Bitwa pod Tudelą
Z Wikipedii
| Bitwa pod Tudelą Wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii |
|||||||||||||||||
 Szwoleżerowie i Napoleon pod Tudelą, mal. January Suchodolski |
|||||||||||||||||
| Data | 23 listopada 1808 | ||||||||||||||||
| Miejsce | niedaleko Saragossy | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo francusko-polskie | ||||||||||||||||
| Terytorium | Aragonia, Hiszpania | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Wojny napoleońskie w Hiszpanii i Portugalii |
|---|
|
Dos de Mayo - El Bruc - Cabezón - Saragossa (1808) - Medina del Rio Seco - Bailén - Roliça - Pancorbo - Valmaseda - Burgos - Espinoza - Tudela - Somosierra - Saragossa (1809) - Yevenes - Ciudad Real - Sahagún - Benavente - Cacabelos - La Coruna - Talavera - Almonacid - Gerona (1809) - Ocaña - Alba de Tormes - Fuengirola - Côa - Almeida - Buçaco - Fuentes de Oñoro - Albuera - Vitoria - Tuluza |
Bitwa pod Tudelą, jedno ze starć zbrojnych w czasie wojny w Hiszpanii, stoczona została 23 listopada 1808 w pobliżu miejscowości Tudela, nieopodal Saragossy. Zakończyła się zwycięstwem wojsk francusko-polskich pod dowództwem marszałka Lannesa nad siłami hiszpańskimi generała Castañosa.
19 000 żołnierzy hiszpańskich próbowało powstrzymać 30-tysięczny korpus francuski, ale zostali pobici. Straty hiszpańskie wyniosły około 4000 zabitych, rannych i wziętych do niewoli, podczas gdy wojska Lannesa straciły jedynie 650 ludzi. Straty Castañosa byłyby znacznie większe, gdyby marszałek Ney zdążył zamknąć Hiszpanom drogi odwrotu, nie zrozumiał jednak jasnego rozkazu cesarza i działał opieszale[1].
W bitwie znakomicie spisywali się lansjerzy nadwiślańscy. Ich dowódca, płk Jan Konopka, otrzymał za Tudelę Krzyż Kawalerski Legii Honorowej.
Rankiem ułani Konopki zostali wysłani na rekonesans. Razem z nimi znajdował się głównodowodzący francuski. Lannes od razu spostrzegł szansę pobicia armii nieprzyjacielskiej. Natychmiast wydał rozkaz gen. Maurice'owi Mathieu, aby zaatakował prawe skrzydło Palafoxa.
Atak rozstrzygnęły 14. pułk piechoty liniowej[2] i 2. pułk Legii Nadwiślańskiej, który dowodzony przez pułkownika Kąsinowskiego[3], zdobył dwie kolejne pozycje hiszpańskie i doszedł aż do mostu na rzece Ebro. W chwili, gdy walka na tym odcinku osiągnęła kulminacyjny punkt, gen. Lefebvre-Desnouettes poprowadził do szarży swoją kawalerię. Lansjerzy Konopki wpadli na baterię artylerii hiszpańskiej, w mgnieniu oka wycięli kanonierów i zdobyli działa.
Klęska Palafoxa była całkowita i pociągnęła za sobą paniczną ucieczkę wojsk gen. Castañosa. "Teraz Lannes z korpusem 6. ścigał rejterującego Castaniosa. W awangardzie biegli lansyerzy Konopki, nie dając wytchnąć pierzchającym wrogom, wywracając szarżami próby odporu czynione przez aryegardę hiszpańską"[4]
Bitwa została uwieczniona płaskorzeźbą na Arc de Triomphe w Paryżu.
[edytuj] Bibliografia
- Stanisław Kirkor, Legia Nadwiślańska 1808-1814, Londyn 1981
- Eligiusz Kozłowski, Mieczysław Wrzosek, Historia oręża polskiego 1795-1939, Warszawa 1984, ISBN 83-214-0339-5
- Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej, Poznań 1912/repr. 1996, ISBN 83-86600-51-9
