Niepołomice
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Współrzędne: 50°02'02" N 20°13'02" E
Niepołomice | |||
|
|||
Województwo | małopolskie | ||
Powiat | wielicki | ||
Gmina - rodzaj |
Niepołomice miejsko-wiejska |
||
Założono | XIV | ||
Prawa miejskie | 1772 | ||
Burmistrz | Stanisław Kracik | ||
Powierzchnia | 27,1 km² | ||
Położenie | 50° 02'02'' N 20° 13'02'' E |
||
Liczba mieszkańców (2005) - liczba ludności - gęstość |
8 071 297,8 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
12 | ||
Kod pocztowy | 32-005 | ||
Tablice rejestracyjne | KWI | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
2121519044 | ||
Miasta partnerskie | Saint-Jean-de-la-Ruelle (Francja), Fiesso Umbertiano (Włochy), Kobeljaki (Ukraina), Shihoro (Japonia), Siuntio w (Finlandia), Gommern (Niemcy), Jawor (Polska) | ||
Urząd miejski3
Plac Zwycięstwa 1332-005 Niepołomice tel. 12 281-12-60; faks 12 281-19-91 (e-mail) |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Strona internetowa miasta |
Niepołomice to miasto w woj. małopolskim, w powiecie wielickim, położone nad Wisłą i na skraju Puszczy Niepołomickiej, około 25 km na wschód od centrum Krakowa. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Niepołomice. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. krakowskiego.
Według danych z 31 grudnia 2005, miasto miało 8071 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Zarys historyczny
Miasto Niepołomice leży 24 km na południowy wschód od Krakowa i posiada bogatą przeszłość historyczną, o której mówią stare kroniki polskie (Długosz, Bielski, Paprocki), zapiski archiwalne, rachunki dworu królewskiego, dowody wizytacji krakowskich biskupów oraz historyczne zabytki: zamek królewski i kościół, a także stara puszcza, odwieczny świadek przepływającego tu życia.
Początki Niepołomic sięgają czasów organizowania się Państwa Polskiego, bo już za pierwszych Piastów, gdy Kraków został siedzibą panujących książąt, puszcza niepołomicka, sięgająca wówczas po Kraków, stała się ulubionym miejscem ich częstych, wielkich polowań. W XIV wieku ostatni z Piastów, król Kazimierz Wielki buduje w Niepołomicach zamek myśliwski nad Wisłą i wystawia gotycki kościół.
W okresie Jagiellonów zamek niepołomicki wspaniale przebudowany, staje się drugą po Wawelu siedzibą królewską i stąd Niepołomice w tym okresie swej historii nazywane są (Jan Długosz) drugą po Krakowie stolicą Polski. Bliskość Krakowa i wielkie tradycje narodowe sprawiły, że mimo zmierzchu zewnętrznej świetności, po przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy, Niepołomice bardziej niż wiele innych miast w Polsce odbijają w życiu swych mieszkańców wszystkie odmiany losów całej Rzeczypospolitej: zabory, powstania, pierwszą wojnę światową, powstanie Polski i okres w Polsce odrodzonej między dwoma wojnami, a także walkę z okupantem hitlerowskim.
[edytuj] Zabytki i atrakcje Niepołomic
Zamek Królewski w Niepołomicach
Główną atrakcją turystyczną Niepołomic jest XIV-wieczny zamek królewski zbudowany przez Kazimierza Wielkiego.
