Emeryk August Hutten-Czapski
Z Wikipedii
Emeryk August Wojciech Hutten-Czapski h. Leliwa (ur. 21 sierpnia 1897, Stańków k. Mińska Litewskiego, zm. 31 stycznia 1979, Rzym) - hrabia, polski polityk, dyplomata i wojskowy, baliw polskiej prowincji Zakonu Maltańskiego.
Emeryk August był synem ziemianina z Mińszczyzny, prezydenta miasta Mińska Litewskiego, Karola Czapskiego i Marii Leontyny z Pusłowskich. Był wnukiem wielkiego kolekcjonera Emeryka Hutten-Czapskiego, kuzynem Józefa i Marii Czapskich. W wieku lat siedmiu utracił ojca. Nauki pobierał w internacie Benedyktynów w Ettal w Bawarii i na wydziale prawa uniwersytetu w Petersburgu. W czasie wojny bolszewickiej lat 1919 - 1921 pracował w Misji Żywnościowej im. Hoovera, potem jako delegat Terenów Przyfrontowych i Etapowych przy sztabie 4. Armii dowodzonej przez generała Skierskiego. Traktat ryski (1921) przyniósł utratę większości rodzinnych majątków, które znalazły się na terenie sowieckiej Białorusi i Czapski ( w r. 1922 adoptowany przez bezdzietnego Bogdana Czapskiego) wstąpił do polskiej służby państwowej, działając także w prywatnych organizacjach, m .in. jako:
- Okres II Rzeczypospolitej
- starosta w Stołpcach (1921 - 1923),
- prezes Powiatowego Związku Ziemian pow. słonimskiego (1925 - 1931),
- radca Wileńskiej Izby Rolniczej (1933 - 1939),
- poseł z województwa nowogródzkiego na Sejm kadencji 1930 i 1935, gdzie pracował w komisjach budżetowej, oświatowej i spraw zagranicznych i jako prezes sejmowo-senackiej komisji leśnej.
- Druga wojna światowa
- delegat PCK we Francji (1939 - 1940),
- delegat Dyrektora Biur Polskich (rodzaj ambasady) w Afryce Północnej (1941 - 1943),
- konsul generalny RP w Afryce Północnej (1943),
- kierownik Wydziału Uchodźczego w emigracyjnym MSZ w Londynie (1944),
- doradca polityczny w randze podpułkownika w Polskiej Misji Wojskowewj przy dowództwie alianckim SHAEF. Jako taki przekroczył Ren wraz z I Dywizją Pancerną gen. Maczka, i odkrył w Norymberdze skradziony przez hitlerowców ołtarz Wita Stwosza z Krakowa,
- Na emigracji
- referent Rządu RP na wygnaniu w sprawach polskich więźniów obozów KZ Oberlangen, Mauthausen, Gusen i Dachau,
- przedstawiciel II Korpusu przy Allied High Commission w Włoszech,
- Przeor (Baliw) polskich rycerzy maltańskich, prezes Związku Kawalerów Maltańskich w Polsce (1946 - 1975), kanclerz światowej organizacji Zakonu Maltańskiego,
- inicjator zbiórki pieniężnej na cele odbudowy zamku warszawskiego (1972),
- delegat Związku Rodziny Czapskich do spraw Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie (1962 - 1970). Jako taki przekazał muzeum cenne egzemplarze rycin i starodruków polskich,
- jeden z inicjatorów powstania Cmentarza Polskiego w Rzymie, na którym spoczywa wraz z matką (zm. 1965). Rodziny nie założył.
[edytuj] Bibliografia
- Emeryk Hutten-Czapski 1897-1979 (praca zbiorowa), Londyn 1986
