Jana Novotná

Z Wikipedii

Tenis ziemny
srebro	Seul 1988	debel
brąz	Atlanta 1996	singel
srebro	Atlanta 1996	debel

Jana Novotná (ur. 2 października 1968 w Brnie) - tenisistka czeska, zwyciężczyni Wimbledonu w grze pojedynczej oraz 16 turniejów wielkoszlemowych w grze podwójnej i mieszanej, liderka rankingu światowego deblistek, trzykrotna medalistka olimpijska, zdobywczyni Pucharu Federacji w barwach Czechosłowacji.

W ciągu 12-letniej kariery zawodowej (1987-1999) wygrała łącznie 24 turnieje w grze pojedynczej i 76 w deblu. Reprezentowała styl "serwis-wolej", imponując umiejętnościami gry przy siatce w meczach z młodszymi rywalkami, preferującymi siłowy sposób gry. Wygrywając Wimbledon w 1998 stała się najstarszą zawodniczką w erze "open" tenisa z pierwszym zwycięstwem w turnieju wielkoszlemowym; ciekawostką jest fakt, że jej rywalka - Nathalie Tauziat, grająca zresztą wówczas jedyny raz w finale Wielkiego Szlema - była jeszcze starsza. Novotná grała prawą ręką, bekhend stosowała zazwyczaj slajsowany, ale w odróżnieniu od jej wielkiej rywalki Steffi Graf było to uderzenie nie tyle obronne, co przygotowujące atak przy siatce.

Pierwsze zwycięstwo turniejowe odniosła w 1988 w Adelajdzie. W kolejnych latach wygrywała regularnie przynajmniej jeden turniej rocznie (poza 1992), dzięki czemu rychło znalazła miejsce w ścisłej czołówce światowej. W 1989 była po raz pierwszy w ćwierćfinale turnieju wielkoszlemowego (French Open), rok później w półfinale (również w Paryżu). W Australian Open 1991 awansowała do finału, ale przegrała w trzech setach z młodą Monicą Seles.

Na kolejny wielkoszlemowy finał czekała dwa lata; w 1993 pokonała na Wimbledonie w półfinale Martinę Navrátilovą i w finale przyszło jej zmierzyć się z Niemką Graf. Mecz finałowy przeszedł do historii ze względu na niezwykły przebieg. Novotná przegrała pierwszego seta w tie-breaku, ale od początku drugiej partii zaczęła zdecydowanie dominować. Drugi set zakończył się jej szybkim zwycięstwem 6:1, także decydującego seta rozpoczęła z animuszem. Dramat Czeszki rozpoczął się przy stanie 4:1 i 40:15, kiedy teoretycznie dzieliło ją od końcowego sukcesu pięć wygranych punktów. Novotná zepsuła łatwego woleja, który dawał jej prowadzenie 5:1 i tak przejęła się niepowodzeniem, że nie potrafiła wygrać najprostszych piłek. Doświadczona Graf wykorzystała szansę i szybko przejęła inicjatywę, wygrywając pozostałe gemy i trzeciego seta 6:4. Zdjęcia zapłakanej Novotnej w objęciach wręczającej nagrody księżnej Kentu obiegły prasę nie tylko sportową.

Utrwaliła się wówczas o Novotnej opinia zawodniczki słabej psychicznie, która łatwo traci panowanie nad sobą i jest w stanie przegrać mecz z najbardziej komfortowej sytuacji. Opinia ta znalazła swoiste potwierdzenie kilka lat później, kiedy w turnieju French Open Chanda Rubin zdołała pokonać Czeszkę z wyniku 0:5 i 0:40 w decydującym secie. Mimo to kariera Novotnej nie uległa załamaniu; wygrywała kolejne turnieje (głównie w hali) i utrzymywała się w czołowej dziesiątce na świecie. W 1997 ponownie awansowała do finału na Wimbledonie i ponownie przegrała w trzech setach - tym razem ze Szwajcarką Hingis; mecz miał mniej dramatyczny przebieg (chociaż Novotna po wygranym pierwszym secie prowadziła z przełamaniem rywalki również w drugim, była więc dość blisko zwycięstwa) i Czeszka zniosła niepowodzenie dużo spokojniej niż cztery lata wcześniej.