Kościół Parafialny pod Wezwaniem 10 Tysięcy Męczenników
Kościół parafialny pod Wezwaniem 10 Tysięcy Męczenników ufundowany został przez Kazimierza Wielkiego w 1349 roku konsekrowany w 1358. Jest budowlą gotycką z dwoma zakrystiami i kaplicami. Kaplica południowa, utrzymana w stylu renesansowym ufundowana w 1596 roku przez Jana Branickiego. Znajduje się tam pomnik z ciemnoczerwonego marmuru, nad nim widnieją herby, Gryf i Kotwicz. Po przeciwnej stronie znajduje się kaplica Lubomirskich w stylu barokowym. W gotyckim prezbiterium na ścianie północnej znajduje się polichromia J. Makarewicza z 1916 roku. Podobna znajduje się również na ścianie chóru muzycznego. Ściany kaplicy Lubomirskich zdobią obrazy z życia Karola Boromeusza. Znajduje się tam również słynny obraz, przywieziony z Bolonii, przed którym 400 lat temu została uzdrowiona Anna Branicka. W skarbcu kościelnym znajduje się monstrancja gotycka z XV wieku. Cały kościół zdobiony jest stiukami. Na zewnątrz umiejscowione są liczne tablice, w apsydzie kapliczka z ogrójcem, obok dzwonnica. Na uwagę zasługuje bramka w murze kościelnym wykonana w stylu renesansowym przez Santi Gucciego. Archiwum kościelne zawiera wiele starych dokumentów zarówno kościelnych, jak i z życia dworu królewskiego.
Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne
Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne w Niepołomicach pod Krakowem jest unikatową placówką tego rodzaju w Polsce, a jedyną w jej południowo-wschodnim rejonie. Głównym jego celem jest szeroko pojmowana popularyzacja i dydaktyka jednej z najpiękniejszych nauk - astronomii. Na dzisiejszą strukturę MOA składają się dwa podstawowe działy: popularyzacyjny i dydaktyczny. Dział popularyzacji prowadzi pokazy nieba (plamy na Słońcu, Księżyc, planety, gwiazdy i ich skupiska, mgławice oraz galaktyki), prelekcje z przeźroczami, pokazy symulacji komputerowych oraz wideo-prezentacje najciekawszych zjawisk astronomicznych (zaćmienia, komety itp.). Organizowane są też wystawy poświęcone najciekawszym obserwacjom oraz masowe pokazy najważniejszych zjawisk na niebie. Działa biblioteka i czytelnia udostępniająca specjalistyczną literaturę z tej dziedziny i czasopisma a na miejscu można skorzystać z oprogramowania komputerowego w tym z komputerowych katalogów i atlasów nieba. Raz w miesiącu w piątkowe wieczory odbywają się odczyty popularnonaukowe. Dział dydaktyczny obejmuje 8 pracowni w tym pracownię astronomiczną oraz komputerową. Pracownia astronomiczna zrzesza młodzież zainteresowaną astronomią z dość dużego obszaru (Niepołomice, Kraków i okolice, Bochnia oraz Tarnów). Na zajęciach kół astronomicznych młodzież ma możliwość zapoznania się z podstawami wiedzy o Wszechświecie oraz z metodologią współczesnej nauki. Znakomite rezultaty można osiągnąć dzięki możliwości połączenia teorii z praktyką. Uczniowie mogą nie tylko na własne oczy zobaczyć przy pomocy teleskopu najważniejsze obiekty w naszym Układzie Słonecznym, ale również mogą obserwować niezwykłe zjawiska na gwiaździstym niebie. Od 2004 roku Obserwatorium nosi imię Kazimierza Kordylewskiego - krakowskiego astronoma, odkrywcy pyłowych księżyców ziemi.
