Barad-dûr

Z Wikipedii

Barad-dûr (sind.Czarna wieża) - twierdza w Śródziemiu, fantastycznym świecie z utworów J. R. R. Tolkiena.

Pojawia się we Władcy pierścieni. Pewne informacje na jej temat można znaleźć w Dodatkach do trzeciego tomu tej powieści oraz w Silmarillionie.

Barad-dûr jest zaznaczone i podpisane na mapach Śródziemia dołączonych do Władcy pierścieni.

• W angielskim oryginale – Barad-dûr / Dark Tower / Lugbúrz / Great Tower
• Przekład Marii Skibniewskiej – Barad-dûr (Barad-dur)^[1] / Czarna Wieża / Lugbúrz (Lugburz)^[2] / Wspaniała Wieża
• Przekład Jerzego Łozińskiego – Barad-dûr / Mroczna Wieża / Lugbúrtz / Wielka Wieża
• Przekład Marii i Cezarego Frąców – Barad-dûr / Mroczna Wieża / Lugbúrz / Wielka Wieża

Barad-dûr to jeden z najważniejszych punktów Mordoru, główna forteca Saurona. Położona była na długiej, skalnej ostrodze, wysuniętej w kierunku południowo-zachodnim od głównego łańcucha gór Ered Lithui. Władca Ciemności rozpoczął jej budowę około 1000 roku Drugiej Ery i ukończył ją w sześćset lat później. Całą fortecę utrzymywała moc Jedynego Pierścienia i dopóki ten klejnot istniał twierdzy nie dało się całkowicie zniszczyć. Barad-dûr w ciągu Drugiej i Trzeciej Ery było najpotężniejszą twierdzą w całym Śródziemiu.

Sauron opuścił fortecę, gdy poddał się Ar-Pharazônowi i udał się z nim do Númenoru (3262 rok). Powrócił do niej po zatopieniu wyspy w 3319 roku i tam stworzył sobie nową cielesną powłokę (poprzednia przepadła wraz z Númenorem).

W trakcie wojny z Ostatnim Sojuszem elfów i ludzi Sauron, pokonany w bitwie na Dagorlad (3434 rok) , został oblężony w Barad-dûr. Bronił się tam przez 7 lat (3434 – 3441). Ostatecznie forteca została zburzona po zwycięskiej dla sojuszników walce na stokach Orodruiny. Jednakże Pierścień (zdobyty przez Isildura) nie został zniszczony i przez to fundamenty Barad-dûr przetrwały.

Dzięki temu pokonany Sauron powróciwszy do Mordoru mógł odbudować fortecę i ponownie tam osiąść. W Barad-dûr umieszczono wtedy jeden z magicznych, dalekowidzących kryształów, palantír (Kryształ Ithilu), zdobyty wcześniej przez Nazgûle. Właśnie w tej twierdzy Gollum był więziony (w latach 3009 – 3017) i torturowany, gdy został pojmany w pobliżu Mordoru. Podczas Wojny o Pierścień stamtąd Sauron kierował ruchami swoich wojsk. Pierwszy raz Frodo Baggins zobaczył siedzibę Władcy Ciemności z Amon Hen, dzięki mocy Jedynego Pierścienia: Wreszcie (...) ujrzał zwarte, spiętrzone blanki, czarną niepokonaną wartownię, górę żelaza, stalową bramę, niezdobytą wieżę. To była Barad-dûr – forteca Saurona^[3]. Po raz kolejny widział ją z oddali wraz z Samem Gamgee wspinając się na szczyt Góry Przeznaczenia (Frodo zobaczył czarne, ciemniejsze niż otaczające ją ogromne ciemności, groźne iglice i żelazną koronę na szczycie najwyższej wieży Barad-dûr.^[4] Gdy wreszcie unicestwiono Jedyny Pierścień (25 marca 3019 roku)^[5] Barad-dûr runęło i uległo całkowitemu zniszczeniu.

Niewielu ludzi wiedziało jak wygląda, ponieważ nieliczni, którzy ją zobaczyli, mogli o niej opowiedzieć. Wiadomo, że była bardzo wysoka, zbudowana z mniejszych wież, blanków, dobudowań i przesmyków. Zapewne została wzniesiona z czarnego kamienia. Jej centralnym punktem była wielka, wysoka wieża na szczycie której znajdowało się Okno Oka Saurona. Stamtąd Sauron sięgał swym wzrokiem daleko, aż po krańce Śródziemia. W opasującym całą fortecę murze było kilka wielkich bram. Ze strony północnej i wschodniej twierdzy znajdowała się głęboka przepaść nad którą przerzucono kilka żelaznych mostów.

Nazwa fortecy we Wspólnej Mowie brzmiała Czarna Wieża. Jest to wolne tłumaczenie sindarińskiego miana Barad-dûr (dosł. wieża-mrok). Rzecznik Saurona zwał twierdzę mianem Wspaniała Wieża. Z kolei w Czarnej Mowie siedzibę Władcy Ciemności nazywano Lugbúrz, co znaczy Mroczna wieża.

[edytuj] Ekranizacja

W ekranizacji Władcy pierścieni (reżyseria Peter Jackson) twierdza Barad-dûr pojawia się we wszystkich trzech częściach – Drużyna pierścienia, Dwie wieże, Powrót króla. Autorem projektu filmowej fortecy Saurona jest znany ilustrator dzieł Tolkiena John Howe.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Ta forma występuje w starych wydaniach Władcy pierścieni i we wszystkich wydaniach Silmarillionu sprzed 2006 roku.
2. ↑ Ta forma występuje w starych wydaniach Władcy pierścieni.
3. ↑ Cytat z Drużyny pierścienia (księga 2, rozdział 10 Rozstanie) w przekładzie Marii Skibniewskiej.
4. ↑ Cytat z Powrotu króla (księga 6, rozdział 3 Góra Przeznaczenia) w przekładzie Marii Skibniewskiej.
5. ↑ Wedle kalendarza hobbitów z Shire’u był to dzień 25 miesiąca Rethe roku 1419. Jedynie z grubsza odpowiada on naszemu marcowi, bowiem hobbicki kalendarz nie jest tożsamy z naszym. Hobbici daty roczne liczyli od osiedlenia się w swoim kraju (rok 1601 Trzeciej Ery).
   Z kolei według kalendarza stosowanego w innych częściach Śródziemia (tzw. Kalendarz Namiestników) miesiąc ten zwał się Súlimë.