Wreszcie w 1998 Jana Novotná doczekała się swojego zwycięstwa w wielkoszlemowym turnieju w grze pojedynczej. Zrewanżowała się Hingis w półfinale i wykorzystała swoją szansę, będąc faworytką w decydującym meczu z Tauziat; wygrała w stosunku 6:4, 7:6. Wyniki te (także wygrany turniej Masters w 1997) dały Novotnej awans niemal na szczyt rankingu światowego; rok 1997 zakończyła jako wiceliderka, a w 1998 była o krok od awansu na pierwsze miejsce; zabrakło jej dwóch wygranych pojedynków - awansowałaby w przypadku zwycięstwa na US Open, ale przegrała tam w półfinale. Wraz z końcem kolejnego sezonu (1999) ogłosiła zakończenie kariery sportowej, kilka miesięcy po Niemce Graf.

Jej sukcesy w grze pojedynczej były dużo bardziej spektakularne, ale przede wszystkim była wybitną deblistką. W deblowym turnieju Masters wystąpiła jedenaście razy, w tym w latach 1989-1998 dziesięć razy z rzędu; turniej ten wygrywała dwa razy (1995 i 1997). Wielokrotnie zajmowała pozycję liderki rankingu deblistek. Sześć razy była laureatką tytułu "para deblowa roku" organizacji tenisistek zawodowych WTA i Międzynarodowej Federacji Tenisa ITF, wspólnie z Hingis (1998), Lindsay Davenport (1997), Arantxą Sánchez Vicario (1996), Gigi Fernández (1991) i Heleną Sukovą (1989, 1990). Wygrała 12 turniejów wielkoszlemowych w deblu i 4 w grze mieszanej. Także głównie jako deblistka świętowała zdobycie wraz z ekipą czechosłowacką Pucharu Federacji w 1988. Łącznie w latach 1987-1998 wystąpiła w barwach Czechosłowacji, a od 1993 Czech w 45 pojedynkach pucharowych (wygrywając 33).

Poza reprezentacją pucharową uczestniczyła w igrzyskach olimpijskich; sięgnęła po brąz w grze pojedynczej w Atlancie w 1996, na tym samym turnieju była wicemistrzynią w deblu. Także srebro w deblu zdobyła w Seulu w 1988. W obu startach partnerowała jej Helena Suková.

Jej wieloletnią trenerką była wybitna zawodniczka, zwyciężczyni czterech turniejów wielkoszlemowych, Hana Mandlíková. W 2005 Novotná została uhonorowana miejscem w Międzynarodowej Tenisowej Hall of Fame.

Spis treści 1 Finały wielkoszlemowe w grze pojedynczej 1.1 Wygrane (1) 1.2 Przegrane (3) 2 Finały wielkoszlemowe w grze podwójnej 2.1 Wygrane (12) 2.2 Przegrane (11) 3 Wygrane turnieje 3.1 gra pojedyncza (24) 3.2 gra podwójna (76) 3.3 gra mieszana (5) 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Finały wielkoszlemowe w grze pojedynczej

[edytuj] Wygrane (1)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik
1998	Wimbledon	Nathalie Tauziat	6/4 7/6

[edytuj] Przegrane (3)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik
1991	Australian Open	Monica Seles	5/7 6/3 6/1
1993	Wimbledon	Steffi Graf	7/6 1/6 6/4
1997	Wimbledon (2)	Martina Hingis	2/6 6/3 6/3

[edytuj] Finały wielkoszlemowe w grze podwójnej

[edytuj] Wygrane (12)

Rok	Turniej	Partnerka	Przeciwniczki w finale	Wynik
1989	Wimbledon	Helena Suková	Larysa Neiland Natasza Zwieriewa	6/1 6/2
1990	Australian Open	Helena Suková	Patty Fendick Mary Joe Fernández	7/6 7/6
1990	French Open	Helena Suková	Larysa Neiland Natasza Zwieriewa	6/4 7/5
1990	Wimbledon (2)	Helena Suková	Kathy Jordan Elizabeth Smylie	6/3 6/4
1991	French Open (2)	Gigi Fernández	Larysa Neiland Natasza Zwieriewa	6/4 6/0
1994	US Open	Arantxa Sánchez Vicario	Katerina Malejewa Robin White	6/3 6/3
1995	Australian Open (2)	Arantxa Sánchez Vicario	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/3 6/7 6/4
1995	Wimbledon (3)	Arantxa Sánchez Vicario	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	5/7 7/5 6/4
1997	US Open (2)	Lindsay Davenport	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/3 6/4
1998	French Open (3)	Martina Hingis	Lindsay Davenport Natasza Zwieriewa	6/1 7/6
1998	Wimbledon (4)	Martina Hingis	Lindsay Davenport Natasza Zwieriewa	6/3 3/6 8/6
1998	US Open (3)	Martina Hingis	Lindsay Davenport Natasza Zwieriewa	6/3 6/3

