Jordanów

Z Wikipedii

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości.

Współrzędne: 49°40' N 19°50' E49.6666667 19.8333333 (Jordanów)

Jordanów

Herb Jordanowa

Gmina
- rodzaj

Jordanów
miejska

Założono

1564

1564

20,92 km²

Położenie

49° 40' N
19° 50' E

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość

5113
244,4 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

34-240

Tablice rejestracyjne

KSU

Położenie na mapie Polski

Jordanów

TERC10
(TERYT)

2121615011

Miasta partnerskie

Askersund

Dukla

Urząd miejski³

Rynek 1
34-240 Jordanów
tel. 18 267-55-54; faks 18 276-55-16

Strona internetowa miasta

Jordanów na mapie powiatu suskiego

Dwór na Chrobaczem

Urząd Miasta

Kościół Parafialny pod wezwaniem Przenajświętszej Trójcy

Liceum Ogólnokształcące w Jordanowie, 1926

Jordanów – miasto i gmina w województwie małopolskim, w powiecie suskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa nowosądeckiego. Miasto położone nad rzeką Skawą we wschodniej części Beskidu Makowskiego.

Według danych z 31 grudnia 2006, miasto miało 5113 mieszkańców.

Jordanów tworzy odrębną gminą miejską, ale jest także siedzibą gminy wiejskiej Jordanów. Obejmuje ona wsie: Osielec, Łętownia, Naprawa, Wysoka i Toporzysko. Do 1992 w skład tej gminy wchodziły także 2 sąsiednie wsie Bystra i Sidzina, które tworzą teraz gminę Bystra-Sidzina.

[edytuj] Zabytki

dwór drewniany z II poł. XVIII w. (Jordanów-Chrobacze * kościół z początku XX w. z wyposażeniem z XVI i XVII wieku; w ołtarzu obraz Matki Bożej Trudnego Zawierzenia koronowany w 1994 r. koronami papieskimi.
Budynek "Poczekaj" przy ulicy Kolejowej 10, pochodzący z początku XVIII wieku. W parterze budynku znajdował się Zajazd, bowiem tędy prowadził "szlak solny" z Wieliczki na Węgry i tu na posiłek i wypoczynek zatrzymywali się kupcy. W piętrowej części budynku były pokoje (hotel).
Dąb Wolności na jordanowskich plantach "szubertowskich", posadzony zgodnie z uchwałą Rady Miasta w dniu 21 maja 1919 roku celem upamiętnienia odzyskania przez Polskę niepodległości.
Figura św. Jana Nepomucena, znajdująca się na skrzyżowaniu głównych szlaków komunikacyjnych w centrum jordanowskiego rynku, pochodząca z XVIII wieku. Św. Jan Nepomucen czczony jako Patron "dobrej sławy" oraz jako opiekun dróg i mostów, a także orędownik w czasie powodzi. Dziw bierze, że do dnia dzisiejszego zachował się orzeł w koronie wykuty w cokole figury, która jest z kamienia, mimo zawieruch jakimi dotknięta była Polska, w tym miasto Jordanów: zabory, I i II wojna światowa, okupacja hitlerowska oraz system totalitarny.
Ratusz Miejski zlokalizowany na środku jordanowskiego Rynku, wybudowany z cegły. Rok oddania do użytku 1911. W budynku tym mają siedzibę: władze samorządowe miasta oraz Urząd Miasta.

[edytuj] Historia

Miasto zostało lokowane w 1564 r. przez Wawrzyńca Spytka Jordana z Zakliczyna na terenie wsi Malejowa. Nazwa miasta wywodzi się właśnie od nazwiska jego założyciela. Osada położona była przy skrzyżowaniu szlaków: z Krakowa i Wieliczki (trakt solny) przez Myślenice na Orawę i Węgry oraz szlak doliną Skawy aż na Śląsk. W 1581 r. uzyskał prawo dorocznych jarmarków, które w XVII w. stały się bardzo znane w południowej części Korony. Sprzedawano tu bydło, płótno oraz sól.

W XIX w. miasto trochę podupadło i miało charakter raczej rolniczy. Ludność Jordanowa ledwie przekraczała tysiąc mieszkańców. W latach 20. XX w. do miasta przyłączone sąsiednia wieś Malejowa oraz przysiółki Chrobacze i Mąkacz. Tym samym liczba ludności przekroczyła trzy tysiące.

W 1939 r. okolice Jordanowa były miejscem walk 10 Brygady Kawalerii oraz miejscowej ludności z wojskami niemieckimi. Miasto zostało silnie zniszczone w czasie II wojny światowej.