[edytuj] Komunikacja
Niepołomice posiadają dobrze rozwiniętą komunikację busową (dogodne połączenia z pobliskimi miastami: Krakowem i Wieliczką). Przez wiele lat do Niepołomic kursował pociąg z Krakowa, jednak linia kolejowa została całkowicie zlikwidowana. Niepołomice nie posiadają też żadnych połączeń PKS i MPK
[edytuj] Sport w Niepołomicach
[edytuj] MKS Puszcza Niepołomice
MKS Puszcza Niepołomice | |
Pełna nazwa | Miejski Klub Sportowy Puszcza Niepołomice |
Przydomek | Drzewiasta |
Data założenia | 1923 |
Stadion | Stadion Miejski przy ul. Kusocińskiego 2 Niepołomice, Polska |
Liczba miejsc | 800 (500 siedzących) |
Prezes | Władysław Toroń |
Trener | Tadeusz Piotrowski |
Liga | IV liga małopolska |
2005-2006 | 1 miejsce |
|
Klub sportowy z Niepołomic, rozgrywający mecze piłkarskie w IV lidze małopolskiej. Barwy klubowe: żółto-biało-zielone. W sezonie 2005/2006 zespół zajął pierwsze miejsce w tabeli IV ligi (Kraków), ale po przegranym dwumeczu ze zwycięzcą IV ligi (Nowy Sącz-Tarnów) - Okocimskim KS Brzesko zespół pozostał w obecnej klasie rozgrywkowej. Pomimo porażki, był to największy sukces drużyny od początku jej bogatej historii. Po rundzie jesiennej drużyna zajmuje 4. miejsce w IV lidze.
W Puszczy Niepołomice istnieją także sekcje juniorskie i trampkarskie.
[edytuj] Inne kluby w Niepołomicach i okolicy
- Czarni Staniątki
- Piłkarz Podłęże
- Promień Zakrzowiec
- Dąb Zabierzów Bocheński - stadion znajduje się na skraju Puszczy Niepołomickiej, przy cmentarzu
- Iskra Zakrzów
- Tęcza Słomiróg
- Wisła Niepołomice
- Batory Wola Batorska - stadion znajduje sie obok gimnazjum w Woli Batorskiej
- Naprzód Ochmanów
- Strażak Kokotów
[edytuj] Basen
10 sierpnia 2006 roku w Niepołomicach otwarto krytą pływalnię, na którą składa się:
- duży basen (25 na 12 m)
- mały basen (8 na 13 m)
- zjeżdżalnia
- grzybek
- jacuzzi
- bicze wodne
[edytuj] Klub jazdy konnej
W pobliżu zamku w Niepołomicach ma swą siedzibę klub jazdy konnej "Pod Żubrem". Dzięki niemu w mieście są organizowane rozmaite turnieje i konkursy jeździeckie.
[edytuj] P.T.G Sokół
Na terenie Niepołomic naprzeciwko pizzerii "Tomson" znajduje się filia P.T.G (Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego) Sokół Kraków. Dziewczynki w wieku 5-16 lat ćwiczą tu we wtorki i w czwartki. Występują co roku podczas Dni Niepołomic. Ich występy zawsze cieszą się popularnością.
[edytuj] Tenis
4 września 2006 roku do użytku oddano korty tenisowe w pobliżu stadionu MKS Puszczy Niepołomice. W skład obiektu wchodzą dwa korty.
W pobliżu Coca Cola HBC Polska Sp. z o.o. znajdują się korty ziemne przeznaczone do gry w tenisa ziemnego. Prowadzone są na nich zajęcia szkółki tenisowej Zibi-Sport, która rozpoczęła swoją działalność w maju 2007 roku.
[edytuj] Przemysł w Niepołomicach (firmy)
- Marseille Polen Sp. z o.o.
- HMS Spółka z o.o.
- Coca Cola HBC Polska Sp. z o.o.
- Stastnik
- Dresdner Fensterbau Polska Sp. z o.o.
- Silgan White Cap
- Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Juka
- Pharma C-Food
- Scandia Cosmetics
- MAN
- Royal Canin
- Polynt
- Melier
- Deko CS Sp. z o.o.
[edytuj] Kościoły i związki wyznaniowe
[edytuj] Zobacz też
- miasta w Polsce, Związek Miast Polskich
- Zamek Królewski w Niepołomicach
- Synagoga w Niepołomicach
- Puszcza Niepołomicka
Miasta: Niepołomice • Wieliczka
Gminy miejsko-wiejskie: Niepołomice • Wieliczka
Gminy wiejskie: Biskupice • Gdów • Kłaj