Martina Navrátilová

Z Wikipedii

Martina Navrátilová
Państwo	Stany Zjednoczone
Miejsce zamieszkania	Sarasota, Floryda
Data urodzenia	18 października 1956
Miejsce urodzenia	Praga
Wzrost	173 cm
Waga	65 kg
Gra	leworęczna
Status profesjonalny	1975
Zakończenie kariery	aktywna
Gra pojedyncza
Wygrane turnieje	167
Najwyżej w rankingu	1 (10 lipca 1978)
Australian Open	W (1981, 1983, 1985)
Roland Garros	W (1982, 1984)
Wimbledon	W (1978-79, 1982-87, 1990)
US Open	W (1982-83, 1986-87)
Gra podwójna
Wygrane turnieje	177
Najwyżej w rankingu	1 (10 września 1984)
Australian Open	W (1980, 1982-85, 1987-89)
Roland Garros	W (1975, 1982, 1984-88)
Wimbledon	W (1976, 1979, 1981-84, 1986)
US Open	W (1977-78, 1980, 1983-84, 1986-87, 1989-90)

Martina Navrátilová (ur. 18 października 1956 w Pradze), tenisistka amerykańska czeskiego pochodzenia, jedna z najwybitniejszych przedstawicielek tej dyscypliny; wielokrotna mistrzyni turniejów wielkoszlemowych we wszystkich konkurencjach; zdobywczyni Klasycznego Wielkiego Szlema w deblu; również Niekalendarzowego i Karierowego Wielkiego Szlema; zdobywczyni Pucharu Federacji, zarówno dla Stanów Zjednoczonych, jak i ojczystej Czechosłowacji; uczestniczka rozgrywek o Puchar Wightman oraz letnich igrzysk olimpijskich w Atenach. Jedna z pięciu kobiet w historii, które liderowały jednocześnie singlowej i deblowej klasyfikacji WTA. Tenisistka leworęczna.

Spis treści 1 Kariera tenisowa 1.1 Wybitna deblistka 1.2 W świecie miksta 1.3 Puchar Federacji 1.4 Największe rywalizacje 2 Życie prywatne 3 Finały wielkoszlemowe w grze pojedynczej 3.1 Wygrane (18) 3.2 Przegrane (14) 4 Przypisy 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Kariera tenisowa

Martina urodziła się jako Martina Šubertová w 1956 roku. Kiedy miała trzy lata, jej rodzice rozwiedli się i matka ponownie wyszła za mąż. Ojczym tenisistki nazywał się Miroslav Navrátil, stąd jej obecne nazwisko. Wkrótce został on pierwszym trenerem młodziutkiej Czechosłowaczki.

W 1972 roku Navratilova wygrała mistrzostwa Czechosłowacji. Miała wówczas piętnaście lat. Już rok później osiągała dobre rezultaty na arenie międzynarodowej. Jako kwalifikantka zadebiutowała w profesjonalnej imprezie w Fort Lauderdale, a w meczu otwarcia pokonała Gail Loverę Chanfreau. Następnie doszła do półfinału w Sankt Petersburgu, a w wielkoszlemowym debiucie do ćwierćfinału French Open. Na paryskich kortach nie sprostała Evonne Goolagong. 22 września 1974 po raz pierwszy wygrała zawodowy turniej. Stało się to w Orlando, a wśród pokonanych przez Navratilovą rywalek znalazły się Francoise Durr, Rosie Casals i Julie Heldman.

Martina Navratilova przeszła na zawodowstwo w 1975 roku. Sezon ten rozpoczęła finałem wielkoszlemowego Australian Open, gdzie przegrała z Evonne Goolagong. Kilkanaście dni później w Waszyngtonie wzbogaciła swoje konto o następny wygrany turniej. Największym sukcesem było wyeliminowanie tam amerykańskiej bohaterki, Chris Evert. Wkrótce Czechosłowaczka z Pragi odnosiła coraz więcej spektakularnych wygranych, a w światowym tenisie malował się obraz kolejnych wielkich rywalizacji. Tymczasem Navratilova pokonywała seryjnie faworytki: Olgę Morozową, Ann Kiymourę, Margaret Smith Court, Virginię Wade, czy Dianne Balestrat. W sezonie 1975 była jeszcze w finale Roland Garros, półfinale US Open i ćwierćfinale Wimbledonu. Wówczas to wprowadzono komputerowe rankingi tenisowe. Po tym roku rozgrywkowym Navratilova znalazła się w nich na trzecim miejscu na świecie.

Po mniej udanym roku 1976, kiedy to do gry weszły problemy na tle narodowym, Martina efektownie powróciła w sezonie kolejnym. Osiągnęła jedenaście finałów, wygrywając sześć z nich. Przesunęła się na drugie miejsce w klasyfikacjach międzynarodowych. W Wielkim Szlemie wciąż pozostawała bez sukcesów. W Londynie i Nowym Jorku na drodze stanęły jej Wendy Turnbull i Betty Stove.

Na początku roku 1978 wygrała trzydzieści siedem meczów z rzędu, co przełożyło się na siedem kolejnych zdobytych tytułów. Zabrakło wśród nich pucharu Wielkiego Szlema, bowiem Navratilova nie grała w Melbourne i Paryżu (czyniła to regularnie w latach 1976-1979). Po efektownej wygranej w Eastbourne znokautowała swoje rywalki na kortach Wimbledonu i po raz pierwszy została mistrzynią w turnieju z cyklu wielkoszlemowego. W Londynie pokonała Tracy Austin, Evonne Goolagong i Chris Evert. W oficjalnych klasyfikacjach WTA została numerem jeden na świecie. Wynik z wimbledońskich kortów powtórzyła rok później, eliminując w decydującym starciu, naturalnie, Evert. Pozycję numer jeden utrzymała w sumie przez 332 tygodnie swojej kariery. Po raz pierwszy, po dwudziestu siedmiu tygodniach, Evert - Lloyd zmieniła ją w styczniu 1979 roku, ale tylko na dwa tygodnie.

Amerykanka, jak się okazało, także lubi nawierzchnię kortów w Londynie. W 1980 roku uniemożliwiła Navratilovej obronę tytułu. Czechosłowaczka doszła do czwartej rundy US Open, gdzie niespodziewanie uległa Hanie Mandlikovej, a na Australian Open, rozgrywanym w listopadzie, była w półfinale.

W latach osiemdziesiątych Martina odmówiła uczestnictwa w reprezentacji Czechosłowacji, po czym zgłosiła wniosek o przyznanie jej obywatelstwa amerykańskiego. To otrzymała w 1981 roku. Utrata bardzo dobrej zawodniczki zdenerwowała komunistyczne władze Czechosłowacji, zwłaszcza, że kraj ten był jednym z czołowych w dyscyplinie tenisowej.

To właśnie najbliższa dekada była renesansem w tenisie zawodniczki z Pragi. Navratilova zdobyła w latach 1980-1989 aż piętnaście tytułów wielkoszlemowych w grze pojedynczej, w tym najwięcej na Wimbledonie. Triumfowała tam nieprzerwanie od roku 1982 do 1987. W finałach tych najczęściej mierzyła się z Chris Evert, Andreą Jaeger, Haną Mandlikovą, która stała się reprezentantką Australii, a także z falą nowych postaci na światowych kortach. Wśród nich najgroźniejsza była Steffi Graf. Z tenisistką tą Navratilova w trakcie całej kariery miała okazję zagrać osiemnaście razy, z czego obie panie wygrały po dziewięć meczów. Po raz pierwszy spotkały się na US Open 1985. Co ciekawe, nigdy nie grały ze sobą wcześniej niż w półfinałach.

W 1987 roku dominacja Navratilovej na światowych kortach zaczęła słabnąć. Amerykanka oddała fotel liderki rankingu WTA. W 1991 roku nie udało się jej zdobyć żadnego tytułu wielkoszlemowego w rozgrywkach indywidualnych - finał US Open przegrała z młodziutką Monicą Seles. Wciąż jednak zdobywała mistrzostwa w profesjonalnych rozgrywkach.

W 1989 roku zaprosiła do współpracy słynną Amerykankę, Billie Jean King.

W 1994 roku Navratilova, która od pewnego czasu odgrywała coraz mniejszą rolę na międzynarodowej arenie, doszła do finału ulubionego Wimbledonu. Niewielu się tego spodziewało, zwłaszcza, że kilka tygodni wcześniej odpadła w pierwszej rundzie French Open z Miriam Oremans. W Londynie pokonała Helenę Sukovą, Janę Novotną, Gigi Fernandez. W finale nie sprostała Conchicie Martinez. W tym samym sezonie podjęła decyzję o zakończeniu swoich startów, przynajmniej w grze pojedynczej. Ostatni start zaplanowała w Virginii. W pierwszej rundzie została pokonana przez Gabrielę Sabatini 4:6, 2:6.

Do definitywnego zakończenia kariery zagrała jeszcze kilka indywidualnych meczów. Pierwszy z nich po bardzo długiej przerwie w Eastbourne w roku 2002. W kwalifikacjach wyeliminowała Tatianę Panową, ale przegrała z Danielą Hantuchovą. Jej ostatni oficjalny mecz odnotowano w czerwcu 2005 roku, kiedy to w 's-Hertogenbosch uległa Claudine Schaul.

Amerykanka wygrała w sumie 167 turniejów w grze pojedynczej, co jest absolutnym rekordem, zarówno w rozgrywkach żeńskich, jak i męskich. Wywalczyła osiemnaście singlowych tytułów wielkoszlemowych i przez 332 tygodnie zajmowała pierwsze miejsce w rankingu WTA.

[edytuj] Wybitna deblistka

Martina Navratilova od początkowych lat kariery osiągała wysokie wyniki w grze podwójnej. Kiedy 10 września 1984 roku została numerem jeden rozgrywek deblowych, stała się jedną z kilku (obecnie pięciu) kobiet na Ziemi, które jednocześnie liderowały klasyfikacjom WTA w obydwu konkurencjach. Skolekcjonowała 177 wygranych turniejów i to jest, podobnie jak w singlu, rekord wszechczasów.

W początkowych latach kariery partnerowała swojej największej rywalce, Chris Evert. To właśnie z nią zdobyła pierwsze mistrzostwo Wielkiego Szlema na kortach Rolanda Garrosa. W finale pokonały Julie Anthony i Olgę Morozową. Następnie nawiązała współpracę z Betty Stove, a potem z Billie Jean King. W 1981 roku stworzyła debel razem z Pam Shriver i przeszła do historii partnerując właśnie jej. Z tą tenisistką zdobyła Klasycznego Wielkiego Szlema w sezonie 1984. Po zakończeniu kariery przez Shriver, a także zaprzestaniu startów indywidualnych, osiągała wysokie wyniki u boku młodszych koleżanek. Grała ze Swietłaną Kuzniecową, Liezel Huber i Lisą Raymond. Ostatni turniej deblowy, jaki wygrała, to impreza w Montrealu w 2006 roku. Jej partnerką była Anna-Lena Grönefeld z Niemiec. W sumie trzydzieści siedem razy awansowała do finałów Wielkiego Szlema w deblu (po raz ostatni US Open 2003 z Kuzniecową). Tylko sześciokrotnie została w tych meczach pokonana.

[edytuj] W świecie miksta

W grze mieszanej Navratilova odniosła dziesięć zwycięstw. Po raz pierwszy wystąpiła w 1973 roku na Wimbledonie razem z Janem Kodesem. Doszli do ćwierćfinału. W drugim starcie, w 1974 we French Open zdobyła pierwszy tytuł, partnerując Kolumbijczykowi Ivanowi Molinie. Na kolejną wygraną musiała czekać do 1985 roku, w międzyczasie regularnie grając w tej konkurencji. Jej partnerami byli Paul McNamee, Heinz Gunthardt, Peter Fleming, Emilio Sanchez, Mark Woodforde.

W 2003 występowała z Leanderem Paesem i z nim to zdobyła mistrzostwo w Melbourne, a potem na Wimbledonie. W 2006 roku zagrała razem z rodakiem, liderem klasyfikacji deblowej, Bobem Bryanem. Już w pierwszej rundzie trafili na bliźniaczego brata Boba, Mike'a i jego partnerkę, Corinę Morariu. W finale wygrali z mikstem Květa Peschke i Martin Damm. Navratilova sięgnęła po dziesiąte trofeum Wielkiego Szlema w grze mieszanej, zrobiła to przed własną publicznością i od tego czasu nie startuje w zawodowych imprezach. Oficjalnie wciąż nie zakończyła kariery tenisowej.

[edytuj] Puchar Federacji

Navratilova posiada imponujące statystyki startów w drużynowych rozgrywkach o Puchar Federacji. Przegrała w nich tylko jedno z sześćdziesięciu jeden spotkań. Mecz ten miał miejsce w 2004 roku w jej ostatnim starcie na rzecz ekipy amerykańskiej. Partnerując Jill Craybas przegrały w trzech setach z Austriaczkami, Barbarą Schett i Patricią Wartusch.

Do rozgrywek fedcupowych Martina włączyła się w 1975 roku, reprezentując jeszcze Czechosłowację. W debiucie zdobyła mistrzostwo razem ze swoją rodaczką, Renatą Tomanovą (poszczególne drużyny liczyły wówczas po dwie zawodniczki). W finale tenisistki europejskie podjęły Australijki, Dianne Fromholtz, Evonne Goolagong i Helen Gourlay Cawley, które mimo przewagi liczebnej przegrały konfrontację do zera.

Po kilku latach przerwy Navratilova wznowiła swoje występy, ale już w barwach Stanów Zjednoczonych. W półfinale jej ekipa trafiła na Czechosłowację. Martina pokonała Hanę Mandlikovą i tę samą zawodniczkę w deblu z Heleną Sukovą. W swoim drugim występie w Pucharze Federacji Amerykanka dorobiła się drugiego mistrzostwa, wywalczonego na dodatek w zupełnie innej reprezentacji.

Amerykanka jeszcze kilkakrotnie zagrała w tym turnieju, robiąc dłuższą przerwę po roku 1989 (wróciła dopiero w 2003). W 1986 wystąpiła, choć zawody rozgrywano na terenie Pragi. Najwięcej punktów dla obydwu swoich krajów zdobyła na nawierzchni twardej (38) oraz ziemnej (30).

[edytuj] Największe rywalizacje

W trakcie wieloletniej kariery Navratilova rywalizowała z wieloma zawodniczkami. Jednak tylko kilka z nich było w stanie walczyć z nią w okresie jej dominacji w światowym tenisie. Zdecydowanie największą przeciwniczką Amerykanki była jej rodaczka, Chris Evert. Tenisistki te spotkały się ze sobą w sumie osiemdziesiąt razy, jednak więcej zwycięstw na koncie ma Martina. Od ich pierwszego meczu w Akron w 1973 do piątego w Kalifornii w 1975 wygrywała starsza o dwa lata Evert. Navratilova po raz pierwszy pokonała ją w tym samym roku w Waszyngtonie. Wtedy też po raz pierwszy zagrały o mistrzostwo wielkoszlemowe. Miało to miejsce w Paryżu i tenisistka w barwach Czechosłowacji zeszła z kortu pokonana. W 1981 trafiły na siebie w pierwszej rundzie w Waszyngtonie; wówczas to Evert oddała mecz walkowerem. Najczęściej grały ze sobą w finałach, tak jak w ostatniej konfrontacji w Chicago w 1988. Tytuł przypadł w udziale Navratilovej.

W latach 1973-1982 Amerykanka prowadziła pasjonującą rywalizację z dumą Australii, Evonne Goolagong Cawley. Przebieg zmagań najprościej można podzielić na dwa etapy, to jest pasmo wygranych Goolagong (do około 1976) i serię zwycięstw Navratilovej. Martina przegrała z Cawley dwanaście razy, ale trzy razy więcej ją pokonała. Ostatni raz grały ze sobą na trawie w Sydney w 1982 roku.

Amerykanka osiemnaście razy spotykała się na kortach z niemiecką gwiazdą tenisa, Steffi Graf. Do ich pierwszego starcia doszło podczas US Open 1985. Navratilova wygrała. Smak porażki z Graf poznała w 1986 w półfinale imprezy mistrzyń. Obie panie łączyło jedno - monopol na wygrywanie Wimbledonu. Trzy razy grały ze sobą w Londynie, trzy razy w finale. W tej rywalizacji to Graf prowadzi 2:1. Po raz ostatni zmierzyły się w Tokio w roku 1994, na krótko przez wycofaniem się Navratilovej z indywidualnych startów. Wtedy to wynikiem 6:2, 6:4 lepsza była Niemka.

Jedną z poważniejszych rywalek w ostatnim okresie kariery Martiny była Monica Seles. Co ciekawe, tenisistki te nigdy nie grały ze sobą jako rodaczki. Ostatni z ich siedemnastu meczów miał miejsce w 1993 roku w Paryżu. Seles otrzymała amerykańskie obywatelstwo rok później. Po raz pierwszy spotkały się w 1989 roku w Dallas. Wygrała tenisistka bardziej utytułowana. Passę porażek z Navratilovą Monica przerwała w 1990 roku w ramach Italian Open. W sumie Martina przegrała z Jugosłowianką dziesięć razy, a wygrała siedmiokrotnie.

[edytuj] Życie prywatne

Z początkiem lat osiemdziesiątych Martina ujawniła się jako biseksualistka, choć nieco później wyjaśniła, iż jednak uważa się za lesbijkę^[1][2] . Przez osiem lat, począwszy od 1983 roku, była związana z Judy Nelson.

Kariera i sukcesy Navratilovej zachęciły młodych ludzi do gry w tenisa. Stała się ona patronką wielu festynów i imprez masowych, organizowanych przeważnie w Stanach Zjednoczonych. W 2000 roku została wpisana do Międzynarodowej Tenisowej Hall of Fame. Jest autorką autobiografii "Being myself", w której opowiada między innymi o swojej orientacji seksualnej.

9 marca 2008 roku władze czeskie ponownie przyznały jej obywatelstwo tego kraju. Martina przebywała wówczas w Tokio, gdzie rozgrywała pokazowe spotkanie ze Steffi Graf.

[edytuj] Finały wielkoszlemowe w grze pojedynczej

[edytuj] Wygrane (18)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik
1978	Wimbledon	Chris Evert	2:6 6:4 7:5
1979	Wimbledon (2)	Chris Evert-Lloyd	6:4 6:4
1981	Australian Open	Chris Evert-Lloyd	6:7(4) 6:4 7:5
1982	French Open	Andrea Jaeger	7:6(6) 6:1
1982	Wimbledon (3)	Chris Evert-Lloyd	6:1 3:6 6:2
1983	Wimbledon (4)	Andrea Jaeger	6:0 6:3
1983	US Open	Chris Evert-Lloyd	6:1 6:3
1983	Australian Open (2)	Kathy Jordan	6:2 7:6(5)
1984	French Open (2)	Chris Evert-Lloyd	6:3 6:1
1984	Wimbledon (5)	Chris Evert-Lloyd	7:6(5) 6:2
1984	US Open (2)	Chris Evert-Lloyd	4:6 6:4 6:4
1985	Wimbledon (6)	Chris Evert-Lloyd	4:6 6:3 6:2
1985	Australian Open (3)	Chris Evert-Lloyd	6:2 4:6 6:2
1986	Wimbledon (7)	Hana Mandlíková	7:6(1) 6:3
1986	US Open (3)	Helena Suková	6:3 6:2
1987	Wimbledon (8)	Steffi Graf	7:5 6:3
1987	US Open (4)	Steffi Graf	7:6(4) 6:1
1990	Wimbledon (9)	Zina Garrison	6:4 6:1

[edytuj] Przegrane (14)

Rok	Turniej	Przeciwniczka w finale	Wynik
1975	Australian Open	Evonne Goolagong Cawley	6:3 6:2
1975	French Open	Chris Evert	2:6 6:2 6:1
1981	US Open	Tracy Austin	1:6 7:6 7:6
1982	Australian Open (2)	Chris Evert-Lloyd	6:3 2:6 6:3
1985	French Open (2)	Chris Evert-Lloyd	6:3 6:7 7:5
1985	US Open (2)	Hana Mandlíková	7:6 1:6 7:6
1986	French Open (3)	Chris Evert-Lloyd	2:6 6:3 6:3
1987	Australian Open (3)	Hana Mandlíková	7:5 7:6
1987	French Open (4)	Steffi Graf	6:4 4:6 8:6
1988	Wimbledon	Steffi Graf	5:7 6:2 6:1
1989	Wimbledon (2)	Steffi Graf	6:2 6:7 6:1
1989	US Open (3)	Steffi Graf	3:6 7:5 6:1
1991	US Open (4)	Monica Seles	7:6 6:1
1994	Wimbledon (3)	Conchita Martinez	6:4 3:6 6:3

[edytuj] Przypisy

1. ↑ http://www.outtraveler.com/features.asp?did=287
2. ↑ http://www.gaysports.com/page.cfm?typeofsite=storydetail&Sectionid=1&ID=754&storyset=yes

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Martina Navrátilová sylwetka na stronie WTA Tour (en)
• Martina Navrátilová sylwetka na stronie Pucharu Federacji (en)