[edytuj] Kalendarium

7 listopada 1564 – Wawrzyniec Spytek Jordan otrzymał od króla Zygmunta Augusta przywilej na założenie Miasta Jordanowa.
1576 – został wzniesiony drewniany kościółek, którego fundatorką była żona zmarłego Spytka Jordana – Anna Jordanowa z Sieniawskich.
1588 – utworzono pierwszą szkołę parafialną obok Skotnicy (dzisiejsza ulica Batalionów Chłopskich).
1618 – pierwsza wzmianka historyczna o obrazie Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, czczonej jako Pani Jordanowska.
1772 – w wyniku rozbioru Polski dobra jordanowskie, których właścicielem był Józef Sierakowski przeszły pod panowanie Austrii, tak jak inne tereny południowej Polski.
1858 – wizytacja w Jordanowie Jego Cesarskiej Mości Franciszka Józefa
1885 – została założona Ochotnicza Straż Pożarna Miasta Jordanowa.
1900 – powstało Towarzystwo Zaliczkowe pod nazwą "Praca i Oszczędność".
1912 – zostaje założone Towarzystwo Gimnastyczne pod nazwą "Sokół".
1913 – wybudowano kościół parafialny wg projektu dr Sass Zubrzyckiego. Również ten sam architekt zaprojektował budynek Ratusza Miejskiego (1911) oraz budynek Sądu Grodzkiego (1908).
1919 – posadzono na zachodniej stronie jordanowskiego Rynku "Dąb Wolności" na pamiątkę odzyskania przez Polskę niepodległości.
1926 – założenie Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego im. św. Stanisława ze Szczepanowa.
1929 – przyłączono do Miasta Jordanowa: Gminę Malejowa oraz przysiółki: Chrobacze, Przykrzec i Mąkacz.
1930 – miasto Jordanów zostaje zelektryfikowane.
1932 – miasto wizytował ks. kardynał Adam Stefan Sapieha – metropolita krakowski, który uczestniczy w uroczystym posiedzeniu Rady Miasta.
1933 – powstał organ lewicy chłopskiej pod tytułem "Wieś i Jej Pieśń".
1 września 1939 – od strony słowackiej Orawy Niemcy hitlerowskie napadły ziemię jordanowską.
1939 – wprowadzono w Jordanowie tajne nauczanie dla klas od V do VII, a następnie w zakresie szkoły średniej.
1939-1945 – miasto zostało dwukrotnie spalone, a straty w wyniku zniszczeń wyniosły 72%.
1939-1945 – na terenie ziemi jordanowskiej działają między innymi takie ugrupowania partyzanckie jak: Bocian, Chełm, Harnasie, Walka, Związek Walki Zbrojnej oraz Koła: Rocha i Bataliony Chłopskie.
1942 – rozstrzelanie przez okupanta hitlerowskiego 67 Żydów jordanowskich.
29 stycznia 1945 – wyzwolenie Jordanowa spod okupacji hitlerowskiej.
1951 – miasto otrzymało wodę z wodociągów miejskich z ujęciem źródeł na górze Przykrzec oraz zostają uruchomione 22 hydranty przeciwpożarowe.
1967 – groźny pożar kościoła parafialnego, powstały w wyniku wyładowań atmosferycznych. Dzięki sprawnej akcji gaśniczej straży pożarnych udało się uratować świątynię. Spłonął tylko dach kościoła.
Na przełomie lat 70. powstał największy zakład produkcyjny Krakowskiej Fabryki Armatur – Zakład nr 3 w Jordanowie.
1975 – Miejska Rada Narodowa podjęła uchwałę w formie wniosku pod adresem Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie o utworzeniu wspólnej Rady dla: Miasta Jordanowa, Gminy w Jordanowie oraz Gminy Bystra-Sidzina.
13 grudnia 1975 – na stację kolejową w Jordanowie wjechał pierwszy specjalny pociąg elektryczny relacji Kraków – Zakopane.
4 marca 1977 – w sali widowiskowej Domu Strażaka odbył się I Wojewódzki Zjazd Ochotniczych Straży Pożarnych z terenu województwa nowosądeckiego.
15 maja 1978 – powołano Towarzystwo Miłośników Ziemi Jordanowskiej.
3 czerwca 1979 – miasto Jordanów było organizatorem "Wojewódzkiego Święta Ludowego".
9 września 1984 – miasto Jordanów zostało odznaczone Orderem Krzyża Grunwaldu III kl. Złotą odznaką "Zasłużone dla Województwa Nowosądeckiego, odznaczenie honorowe Związku Bojowników o Wolność i Demokrację – Zarząd Główny.
1981-1985 – oddano są do użytku bloki mieszkalne z budownictwa spółdzielczego na osiedlu "Wrzosy" jak również oczyszczalnia ścieków typu "bioblok".
1983 – wybudowano nowe ujęcie wody dla Miasta Jordanowa na rzece Skawa.
25 września 1994 – koronacja obrazu Matki Bożej Trudnego Zawierzenia – Pani Jordanowskiej. Koronacji dokonał Jego Eminencja ks. kardynał Franciszek Macharski – metropolita krakowski.
13 czerwca 1999 – beatyfikacja sług bożych wywodzących się z parafii jordanowskiej – ks. Piotra Dańkowskiego i ks. Stanisława Pyrtka.
9 września 2001 – na jordanowskich plantach posadzono "Dęby – Pomniki Historii" dla upamiętnienia: Ojca Świętego Jana Pawła II, księdza kardynała Stefana Wyszyńskiego – prymasa 1000-lecia, księdza błogosławionego Piotra Dańkowskiego, księdza błogosławionego Stanisława Pyrtka. Otwarto wystawę ekumeniczną w Izbie Historii Miasta Jordanowa pod tytułem "Przyjaźń bez granic" organizatorem wystawy władze Miasta szwedzkiego Karlskoga i Towarzystwo Miłośników Ziemi Jordanowskiej.

