Brynów

Z Wikipedii

Katowice - Brynów, w tle kopalnia "Wujek".

Brynów (niem. Brynow) - południowo-zachodnia część Katowic, podzielona na dwie dzielnice:

na wschodzie - Brynów-Osiedle Zgrzebnioka z 7 200 mieszkańców (stan 2002)
na zachodzie - Załęska Hałda-Brynów z 16 800 mieszkańców (stan 2002).

Brynów graniczy z dzielnicami: Załęże, Osiedle Paderewskiego-Muchowiec, Śródmieście, Ligota-Panewniki, Piotrowice-Ochojec.

Najbardziej znany zakład pracy Brynowa to KWK "Wujek". W Brynowie znajduje się Park im. Tadeusza Kościuszki. W parku znajduje się XVI-wieczny Kościół św. Michała Archanioła, który został sprowadzony do Katowic w 1938) z Syryni (został tam wybudowany w 1510), po to aby tam na górze św. Beaty być centralnym punktem powstającego skansenu. Działanie związane z budową skansenu zostały jednak zaniechane, a kościółek pozostał w tym samym miejscu.

[edytuj] Historia Brynowa

Brynów, ulica Kluzika

Wieś Brwinów pierwszy raz wymieniona jest w dokumencie z 1474, jako należąca do księstwa pszczyńskiego. W 1536 stała się własnością Salomonów, odtąd dzieliła losy Kuźnicy Boguckiej, a następnie Katowic. Na przełomie XVII i XVIII wieku powstał folwark brynowski. Do 1865 Brynów wchodził w skład gminy Katowice, następnie tworzył samodzielną gminę. Od początku XIX wieku powstawały tu kopalnie odkrywkowe i cegielnie. W 1899 uruchomiono kopalnię węgla kamiennego - "Oheim" (od 1922 pod nazwą "Wujek" ). W 1910 roku pruski spis powszechny odnotował w Brynowie 2445 osób mówiących w j.polskim, 500 w j.niemieckim i 143 osób mówiących w j.polskim i j.niemieckim. W wyborach komunalnych 1919 roku listy polskie zdobyły w Brynowie 7 z 9 mandatów. Towarzystwo Gimnastyczne Sokół powstało w Brynowie w styczniu 1919 roku. Kierował nim Jan Kluzik, Robert Neumann, którzy w oparciu o nie stworzyli tu silną komórkę Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Od marca 1919 roku istniała w Brynowie polska Rada Ludowa, którą kierował Jan Kluzik. W czerwcu 1920 roku powstało Towarzystwo Polek. W III powstaniu śląskim Brynów został opanowany przez pułk katowicki Walentego Fojkisa i Adama Kocura. W listopadzie W 1921 powstańcy z Brynowa zdobyli koszary niemieckie w Katowicach, walczyli pod górą św. Anny. W 1924 Brynów włączono do Katowic. Podczas okupacji przy kopalni "Wujek" hitlerowcy założyli obóz pracy.

16 grudnia 1981 milicja i wojsko zaatakowały strajkujących górników i dokonały krwawej pacyfikacji kopalni, w wyniku której śmierć poniosło 9 górników.

[edytuj] Komunikacja

W Brynowie znajduje się przystanek kolejowy, z którego można dojechać do wielu dzielnic Katowic (Ligota, Piotrowice, Podlesie, Szopienice Południowe, Zawodzie) oraz miejscowości (Tychy, Bielsko-Biała, Mikołów, Orzesze, Skoczów, Chałupki i wielu innych). Dojechać do Brynowa można także tramwajem (6 i 16), licznymi autobusami komunikacji GOP (9,10,11,12,13,37,46,48,51,138,154,213,238,296,297,653,657,688,689,804,810,812,912) oraz autobusami komunikacji KZK Tychy (29,45)

[edytuj] Zabytki

Wieża spadochronowa w Katowicach

Kościół św. Michała Archanioła, drewniany z 1510, dzwonnica wolno stojąca z XVII wieku przeniesiony w 1938 z Syryni do Katowic do Parku im. T. Kościuszki.
Wieża Spadochronowa znajdująca się w Parku im. T. Kościuszki, która podczas II wojny światowej była punktem oporu harcerzy.
Część zabudowań KWK "Wujek" powstałych w 1899.

[edytuj] Oświata

Szkoły podstawowe:

SP 5 w Katowicach - Brynowie, ul. Gallusa 5.
SP 8 w Katowicach - Brynowie.
SP 65 w Katowicach - Brynowie, ul. Kukułek.
SP 11 w Katowicach - Brynowie, ul. Nasypowa.

Gimnazja:

GIM 35 w Katowicach - Brynowie, ul. Mikołowska.
GIM 22 z oddziałami integracyjnymi im. Stanisława Staszica w Katowicach - Brynowie, ul. Hetmańska

Szkoły ponadgimnazjalne:

Zespół Szkół Budowlanych w Katowicach - Brynowie (zlikwid. w 2006r. - obecnie w budynku siedzibę ma Wyższa Szkoła Techniczna)
Zespół Szkół Ogólnokształcących w Katowicach - Brynowie.
Zespół Szkół Technicznych w Katowicach - Brynowie.

Szkoły wyższe: