Oscar za najlepszy scenariusz oryginalny
Z Wikipedii
Oscar za najlepszy scenariusz oryginalny jest przyznawany przez Amerykańską Akademię Filmową od 1940 roku.
Przed 1940 roku Akademia przyznawała nagrodę za najlepszą historię oryginalną (Academy Award for Best Story). W 1940 dodano opisywaną w tym artykule nagrodę na najlepszy scenariusz oryginalny, a w 1957 obie kategorie połączono, tworząc jedną dla najlepszego scenariusza.
Spis treści |
[edytuj] Lata 40.
1940: Preston Sturges – The Great McGintry
nominacje:
- Ben Hecht – Anioły z Broadwayu
- Norman Burnside, Heinz Harald, John Huston – Eksperyment doktora Ehricha
- Charles Bennett, Joan Harrison – Zagraniczny korespondent
- Charlie Chaplin – Dyktator
1941: Herman J. Mankiewicz, Orson Welles – Obywatel Kane
nominacje:
- Norman Krasna – Diabeł i pani Jones
- Harry Chandlee, Abem Finkel, John Huston, Howard Koch – Sierżant York
- Karl Tunberg, Darrell Ware – Tall, Dark and Handsome
- Paul Jarrico – Tom, Dick i Harry
1942: Michael Kanin, Ring Lardner Jr. – Kobieta roku
nominacje:
- Michael Powell, Emeric Pressburger – Jeden z naszych samolotów zaginął
- Frank Butler, Don Hartman – Droga do Maroka
- W.R. burnett, Frank Butler – Wake Island
- George Oppenheimer – The War Against Mrs. Hadley
1943: Norman Krasna – Księżniczka O'Rourke
nominacje:
- Dudley Nichols – Mściwy jastrząb
- Noel Coward – Nasz okręt
- Lillian Hellman – The North Star
- Allan Scott – Bohaterki Pacyfiku
1944: Lamar Trotti – Wilson
nominacje:
- Preston Sturges – Hail the Conquering Hero
- Preston Sturges – The Miracle of Morgan's Creek
- Richard Connell, Glays Lehman – Dwie dziewczyny i żeglarz
- Jerome Cady – Wing and a Prayer
1945: Richard Schweizer – Marie-Louise
nominacje:
- Philip Yordan – Dillinger
- Myles Connolly – Muzyka dla milionów
- Milton Holmes – Dżokejska miłość
- Harry Kurnitz – What Next, Corporal hargrove
1946: Muriel Box, Sydney Box – The Seventh Veil
nominacje:
- Raymond Chandler – Błękitna dalia
- Jacques Prevert – Komedianci
- Ben Hecht – Osławiona
- Norman Panama, Melvin Frank – Droga do Utopii
1947: Sidney Sheldon – The Bachelor and the Bobby-Soxer
nominacje:
- Abraham Polonsky – Ostatnia runda
- Ruth Gordon, Garson Kanin – Podwójne życie
- Charlie Chaplin – Pan Verdoux
- Sergio Amidei, Adolfo Franci, C.G. Viola, Cesare Zavattini – Pasta do butów
1948: nie przyznano (nagrodę za scenariusz oryginalny i adaptowany połączono jako "nagrodę za najlepszy scenariusz"
1949: Robert Pirosh – Pole bitwy
nominacje:
- Sidney Buchman – Jolson Sings Again
- Alfred Hayes, Federico Fellini, Sergio Amidei, Marcello Pagliero,Roberto Rosselini – Paisa
- T.E.B. Clarke – Paszport do Pimlico
- Helen Levitt, Janice Loeb, Sidney Meyers – The Quiet One
[edytuj] Lata 50.
1950: Charles Brackett, D. M. Marshman Jr., Billy Wilder – Bulwar Zachodzącego Słońca
nominacje:
- Ruth Gordon, Garson Kanin – Żebro Adama
- Virginia Kellogg, Bernard C. Schoenfeld – Uwięziona
- Carl Foreman – Pokłosie wojny
- Joseph L. Mankiewicz, Lesser Samuels – Bez wyjścia
1951: Alan Jay Lerner – Amerykanin w Paryżu
nominacje:
- Billy Wilder, Lesser Samuels, Walter Newmann – As w potrzasku
- Philip Dunne – Dawid i Betszeba
- Robert Pirosh – Go for Broke
- Clarence Green, Russell Rouse – The Well
1952: T. E. B. Clarke – Szajka z Lawendowego Wzgórza
nominacje:
- Sidney Boehm – Atomowe miasto
- Terence Rattigan – Bariera dźwięku
- Ruth Gordon, Garson Kanin – Pat i Mike
- John Steinback – Viva Zapata!