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Jordanów ma obszar 20,92 km², w tym:

użytki rolne: 57%
użytki leśne: 34%

Miasto stanowi 3,05% powierzchni powiatu.

[edytuj] Sport

W mieście działa Ludowy Klub Sportowy "Jordan". Sekcja piłkarska skupia wokół siebie młodzież w czterech drużynach (ok. 90 zawodników): trampkarze, juniorzy młodsi, juniorzy i seniorzy. Klub dysponuje zmodernizowanym i odwodnionym boiskiem sportowym z dobrze rozbudowanym zapleczem socjalnym. W sezonie 2001/2002 drużyna trampkarzy zajęła V miejsce w lidze okręgowej natomiast drużyna juniorów I miejsce w tej samej lidze. Drużyna seniorów grająca w klasie A zajęła w sezonie 2001/2002 VI miejsce.

Ponadto na terenie miasta działa :

UKS Sprint skupiający młodzież uprawiającą kolarstwo.
UKS TIGER Taekwondo WTF – szkoła koreańskiej sztuki walki. Działająca pod egidą Polskiego Związku Taekwondo WTF oraz Światowej Federacji Teaekwondo.

Młodzież reprezentująca UKS Tiger posiada wiele tytułów mistrzowskich rangi ogólnopolskiej.

Koło Polskiego Związku Wędkarskiego

[edytuj] Turystyka

Z uwagi na swoje malownicze położenie w zdrowym klimacie wśród gór i lasów, Jordanów posiada charakter miejscowości wczasowo-turystycznej.

Miasto stanowi dogodny punkt wyjściowy w otaczające pasma górskie. Z centrum prowadzi pięć szlaków turystycznych m.in. na Luboń Wielki i Babią Górę, najwyższy poza Tatrami szczyt w Polsce – 1725 m n.p.m.

Jordanów ma świetnie rozwiniętą sieć busów. Dzięki tak dobrze zorganizowanym połączeniom można szybko i wygodnie dojechać do Krakowa, Zakopanego, Rabki a także do okolicznych wsi.

Na uwagę zasługują najbliższe okolice Jordanowa jak wieś Naprawa, rodzinna wieś Jalu Kurka, autora głośnej powieści "Grypa szaleje w Naprawie", Łętownia z drewnianym kościołem z XVIII wieku – zaliczonym do zabytków I klasy, wieś Wysoka z zabytkowym dworem z XVI wieku.

W niewielkiej odległości znajduje się Babiogórski Park Narodowy. Cennym zespołem krajobrazowo – przyrodniczym jest góra Przykrzec z atrakcyjnymi punktami widokowymi na dolinę Skawy, Beskid Wyspowy, Gorce, Tatry i Pasmo Babiogórskie. We wszystkie te miejsca praktycznie co 30 minut można dojechać BUS-em.

Komunikację na trasie Kraków – Zakopane i Sucha Beskidzka – Nowy Sącz zapewnia także linia kolejowa wraz ze stacją PKP w Jordanowie.

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 28 dzięki temu przez Jordanów przejeżdżają przelotowe autobusy PKS ze Śląska w kierunku Zakopanego, Rzeszowa, Przemyśla.