Douglas F4D Skyray
Z Wikipedii
F4D Skyray | |
Dane podstawowe | |
Państwo | Stany Zjednoczone |
Producent | Douglas Aircraft Company |
Typ | myśliwski samolot pokładowy |
Załoga | 1 pilot |
Historia | |
Data oblotu | 21 stycznia 1951 |
Lata produkcji | 1956 - 1957 |
Wycofanie ze służby | 1964 |
Dane techniczne | |
Napęd | 1 × Pratt & Whitney J57-P-8, -8A lub -8B, turboodrzutowy |
Moc | 45 kN (71 kN z dopalaniem) |
Wymiary | |
Rozpiętość | 10,21 m |
Długość | 13,8 m |
Wysokość | 3,9 m |
Powierzchnia nośna | 52 m² |
Masa | |
Własna | 7268 kg |
Startowa | 12300 kg |
Uzbrojenia | 1800 kg |
Paliwa | 1136 litrów |
Osiągi | |
Prędkość maksymalna | 1160 km/h |
Prędkość wznoszenia | 93,3 m/s |
Pułap | 17 000 m |
Zasięg | 1930 km |
Promień działania | 1100 km |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
4 × działko Colt Mk 12 kal. 20 mm 2 × bomba po 907 kg 2 × AIM-9 Sidewinder niekierowane pociski rakietowe: 6 zasobników po 7 × pocisk kal. 70 mm, lub 4 zasobniki po 19 × pocisk kal. 70 mm |
Douglas F4D Skyray – amerykański myśliwiec pokładowy, zbudowany w wytwórni Douglas Aircraft Company dla US Navy. Chociaż maszyna ta pozostała w służbie dość krótko i nigdy nie została użyta bojowo, był to pierwszy samolot pokładowy, który pobił rekord prędkości i pierwszy myśliwiec marynarki zdolny do przekroczenia prędkości 1 macha w locie poziomym.
Maszyna ta charakteryzowała się doskonałymi jak na ówczesne czasy osiągami, miedzy innymi bardzo dużą prędkością wznoszenia. Samolot był zdolny ze startu zatrzymanego rozpędzić się i wzbić pod kątem 70° na pułap 15 200 metrów w 36,05 sekundy.
[edytuj] Historia konstrukcji
Konstrukcja maszyny, została oparta na opracowaniach niemieckiego konstruktora Alexandra Lippischa, które po zakończeniu II wojny światowej dostały się w ręce Amerykanów. Pierwszy projekt maszyny w konfiguracji bezogonowej oznaczony symbolem D-571 miał skrzydła w kształcie wydłużonej delty ze statecznikiem pionowym i bez wyraźnie zarysowanego kadłuba i było to rozwiązanie bardzo podobne do niemieckich projektów z czasów wojny, które nigdy nie zostały zrealizowane. Projekt wyewoluował w kierunku maszyny z wyraźniej zaznaczonym kadłubem i zaokrąglonymi skrzydłami.
Przedstawiony dowództwu US Navy projekt, wzbudził zainteresowanie, które 16 grudnia 1949 doprowadziło do zamówienia na dwie maszyny prototypowe oznaczone jako XF4D-1. Ze względu na charakterystyczny kształt przypominający płaszczkę samolot został nazwany Skyray, co można tłumaczyć jako "podniebna płaszczka".
Skyray był konstrukcją bezogonową ze skrzydłami w kształcie delty o zaokrąglonych końcówkach. U nasady skrzydeł znajdowały się wloty powierza do silnika odrzutowego, a paliwo znajdowało się w zbiornikach w kadłubie i skrzydłach. Na krawędziach natarcia zainstalowano skrzela zwiększające siłę nośną podczas startu i lądowania, a na krawędziach spływu klapolotki i powierzchnie sterowe. Maszyna została oblatana 21 stycznia 1951 roku w bazie Muroc (obecnie Edwards).
