Gmina Brudzew

Z Wikipedii

Gmina Brudzew


Herb gminy	Flaga gminy

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie powiatu

wójt

Cezary Wiktor Krasowski (od 2006)

Urząd gminy

ul. Turkowska 29
62-720 Brudzew
tel. (63) 279-70-47
faks (63) 279-70-47
(e-mail)

Powierzchnia

112,72 km²

Liczba sołectw

Populacja (2004)
• liczba ludności
• gęstość

6 147
54,5 osób/km²

Strefa numeracyjna

(+48) 63 (do 2005)

Tablice rejestracyjne

PTU

Strona internetowa gminy

BIP gminy

Kościół parafialny w Janiszewie

Kościół parafialny w Brudzewie

Wozownia w Kolnicy

Pomnik stojący w lesie sacalskim

Pomnik Wojciecha z Brudzewa

Gmina Brudzew to gmina wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie konińskim.

Siedziba gminy to Brudzew.

[edytuj] Analiza przyrodniczo-geograficzna

[edytuj] Położenie

Geograficznie gmina Brudzew leży na Wysoczyźnie Tureckiej, stanowiącej północno-wschodnią część Niziny Południowowielkopolskiej. Przez wschodnią część gminy przepływa rzeka Warta, stanowiąca również granicę gminy. Jej lewym dopływem jest przepływająca przez Brudzew rzeka Kiełbaska.

[edytuj] Złoża naturalne

Na tych terenach przeważają gleby słabe, głównie bielicowe (lekkie i średnie), wytworzone z glin zwałowych, piasków i żwirów. Znacznie rzadziej występują gleby brunatne, czarne i torfowe.

Głównym bogactwem naturalnym jest węgiel brunatny, wykorzystywany jako surowiec energetyczny. Na terenie gminy funkcjonuje Kopalnia Węgla Brunatnego odkrywka Koźmin.

W bliskiej okolicy Galewa znajdują się złoża piasków, przydatnych do produkcji mas bitumicznych i betonu cementowego. Udokumentowane zasoby tego kruszywa przekraczają 2,6 mln ton.

[edytuj] Natura

Oprócz terenów rolniczych łatwo znaleźć lasy iglaste, najczęściej sosnowe, z domieszką brzozy, buku, olszy czarnej, dębu, świerku oraz wierzby. W strefie podszytu występuje jałowiec, czarną porzeczkę, leszczynę, maliny, a także jeżyny. Runo leśne obfituje w borówki, poziomki i grzyby.

Kompleksy leśne nie są zbyt duże, częściej spotyka się małe lasy i bory, poprzecinane polami uprawnymi i łąkami, które jednak – głównie z powodu spadku opłacalności rolnictwa – coraz częściej zarastają lasem lub są sztucznie zalesiane. Stąd też nie występują tu gatunki zwierząt potrzebujące do rozwoju dużych obszarów leśnych, takie jak łoś czy jeleń. Najpospolitsze gatunki fauny to: sarna, dzik, lis, zając szarak, wiewiórka, gawron, wrona, sroka i wiele innych gatunków ptactwa, które ostatnio zostało mocno przerzedzone (przez kilka lat nie można było spotkać tu bardzo częstych dawniej dzikich kaczek, kuropatw i bażantów), przede wszystkim z powodu osuszenia terenu przez kopalnię i odstrzały.

Najciekawsze i najpiękniejsze obiekty przyrodnicze gminy Brudzew znajdują się na czterech szlakach Pieszych i rowerowych ścieżek dydaktycznych "Bogdałów".

[edytuj] Komunikacja

Przez północną część gminy (w miejscowości Janów) przebiega niewielki odcinek autostrady A2 . Przez gminę przebiega również odcinek drogi wojewódzkiej 470 (Kalisz – Kościelec).

[edytuj] Parafie katolickie

Na terenie gminy znajdują się trzy kościoły parafialne obrządku rzymskokatolickiego. Wszystkie one wchodzą w skład diecezji włocławskiej.

dekanat kolski I
- parafia pw. św. Mikołaja w Brudzewie
- parafia pw. św. Jadwigi w Janiszewie
dekanat turecki
- parafia pw. Przemienienia Pańskiego w Galewie

Mieszkańcy kilku miejscowości (Janowa, Kwiatkowa, Głów) należą do parafii p.w. Świętej Trójcy w Dobrowie.

[edytuj] Szkoły na terenie gminy

Na terenie gminy Brudzew znajdują się następujące placóki oświatowe:

Gminne Przedszkole w Brudzewie
Zespół Szkolno-Gimnazjalny im. Wojciecha z Brudzewa w Brudzewie
Szkoła Podstawowa w Koźminie
- Filia w Krwonach
Szkoła Podstawowa w Galewie
Szkoła Podstawowa w Chrząblicach

[edytuj] Jednostki OSP

Zobacz więcej w osobnym artykule: Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej na terenie gminy Brudzew.

Na terenie gminy funkcjonuje 11 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej:

OSP Brudzew
OSP Brudzyń
OSP Chrząblice
OSP Cichów
OSP Dąbrowa
OSP Galew
OSP Janiszew
OSP Janów
OSP Koźmin
OSP Krwony
OSP Kwiatków

[edytuj] Zabytki i ciekawe miejsca

[edytuj] Kościół p.w. św. Mikołaja w Brudzewie

Brudzewski kościół parafialny został wybudowany w stylu gotyckim w roku 1455 z fundacji Stanisława i Jana Jarandów, na miejscu poprzedniego, wymienianego już w XIV wieku.