[edytuj] Przegrane (11)

Rok	Turniej	Partnerka	Przeciwniczki w finale	Wynik
1990	US Open	Helena Suková	Gigi Fernández Martina Navrátilová	6/2 6/4
1991	Australian Open	Gigi Fernández	Patty Fendick Mary Joe Fernández	7/6 6/1
1991	Wimbledon	Gigi Fernández	Larysa Neiland Natasza Zwieriewa	6/4 3/6 6/4
1991	US Open (2)	Larysa Neiland	Pam Shriver Natasza Zwieriewa	6/4 4/6 7/6
1992	Wimbledon (2)	Larisa Neiland	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/4 6/1
1992	US Open (3)	Larysa Neiland	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	7/6 6/1
1993	French Open	Larysa Neiland	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/3 7/5
1993	Wimbledon (3)	Larysa Neiland	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/4 6/7 6/4
1994	French Open (2)	Arantxa Sánchez Vicario	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/7 6/4 7/5
1994	Wimbledon (4)	Arantxa Sánchez Vicario	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	6/4 6/1
1996	US Open (4)	Arantxa Sánchez Vicario	Gigi Fernández Natasza Zwieriewa	1/6 6/1 6/4

[edytuj] Wygrane turnieje

[edytuj] gra pojedyncza (24)

• 1988 Adelajda
• 1989 Strasburg
• 1990 Albuquerque
• 1991 Sydney, Oklahoma City
• 1993 Osaka, Brighton
• 1994 Lipsk, Brighton, Essen
• 1995 Linz
• 1996 Madryt, Zurych, Chicago, Filadelfia
• 1997 Madryt, Lipsk, Moskwa, Masters
• 1998 Wimbledon, Linz, Eastbourne, Praga
• 1999 Hanower

[edytuj] gra podwójna (76)

• 1987 Hamburg (z Kohde-Kilsch), Strasburg, San Diego (oba z Suire)
• 1988 Oklahoma City, Rzym (z Suire), Hamburg (z Scheuer-Larsen), Canadian Open, Mahwah (z Sukovą)
• 1989 Wimbledon, Miami, Boca Raton, Brisbane, European Indoors (wszystkie z Sukovą), Barcelona (z Scheuer-Larsen)
• 1990 Australian Open, French Open, Wimbledon, Miami, Brisbane, Sydney, Indian Wells, Boca Raton (wszystkie z Sukovą), Los Angeles (z G. Fernández)
• 1991 French Open, Brisbane, Chicago (wszystkie z G. Fernandez), Hamburg, Waszyngton, Filadelfia (wszystkie z Sawczenko-Neiland), European Indoors (ze Strnadovą), Filderstadt (z Navrátilovą)
• 1992 Brisbane, Light 'n Lively, Berlin, Eastbourne, San Diego, Lipsk, Brighton (wszystkie z Sawczenko-Neiland)
• 1993 Miami, Osaka, Canadian Open (wszystkie z Sawczenko-Neiland), Paryż (hala, ze Strnadovą), Rzym (z Sánchez Vicario)
• 1994 US Open, Delray Beach, Light 'n Lively, Hamburg, San Diego (wszystkie z Sánchez Vicario)
• 1995 Australian Open, Wimbledon, Masters, Miami, Eastbourne (wszystkie z Sánchez Vicario), Sydney (z Davenport), Delray Beach (z M. J. Fernández)
• 1996 Paryż (hala, z Boogert), Miami, Hilton Head, Madryt, Eastbourne (wszystkie z Sánchez Vicario), Filderstadt (z Arendt)
• 1997 US Open, Masters, Amelia Island, Berlin (wszystkie z Davenport), Lipsk, Paryż (hala, oba z Hingis)
• 1998 French Open, Wimbledon, US Open, Miami, Canadian Open (wszystkie z Hingis), Eastbourne (z de Swardt)
• 1999 Miami (z Hingis), Hilton Head (z Lichowcewą), Canadian Open (z Pierce)

[edytuj] gra mieszana (5)

• 1987 Miami (z Mečířem)
• 1988 Australian Open, US Open (z Pughem)
• 1989 Australian Open, Wimbledon (z Pughem)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Jana Novotná sylwetka na stronie WTA Tour (en)
• Jana Novotná sylwetka na stronie Pucharu Federacji (en)