Jednostką napędową maszyny miał być początkowo turboodrzutowy silnik Westinghouse J40, ale ponieważ był on ówcześnie opracowywany, zdecydowano się na inną jednostkę napędową Allison J35-A-17 o ciągu 22,3 kN, która jednak okazała się zbyt słaba. Nieco później zmieniono silniki na mocniejsze Westinghouse XJ40-WE-6 o ciągu 31,1 kN bez dopalacza, a później na XJ40-WE-8 p ciągu 51,6 kN z dopalaniem. Silniki te pozwoliły 3 października 1953 pobić rekord prędkości na samolocie Skyray z wynikiem 1213 km/h.
Ze względu na awaryjność silników firmy Westinghouse w marcu 1953 roku po raz kolejny wymieniono je, tym razem na Pratt & Whitney J57-P-2 o ciągu 64,5 kN z dopalaniem. Zabudowa nowego silnika okazała się bardzo problematyczna ze względu na jego większe rozmiary.
Pierwsze produkcyjne egzemplarze F4D dostarczono do jednostek marynarki wojennej w 1956 a do korpusu Marines w 1957. Piloci latający na Skyrayu ochrzcili maszynę Ford ze względu na oznaczenie F4D, które po angielsku wymawia się: ef-four-dee. Pomimo wielu zalet samolot posiadał też wady, z których najpoważniejszą była niestabilność przy prędkościach bliskich prędkości dźwięku. Ponadto przy podchodzeniu do lądowania maszyna ześlizgiwała się na skrzydło, co objawiało się niejednoczesnym lądowaniem kół podwozia głównego. Rozmieszczenie wskaźników w kabinie, tak jak w większości samolotów odrzutowych tamtego okresu, było mało ergonomiczne, a część wskaźników była trudna do obserwacji, tak jak ekran radaru przesłonięty drążkiem sterowym, a duże zużycie paliwa przez silniki wymusiło użytkowanie samolotów zawsze wyposażonych w zbiorniki podwieszane.
F4D Skyray został zaprojektowany jako wyspecjalizowany myśliwiec przechwytujący działający na dużych pułapach i nie był zdolny do wykonywania innych zadań. Z tego względu wkrótce, bo już w 1964 został wycofany ze służby. Jedna maszyna została przekazana do NACA jako platforma badawcza, gdzie była wykorzystywana do 1969 roku, a druga do szkoły pilotów testowych marynarki służąc jako demonstrator niestabilności w locie.
[edytuj] Wersje samolotu F4D Skyray
- XF4D-1: Prototyp.
- F4D-1: Jednomiejscowy myśliwiec pokładowy zbudowany w liczbie 419 egzemplarzy.
[edytuj] Zmiana nazewnictwa
Zgodnie z nowym wspólnym nazewnictwem zunifikowano oznaczenia maszyn używanych w amerykańskich siłach zbrojnych, bez podziału na samoloty armii i marynarki wojennej. W nowej nomenklaturze samolot F4D Skyray został oznaczony jako F-6A Skyray.
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
FJ • F-4 • F-5 • F-8 • F-14 • F-15 • F-16 • F/A-18 • F/A-18E/F • F-22 • F-35 • F-80 • F-82 • F-84 • F-84F • F-86 • F-89 • F-94 • F-100 • F-101 • F-102 • F-104 • F-105 • F-106 • F-111 • FH-1 • F2H • F3D • F3H • F7U • F9F • F9F • F11F |
|
Samoloty bombowe | |
Samoloty szturmowe | |
A-1 • A-2 • A-3 • A-4 • A-5 • A-6 • A-7 • A-10 • AC-130 • AV-8B |
|
Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych | Samoloty rozpoznawcze i walki radioelektronicznej |
Samoloty obserwacyjne | Samoloty szkolno - treningowe |
O-1 • O-2 • OV-1 • OV-10 |
|
Samoloty transportowe | Śmigłowce i pionowzloty |
C-97 • C-119 • C-123 • C-130 • C-133 • C-124 • C-135 • C-141 • C-5 • C-17 |
OH-58 • UH-1 • CH-46 • CH-47 • AH-1 • AH-64 • OH-6 • MH-6 • UH-60 • SH-60 • CH-53 • SH-3 • V-22 |
Konstrukcje doświadczalne i prototypy | |
XB-70 • XF10F • XF-85 • XF-87 • XF-88 • XF-90 • XF-91 • XF-92 • YF-23 • YF-93 • YF-95 • YF-96 • F-20 • RAH-66 • YAL-1 |