Królowie Númenoru

Z Wikipedii

Królowie Númenoru – fikcyjni władcy ze stworzonej przez J. R. R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Informacje na ich temat znajdują się zarówno w Dodatkach do trzeciego tomu Władcy pierścieni, jak i w Silmarillionie oraz Niedokończonych opowieściach.

• W angielskim oryginale – Kings of Númenor
• Przekład Marii Skibniewskiej – Królowie Númenoru (Numenoru)^[1]
• Przekład Jerzego Łozińskiego – Królowie Númenoru
• Przekład Marii i Cezarego Frąców – Królowie Númenoru

KRÓLOWIE NÚMENORU

(w nawiasach podano daty panowania; wszystkie dotyczą Drugiej Ery; znak † oznacza śmierć w gwałtownych okolicznościach)

Dynastia Elrosa:

1. Elros Tar-Minyatur (32 – 442)
2. Vardamir Nólimon (442) – panował jedynie tytularnie
3. Tar-Amandil (442 – 590)
4. Tar-Elendil Parmaitë (590 – 740)
5. Tar-Meneldur Elentirmo (740 – 883)
6. Tar-Aldarion Żeglarz (883 – 1075)
7. Tar-Ancalimë (1075 – 1280) – pierwsza panująca królowa
8. Tar-Anárion (1280 – 1394)
9. Tar-Súrion (1394 – 1556)
10. Tar-Telperiën (1556 – 1731) – druga panująca królowa
11. Tar-Minastir (1731 – 1869)
12. Tar-Ciryatan (1869 – 2029)
13. Tar-Atanamir Wielki (2029 – 2221)
14. Tar-Ancalimon (2221 – 2386)
15. Tar-Telemmaitë (2386 – 2526)
16. Tar-Vanimeldë (2526 – 2637) – trzecia panująca królowa
    Herucalmo Tar-Anducal (2637 – 2657) – uzurpator
    
17. Tar-Alcarin (2657 – 2737)
18. Tar-Calmacil (2737 – 2825)
19. Tar-Ardamin (2825 – 2899)^[2]
20. Ar-Adûnakhôr (2899 – 2962)
21. Ar-Zimrathôn (2962 – 3033)
22. Ar-Sakalthôr (3033 – 3102)
23. Ar-Gimilzôr (3102 – 3177)
24. Tar-Palantir (3177 – 3255)
25. Ar-Pharazôn Złoty (3255 – 3319 †) – uzurpator
    Tar-Míriel – prawowita dziedziczka tronu

Królowie Númenoru wywodzili się od Eärendila, którego syn Elros, został założycielem dynastii. Przez kolejne stulecia, od 32 do 3319 roku Drugiej Ery, wyspą rządzili jego potomkowie. Od jednego spośród nich (Tar-Elendila) wywodził się ród książąt Andúnië, a także władcy Arnoru i monarchowie Gondoru w Śródziemiu.

Królowie Númenoru posiadali absolutną, nieograniczoną władzę. Podejmowali wszystkie najważniejsze decyzje. Tylko król miał prawo przemawiać na Świętym Miejscu góry Meneltarmy w dni świąt (Erukyeremë, Erulaitalë, Eruhantalë). Ciałem doradczym monarchów była Rada Berła.

Od czasów Vardamira ustalił się zwyczaj, iż król winien przekazać przed śmiercią berło swemu następcy, by samemu umrzeć w wybranej przez siebie chwili, mając jeszcze jasny umysł^[3]. Tak postępowali wszyscy kolejni władcy, aż do rządów Tar-Atanamira. Od tego czasu monarchowie już nie abdykowali i panowali do końca swoich dni, choć rzeczywista władza przechodziła wcześniej w ręce Następcy Tronu lub kanclerza.

W Númenorze objąć tron mogła również kobieta. Nosiła wtedy tytuł panującej (rządzącej) królowej i miała te same prawa co król-mężczyzna. Możliwość taka wynikła po modyfikacji prawa dziedziczenia. Początkowo berło mógł obejmował najstarszy syn króla. Jeśli monarcha nie maiłby potomka płci męskiej, tron winien przejść na najbliżej spokrewnionego z władcą mężczyznę z jednej z bocznych (męskich) linii dynastii Elrosa. Jednak król Tar-Aldarion w 892 roku zmienił prawo. Odtąd berło mogła dziedziczyć również córka (najstarsza), jeśli monarcha nie miał syna. Córka zawsze mogła odmówić przyjęcia tronu. Musiała też zrezygnować, jeśli nie wyszłaby za mąż w określonym czasie. W takim wypadku (jak również po bezpotomnej śmierci panującej królowej) berło należało się najbliższemu męskiemu potomkowi dynastii, bez względu czy wywodził się z linii męskiej czy żeńskiej)^[4]. Podczas panowania Tar-Súriona wprowadzoną kolejną, ostatnią już modyfikację. Otóż od tej pory tron dziedziczył pierworodny potomek króla, niezależnie od płci. Uchylono też przepis nakazujący Następczyni w odpowiednim czasie wyjść za mąż.

Kolejni królowie, począwszy od Elrosa Tar-Minyatura, obejmowali berło pod imieniem quenejskim. Zwykle było to imię nadane im przy urodzeniu, do którego dodawano przedrostek Tar^[5]. Monarcha mógł jednak (jeszcze przed objęciem tronu) zmienić imię na takie, które np. wyrażało jego zainteresowania. Królewskie miana zapisywano w Zwojach Królewskich. Z biegiem czasu, gdy monarchowie zaczęli wrogo odnosić się do Valarów i Eldarów i gdy przestawano używać języka elfickiego na wyspie, władcy przybierali imiona w języku adûnaickim, mowie Númenorejczyków^[6]. Z obawy jednak przed nieszczęściem, związanym z zaprzestaniem wielowiekowej tradycji, w Zwojach Królewskich zapisywano je cały czas w quenyi.

Monarsza nekropolia znajdowała się w dolinie Noirinan.

Symbolem i głównym insygnium władzy królewskiej było berło Númenoru. Bronią władców był miecz Aranrúth. Monarchowie nie nosili korony, tylko (zapewne od czasów Tar-Ancalimë) gwiazdę z białego klejnotu na czole.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Ta forma występuje w starych wydaniach Władcy pierścieni i wszystkich wydaniach Silmarillionu.
2. ↑ Imię tej postaci, zapewne przez przeoczenie, nie pojawia się w Dodatkach do trzeciego tomu Władcy pierścieni.
3. ↑ Cytat z Niedokończonych opowieści (cześć II Druga Era, tekst Dynastia Elrosa) w przekładzie Radosława Kota.
4. ↑ Powyższe zasady prawa sukcesji, przytoczone za Niedokończonymi opowieściami, pozostają w sprzeczności z tekstem zawartym w Dodatku A do Władcy pierścieni – (...) stało się bowiem prawem dynastii królewskiej, że berło przejmuje pierworodne dziecko króla, czy to syn, czy córka. Najpewniej Tolkien po publikacji Władcy pierścieni zmienił koncepcje prawa dziedziczenia i tak zasady z dodatku zostały „przeniesione” na czasy Tar-Súriona.
5. ↑ Przedrostek Tar znaczy w tej mowie Wysoki, Szlachetny.
6. ↑ W takim przypadku przedrostkiem poprzedzającym ich imię był zwrot Ar – Królewski(w języku adûnaickim pojawił się on pod wpływem sindarińskiego słowa Ar(a) o tym samym znaczeniu).