1953: Charles Brackett, Richard Breen, Walter Reisch – Titanic
nominacje:
- Betty Comden, Adolph Green – Wszyscy na scenę
- Richard Murphy – Szczury pustyni
- Sam Rolfe, Harold Jack Bloom – Naga ostroga
- Millard Kaufman – Take the High ground!
1954: Budd Schulberg – Na nabrzeżach
nominacje:
- Joseph L. Mankiewicz – Bosonoga Contessa
- William Rose – Genevieve
- Valentine Davies, Oscar Brodney – Historia Glenna Millera
- Norman Panama, Melvin Frank – Knock on Wood
1955: Sonya Levien, William Ludwig – Interrupted Melody
nominacje:
- Milton Sperling, Emmet Lavery – The Court-Martial of Billy Mitchell
- Betty Comden, Adolph Green – It's Always Fair Weather
- Jacques Tati, Henri Marquet – Wakacje pana Hulot
- Melville Shavelson, Jack Rose – The Seven Little Foys
1956: Albert Lamorrise – Czerwony balonik
nominacje:
- Robert Lewin – The Bold and The Brave
- Andrew L. Stone – Julie
- Federico Fellini, Tullio Pinelli – La Strada
- William Rose – Jak zabić starszą panią
1957: George Wells – Żona modna
nominacje:
- Leonard Gershe – Zabawna buzia
- Ralph Wheelwright, R. Wright Campbell, Ivan Goff, Ben Roberts – Człowiek o tysiącu twarzy
- Barney Slater, Joel Kane, Dudley Nichols – Gwiazda szeryfa
- Federico Fellini – Ennio Flaiano, Tullio Pinelli – Wałkonie
1958: Nathan E. Douglas, Harold Jacob Smith – Ucieczka w kajdanach
nominacje:
- Paddy Chayefski – Bogini
- Melville Shavelson, Jack Rose – Dom na łodzi
- James Edward Grant, William Bowers – Jeden przeciw wszystkim
- Fay Kanin, Michael Kanin – Prymus
1959: Clarence Greene, Maurice Richlin, Russell Rouse, Stanley Shapiro – Telefon towarzyski
nominacje:
- Francois Truffaut, Marcel Moussy – Czterysta batów
- Ernest Lehman – Północ, północny zachód
- Paul King, Joseph Stone, Stanley Shapiro, Maurice Richlin – Operacja "Halka"
- Ingmar Bergman – Tam, gdzie rosną poziomki
[edytuj] Lata 60.
1960: I.A.L. Diamond, Billy Wilder – Garsoniera
nominacje:
- Bryan Forbes, Richard Gregson, Michael Craig – Zmowa milczenia
- Norman Panama, Melvin Frank – Facts of Life
- Marguerite Duras – Hiroszima, moja miłość
- Jules Dassin – Nigdy w niedzielę
1961: William Inge – Wiosenna bujność traw
nominacje:
- Walentin Joszow, Grigorij Czuchraj – Ballada o żołnierzu
- Federico Fellini, Ennio Flaiano, Tullio Pinelli, Brunello Rondi – Słodkie życie
- Sergio Amidei, Diego Fabbi, Indro Montanelli – Generał della Rovere
- Stanley Shapiro, Paul Henning – Kochanku wróc
1962: Ennio de Concini, Pietro Germi, Alfredo Gianetti – Rozwód po włosku
nominacje:
- Charles Kaufman, Wolfgang Reinhardt – Freud
- Alain Robbe-Grillet – Zeszłego roku w Marienbadzie
- Stanley Shapiro, Nate Monaster – Powiew Luksusu
- Ingmar Bergman – Jak w zwierciadle
1963: James Webb – Jak zdobywano Dziki Zachód
nominacje:
- Federico Fellini, Ennio Flaiano, Tullio Pinelli, Brunello Rondi – Osiem i pół
- Elia Kazan – Ameryka, Ameryka
- Pasqualle Festa Campanille, Massimo Franciosa, Nanni Loy, Vasco Pratolini, Carlo Bernari – Cztery dni Neapolu
- Arnold Schulman – Romans z nieznajomym
1964: Peter Stone, Frank Tarloff – Ojciec Wirgiliusz
nominacje:
- Alun Owen – Noc po ciężkim dniu
- Raphael Hayes, Orville H. Hampton – Czarne i białe
- Age Monicelli, Scarpelli Monicelli, Mario Monicelli – Towarzysze
- Jean-Paul Rappaneau, Ariane Mnouchkine, Daniel Boulanger, Philippe de Broca – Człowiek z Rio
1965: Frederic Raphael – Darling
nominacje:
- Age Monicelli, Scarpelli Monicelli, Mario Monicelli, Tonino Guerra, Giorgio Salvoni, Suso Cecchi D'Amico – Casanova '70