Zachodnia fasada po przebudowie została ozdobiona szczytem barokowym. Na dwuspadowym dachu przykrytym dachówką mieści się wieżyczka z sygnaturką. Dawne gotyckie okna i portal w czasie odbudowy zatraciły swój pierwotny styl. Jednonawowe wnętrze zakończone jest wielobocznym prezbiterium o tej samej szerokości. Pozostałości starego sklepienia mieszczą się w zakrystii (sklepienie krzyżowe) i skarbczyku (sklepienie beczkowe).

Ołtarze i ambona pochodzą z XVIII wieku. Natomiast najstarszymi zabytkami, które zachowały się do czasów obecnych są jedynie: gotycka kamienna kropielnica, barokowa monstrancja z 1688 roku fundacji Wojciecha Radolińskiego oraz kielich z końca XVI wieku.

[edytuj] Kaplica pogrzebowa p.w. Ducha Świętego w Brudzewie

Stojąca na południe od placu targowego kaplica pogrzebowa p.w. Ducha Świętego zbudowana została w stylu barokowym około 1680 roku z fundacji rodziny Radolińskich. Po zawaleniu się w II poł. XIX wieku zachodniej fasady odbudowano ją w ramach pozostałych murów.

Jednonawowe wnętrze z płaskim drewnianym stropem posiada wczesnobarokowe wyposażenie. Z tego okresu pochodzi ołtarz z rzeźbami Matki Boskiej i innych świętych oraz ambona z malowidłami przedstawiającymi czterech ewangelistów, natomiast rokokowa chrzcielnica w kształcie wazy, z rzeźbą na pokrywie przedstawiającą scenę chrztu Chrystusa, pochodzi z końca XVIII wieku.

[edytuj] Kościół p.w. Przemienienia Pańskiego w Galewie

Miejscowy kościół pw. Przemienienia Pańskiego i świętego Walentego zbudowany został w 1845 roku. Ze starszych zabytków zachowały się dwa krucyfiksy, kielich oraz cynowe lichtarze i krzyż w ołtarzu, wykonane w stylu barokowym. Na ścianie szczytowej widnieją dwie tablice pamiątkowe, mówiące o Rafale Kalinowskim oraz bracie Albercie Chmielowskim. We wnętrzu, przy wejściu na chór, mieszczą się dwie tablice rodziny Przychodzkich i Petrykowskich z połowy XIX wieku.

[edytuj] Kościół p.w. św. Jadwigi w Janiszewie

Pierwsze potwierdzone wzmianki z 1415 roku. Drewniana świątynia została wybudowana w roku 1712 z fundacji ówczesnego proboszcza Piotra Szymańskiego. Kościół rozebrali hitlerowcy w czasie II wojny światowej (1939-1945). Po wojnie istniał drewniany, prowizoryczny kościół, a w 15 lat po zakończeniu wojny, w latach 1958-1960 postawiono nową, murowaną świątynię.

Najcenniejszymi elementami budowy i sztuki są: obraz Matki Boskiej Szkaplerznej (XVIII wiek), ołtarzowe rzeźby śś. Piotra i Pawła (połowa XIX wieku) oraz kielich z tegoż samego okresu.

[edytuj] Piesze i rowerowe ścieżki dydaktyczne "Bogdałów"

Zobacz więcej w osobnym artykule: Piesze i rowerowe ścieżki dydaktyczne Bogdałów.

Wiodą przez najciekawsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym tereny powiatu tureckiego (gminy: Brudzew, Turek, Władysławów i Przykona). Jednocześnie łączą te obszary z przekształconymi przez przemysł wydobywczy – Kopalnię Węgla Brunatnego "Adamów".

Wszystkie trasy mają swój początek i koniec na parkingu leśnym w Bogdałowie, malowniczo położonym nad 10 hektarowym zbiornikiem wodnym powstałym w dawnym wyrobisku pokopalnianym.

Na trasach czterech szlaków turysztycznych urządzono 13 punktów dydaktycznych.

[edytuj] Fragmenty ziemne dawnych fortyfikacji w Brudzewie

W północno-wschodnim krańcu Brudzewa zachowały się fragmenty ziemne dawnych fortyfikacji w postaci wałów z bastionami w narożach. Pod jednym z nich mieszczą się kazamaty. Usypane zostały prawdopodobnie przez Radolińskich w XVII wieku na planie regularnego prostokąta. Od wschodu i zachodu przerwane są wjazdami. Od strony zachodniej i południowej widnieją ślady fosy

[edytuj] Dworek w Brudzewie

W Brudzewie stoi także tzw. eklektyczny dwór z 1900 roku. Przy nim usytuowano park o powierzchni 6,5 ha.

[edytuj] Wozownia w Kolnicy

W Kolnicy stoi zabytkowa wozownia (błędnie zwana przez mieszkańców pałacykiem), którą postawiono w drugiej połowie XIX wieku za czasów ówczesnych dziedziców, Kępińskich. Przy wozowni umiejscowiono park.

Obecnie budynek należy do gminy Brudzew, która w najbliższym czasie zamierza przeprowadzić gruntowny remont podupadającego obiektu.

[edytuj] Pomnik Powstańców Styczniowych w Sacałach

W lesie sacalskim stoi pomnik powstańców styczniowych, walczących w 1863 roku w lesie pod Krwonami. Autorem projektu pomnika jest dr Stanisław Szymański, zaś jego wykonawcą W. Opas. Co roku, w dniu 11 listopada, pod pomnikiem odprawiana jest uroczysta msza święta w intencji Ojczyzny, sprawowana przez proboszcza parafii Janiszew.