causa paryskiej Sorbony oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wykładał gościnnie na wielu uczelniach.
W latach 1986-1992 był prezesem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

[edytuj] Bibliografia

Autor ok. 500 publikacji, m.in.:

• Historia Polski (współautor; 1947)
• Ze studiów nad genezą wypraw krzyżowych (1948)
• Zarys nauk pomocniczych historii (1948), książka z której korzystało kilka następnych pokoleń studentów
• Zarys dziejów pisma łacińskiego (1972)
• Zamek Królewski w Warszawie (1973)
• Mitologia Słowian (1980), pierwsza znacząca praca od czasów Aleksandra Brücknera
• Dzieje Mazowsza do 1526 roku (wraz z prof. Samsonowiczem)
• La Pologne et l'Europe au Moyen Age. Warszawa, P.W.N. Conférence au Centre Scientifique à¨Paris de l'Académie Polonaise des Sciences le 10 décembre 1962.
• Società e cultura nell'alto Medioevo Polacco. Ossolineum 1965. Conférence à l'Académie Polonaise des Sciences à Rome le 5 novembre 1963.