- Jack Davies, Ken Annakin – Ci wspaniali mężczyźni w swych latających maszynach
- Franklin Coen, Frank Davis – Pociąg
- Jacques Demy – Parasolki z Cherburga
1966: Claude Lelouch, Pierre Uyttenhoeven – Kobieta i mężczyzna
nominacje:
- Michelangelo Antonioni, Tonino Guerra, Edward Bond – Powiększenie
- Billy Wilder, I.A.L. Diamond – Szczęście Harry'ego
- Robert Ardrey – Chartum
- Clint Johnston, Don Peters – The Naked Prey
1967: William Rose – Zgadnij, kto przyjdzie na obiad
nominacje:
- David Newman, Robert Benton – Bonnie i Clyde
- Robert Kaufman, Norman Lear – Rozwód po amerykańsku
- Jorge Semprun – Wojna się skończyła
- Frederic Raphael – Dwoje na drodze
1968: Mel Brooks – Producenci
nominacje:
- Stanley Kubrick, Arthur C. Clark – 2001: Odyseja kosmiczna
- Franco Solinas, Gillo Pontecorvo – Bitwa o Algier
- John Cassavetes – Twarze
- Ira Wallach, Peter Ustinov – Gorące miliony
1969: William Goldman – Butch Cassidy i Sundance Kid
nominacje:
- Paul Mazursky, Larry Tucker – Bob i Carol i Ted i Alice
- Nicola Badalucco, Enrico Medioli, Lichino Visconti – Zmierzch bogów
- Peter Fonda, Dennis Hopper, Terry Southern – Swobodny jeździec
- Walon Green, Roy N. Sickner, Sam Peckinpah – Dzika banda
[edytuj] Lata 70.
1970: Francis Ford Coppola, Edmund North – Patton
nominacje:
- Adrien Joyce, Bob Rafelson – Pięć łatwych kawałków
- Norman Wexler – Joe
- Erich Segal – Love Story
- Eric Rohmer – Moja noc u Maud
1971: Paddy Chayefsky – Szpital
nominacje:
- Ego Petri, Ugo Pirro – Śledztwo w sprawie obywatela poza wszelkim podejrzeniem
- Andy Lewis, Dave Lewis – Klute
- Herman Raucher – Lato roku 1942
- Penelope Gilliat – Ta przeklęta niedziela
1972: Jeremy Larner – Kandydat
nominacje:
- Luis Bunuel, Jean-Claude Carriere – Dyskretny urok burżuazji
- Terrence McCoy, Chris Clark, Suzanne de Passe – Lady śpiewa bluesa
- Louis Malle – Szmery w sercu
- Carl Foreman – Młodość Winstona
1973: David S. Ward – Żądło
nominacje:
- George Lucas, Gloria Katz, Willard Huyck – Amerykańskie graffiti
- Ingmar Bergman – Szepty i krzyki
- Steve Shagan – Ocalić tygrysa
- Melvin Frank, Jack Rose – Miłość w godzinach nadliczbowych
1974: Robert Towne – Chinatown
nominacje:
- Robert Getchell – Alicja już tu nie mieszka
- Francis Ford Coppola – Rozmowa
- Francois Truffaut, Jean-Louise Richard, Suzanne Schiffman – Noc amerykańska
- Paul Mazursky, Josh Greenfeld – Harry i Tonto
1975: Frank Pierson – Pieskie popołudnie
nominacje:
- Federico Fellini, Tonino Guerra – Amarcord
- Claude Lelouch, Pierre Uytterhoeven – Całe nasze życie
- Ted Allan – Kłamstwa mojego taty
- Robert Towne, Warren Beatty – Szampon
1976: Paddy Chayefsky – Sieć
nominacje:
- Jean-Charles Tacchella, Daniele Thompson – Kuzyn, kuzynka
- Walter Bernstein – Figurant
- Sylvester Stallone – Rocky
- Lina Wertmuller – Siedem piękności Pasqualino
1977: Woody Allen, Marshall Brickman – Annie Hall
nominacje:
- Neil Simon – Dziewczyna na pożegnanie
- Robert Benton – Ostatni seans
- George Lucas – Gwiezdne wojny
- Arthur Laurents – Punkt zwrotny
1978: Robert C. Jones, Waldo Salt, Nancy Dowd – Powrót do domu
nominacje:
- Ingmar Bergman – Jesienna sonata
- Deric Washburn, Michael Cimino, Louis Garfukle, Quinn K. Redeker – Łowca jeleni
- Woody Allen – Wnętrza
- Paul Mazursky – Niezamężna kobieta
1979: Steve Tetisch – Uciekać
nominacje:
- Robert Alan Aurthur, Bob Fosse – Cały ten zgiełk
- Valerie Curtin, Barry Levinson – ...I sprawiedliwość dla wszystkich
- Mike Gray, T.S. Cook, James Bridges – Chiński syndrom
- Woody Allen, Marshall Brickman – Manhattan
[edytuj] Lata 80.
