Józefina de Beauharnais-Bernadotte
Z Wikipedii
Józefina Bernadotte (fr.: Joséphine Maximilienne Eugénie Napoléone, szw.: Josefina) z domu de Beauharnais-Leuchtenberg (14 marca 1807 w Mediolanie, zm. 7 czerwca 1876 w Sztokholmie), w 1807: księżniczka Bolonii, 1813: księżniczka Galliera, 1817: księżniczka Leuchtenberg, 1823: kronprincesa Szwecji i Norwegii, od marca 1844 królowa-małżonka Szwecji i Norwegii, małżonka monarchy tych państw Oskara I z dynastii Bernadotte.
Józefina urodziła się w Mediolanie jako córka wicekróla Italii – Eugeniusza de Beauharnais, księcia von Leuchtenberg, przybranego syna Napoleona, matką jej była bawarska księżniczka Augusta Amalia z rodu Wittelsbachów, córka pierwszego króla Bawarii Maksymiliana I i Augusty Wilhelminy von Hessen-Darmstadt. Imiona Józefina dostała po swej babce cesarzowej Józefinie, po dziadku królu Bawarii, po ojcu, i po ojcu chrzestnym Napoleonie (imię Napoléone skreślono jej w Szwecji po zamążpójściu).
22 maja 1823 Józefina poślubiła w pałacu Leuchtenbergów w Monachium kronprinca Szwecji i Norwegii Oskara Bernadotte, jedynego syna króla Karola XIV Jana i królowej Dezyderii. Na ślub nie przyszła królowa Bawarii Teresa, żona Ludwika I, która była legitymistką i nie uważała Oskara za osobę krwi królewskiej. Ceremonię powtórzono w Sztokholmie 19 czerwca tegoż roku. Szwedzka para królewska od dawna szukała wśród rodów panujących małżonki dla syna, ale w tych czasach Świętego Przymierza na dworach europejskich nadal widziano Bernadottów jako plebejuszy i częściowo uzurpatorów (żyli wówczas jeszcze obalony król Szwecji Gustaw IV Adolf i jego syn, były kronprinc Gustaw von Holstein-Gottorp-Vasa), a więc konsekwentnie odmawiano im wydania za Oskara księżniczki krwi z bardziej znaczących rodów i musieli się zadowolić księżniczką "drugiej kategorii". Nie bez znaczenia było, że Józefina pochodziła ze strony matki od siostry Karola X Gustawa i przez nią od Gustawa Wazy, a więc jej dzieci z Oskarem uzyskały taki sam stopień pokrewieństwa z Wazami jak obaleni 1809 Holstein-Gottorpowie. Po przybyciu do Szwecji Józefina od początku pełniła przy boku teścia obowiązki "pierwszej damy", gdyż skromna i nienawidząca wszelkich ceremonii Dezyderia nie chciała brać udziału w życiu publicznym.
Józefina nie odstąpiła od wiary rzymskokatolickiej; jej zasługą było wzniesienie pierwszego od czasów Reformacji kościoła rzymskokatolickiego pw. św. Eugenii w Sztokholmie i uzyskanie zezwolenia władz na stworzenie parafii katolickich w Sztokholmie i norweskiej stolicy Kristianii. Jej dzieci zostały natomiast wychowane w szwedzkiej państwowej religii protestanckiej.
Po wstąpieniu chorego introwertyka, odizolowanego od wszystkich Oskara I na tron Józefina należała do jego najbliższych doradców, głównie jej inicjatywie Szwecja zawdzięcza wiele liberalnych reform, jak polepszenie warunków bytu w więzieniach, zrównanie kobiet z mężczyznami w prawie spadkowym, zniesienie wszechwładzy cechów, sprawniejszą opiekę nad sierotami i ubogimi i wprowadzenie swobody wyznawania innych religii niż państwowa (1860, przedtem było wiele przypadków wydalania katolików i Żydów ze Szwecji, nie mogli też piastować żadnych urzędów państwowych). W sferze politycznej wielkim wkładem Józefiny było zbliżenie (nadal neutralnej) Szwecji do mocarstw zachodnich w czasie wojny krymskiej, w czym wielce pomogło jej bliskie pokrewieństwo z Napoleonem III.
Z Oskarem Józefina miała pięcioro dzieci, dwaj jej synowie, Karol XV i Oskar II zostali królami Szwecji i Norwegii. W posagu wniosła m.in. część klejnotów ze spadku ojca po cesarzowej Józefinie, które do dziś noszone są przez monarchinie Szwecji i Danii.
Ostatnie jej słowa to – teraz jestem szczęśliwa, wracam do domu.
[edytuj] Bibliografia
- Svenskt biografiskt lexikon, 1 - 32, Stockholm 1941-