1980: Bo Goldman – Melvin i Howard
nominacje:
- W.D. Richter, Arthur Ross – Więzień Brubaker
- Christopher Gore – Sława
- Jean Gruault, Henri Laborit – Wujaszek z Ameryki
- Nancy Meyers, Charles Shyer, Harvey Miller – Szeregowiec Benjamin
1981: Colin Welland – Rydwany ognia
nominacje:
- Kurt Luedtke – Bez złych intencji
- Steve Gordon – Artur
- John Guare – Atlantic City
- Warren Beatty, Trevor Griffiths – Czerwoni
1982: John Brilley – Gandhi
nominacje:
- Barry Levinson – Diner
- Melissa Mathison – E.T.
- Dauglas Day Stewart – Oficer i dżentelmen
- Larry Gelbart, Murray Schisgal, Don McGiure – Tootsie
1983: Horton Foote – Pod czułą kontrolą
nominacje:
- Lawrence Kasdan, Barbara Benedek – Wielki chłód
- Ingmar Bergman – Fanny i Aleksander
- Nora Ephron, Alice Arlen – Silkwood
- Lawrence Lasker, Walter F. Parkes – Gry wojenne
1984: Robert Benton – Miejsca w sercu
nominacje:
- Daniel Petrie, Jr., Danilo Bach – Gliniarz z Beverly Hills
- Woody Allen – Danny Rose z Broadwayu
- Gregory Nava, Anna Thomas – El Norte
- Lowell Ganz, Babaloo Mandel, Bruce Jay Friedman, Brian Grazer – Plusk
1985: William Kelley, Earl Wallace, Pamela Wallace – Świadek
nominacje:
- Robert Zemeckis, Bob Gale – Powrót do przyszłości
- Terry Gilliam, Tom Stoppard, Charles McKeown – Brazil
- Luis Puenzo, Aida Bortnik – Wersja oficjalna
- Woody Allen – Purpurowa róża z Kairu
1986: Woody Allen – Hannah i jej siostry
nominacje:
- Paul Hogan, Ken Shadie, John Cornell – Krokodyl Dundee
- Hanif Kureishi – Moja piękna pralnia
- Oliver Stone – Pluton
- Oliver Stone, Richard Boyle – Salwator
1987: John Patrick Shanley – Wpływ księżyca
nominacje:
- Louis Malle – Do zobaczenia, chłopcy
- James L. Brooks – Telepasja
- John Boorman – Nadzieja i chwała
- Woody Allen – Złote czasy radia
1988: Ronald Bass, Barry Morrow – Rain Man
nominacje:
- Gary Ross, Anne Spielberg – Duży
- Ron Shelton – Byki z Durham
- John Cleese, Charles Crichton – Rybka zwana Wandą
- Naomi Foner – Stracone lata
1989: Tom Shulman – Stowarzyszenie Umarłych Poetów
nominacje:
- Woody Allen – Zbrodnie i wykroczenia
- Spike Lee – Rób, co należy
- Steven Soderbergh – Seks, kłamstwa i kasety wideo
- Nora Ephron – Kiedy Harry poznał Sally
[edytuj] Lata 90.
1990: Bruce Rubin – Uwierz w ducha
nominacje:
- Woody Allen – Alicja
- Barry Levinson – Avalon
- Peter Weir – Zielona karta
- Whit Stillman – Metropolitan
1991: Callie Khouri – Thelma i Louise
nominacje:
- John Singleton – Chłopaki z sąsiedztwa
- James Toback – Bugsy
- Richard Lagravenese – Fisher King
- Lawrence Kasdan, Meg Kasdan – Wielki Kanion
1992: Neil Jordan – Gra pozorów
nominacje:
- Woody Allen – Mężowie i żony
- George Miller, Nick Enright – Olej Lorenza
- John Sayles – Passion Fish
- David Webb Peoples – Bez przebaczenia
1993: Jane Campion – Fortepian
nominacje:
- Gary Ross – Dave
- Jeff Maguire – Na linii ognia
- Ron Nyswaner – Filadelfia
- Nora Ephron, David S. Ward, Jeff Arch – Bezsenność w Seattle
1994: Quentin Tarantino, Roger Avery – Pulp Fiction
nominacje:
- Woody Allen, Douglas McGrath – Strzały na Broadwayu
- Richard Curtis – Cztery wesela i pogrzeb
- Fran Walsh, Peter Jackson – Niebiańskie stworzenia
- Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Piesiewicz – Trzy kolory. Czerwony
1995: Christopher McQuarrie – Podejrzani
nominacje:
- Randall Wallece – Waleczne serce
- Woody Allen – Jej Wysokość Afrodyta
- Stephen J. Rivele, Christopher Wilkinson, Oliver Stone – Nixon
- Joss Whedon, Andrew Stanton, Joel Coen, Alec Sokolow, John Lasseter, Peter Docter, Joe Ranft – Toy Story
1996: Ethan Coen, Joel Coen – Fargo
nominacje:
- Cameron Crowe – Jerry Maguire
- John Sayles – Na granicy
- Mike Leigh – Sekrety i kłamstwa
- Jan Sardi, Scott Hicks – Blask
1997: Ben Affleck, Matt Damon – Buntownik z wyboru
nominacje:
- Mark Andrus, James L. Brooks – Lepiej być nie może
- Paul Thomas Anderson – Boogie Nights
- Woody Allen – Przejrzeć Harry'ego
- Simon Beaufoy – Goło i wesoło
1998: Marc Norman, Tom Stoppard – Zakochany Szekspir
nominacje:
- Warren Beatty, Jeremy Pikser – Senator Bulworth
- Vincenzo Cerami, Roberto Benigni – Życie jest piękne
- Robert Rodat – Szeregowiec Ryan
- Andrew Niccol – Truman Show
1999: Alan Ball – American Beauty
nominacje:
- Charlie Kaufman – Być jak John Malkovich
- Paul Thomas Anderson – Magnolia
- M. Night Shyamalan – Szósty zmysł
- Mike Leigh – Topsy-Turvy
[edytuj] 2000-10
2000: Cameron Crowe – U progu sławy
nominacje:
- Lee Hall – Billy Elliot
- Susannah Grant – Erin Brockovich
- David Franzoni, John Logan, William Nicholson – Gladiator
- Kenneth Lonergan – Możesz na mnie liczyć
2001: Julian Fellowes – Gosford Park
nominacje:
- Jean-Pierre Jeunet, Guillaume Laurant – Amelia
- Christopher Nolan, Jonathan Nolan – Memento
- Milo Addica, Will Rokos – Czekając na wyrok
- Wes Anderson, Owen Wilson – Genialny klan
2002: Pedro Almodovar – Porozmawiaj z nią
nominacje:
- Todd Haynes – Daleko od nieba
- Jay Cocks, Steven Zaillian, Kenneth Lonergan – Gangi Nowego Jorku
- Nia Vardalos – Moje wielkie greckie wesele
- Alfonso Cuaron, Carlos Cuaron – I twoją matkę też
2003: Sofia Coppola – Między słowami
nominacje:
- Denys Arcand – Inwazja barbarzyńców
- Steven Knight – Niewidoczni
- Andrew Stanton, Bob Peterson, David Reynolds – Gdzie jest Nemo?
- Jim Sheridan, Naomi Sheridan, Kirsten Sheridan – Nasza Ameryka
2004: Charlie Kaufman, Michel Gondry, Pierre Bismuth – Zakochany bez pamięci
nominacje:
- John Logan – Aviator
- Keir Pearson, Terry George – Hotel Ruanda
- Brad Bird – Iniemamocni
- Mike Leigh – Vera Drake
2005: Paul Haggis, Bobby Moresco – Miasto gniewu
nominacje:
- George Clooney, Grand Heslov – Good Night and Good Luck
- Woody Allen – Wszystko gra
- Noah Baumbach – Walka żywiołów
- Stephen Gaghan – Syriana
2006: Michael Arndt – Mała Miss
nominacje:
- Guillermo Arriaga – Babel
- Iris Yamashita, Paul Haggis – Listy z Iwo Jimy
- Guillermo Del Toro – Labirynt Fauna
- Peter Morgan – Królowa
2007: Diablo Cody – Juno
nominacje:
- Nancy Oliver – Lars and the Raeal Girl
- Tony Gilroy – Michael Clayton
- Brad Bird – Ratatuj
- Tamara Jenkins – The Savages