Puńców

Z Wikipedii

Współrzędne: 49° N 18° EBłąd w wyrażeniu: Nierozpoznany znak interpunkcyjny „,” Błąd w wyrażeniu: Nierozpoznany znak interpunkcyjny „,” (Puńców)

Puńców
Województwo	śląskie
Powiat	cieszyński
Gmina	Goleszów
Sołtys	Stanisław Kukuczka
Położenie	49° 43' 06,8'' N 18° 39' 32,3'' E
Wysokość	300-350 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2005)  • liczba ludności	1400
Strefa numeracyjna (do 2005)	33
Kod pocztowy	43-400
Tablice rejestracyjne	SCI
Położenie na mapie Polski Puńców
Strona internetowa wsi

Puńców – wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim, w gminie Goleszów. Położony jest na Pogórzu Cieszyńskim, w dolinie Puńcówki i na ograniczającym ją od pd. dziale wodnym (300-350 m n.p.m.).

Jedna z najstarszych wsi Śląska Cieszyńskiego, założona została na początku XIII w. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1223 r. W XV w. istniała tu już parafia. Na początku XVI w. w centrum wsi wzniesiono istniejący do dziś kościół pw. św. Jerzego, który wkrótce zajęli protestanci. W następnym wieku, w okresie kontrreformacji, świątynia wróciła w ręce katolików.

Według urbarza z 1770 roku we wsi było 47 chłopów osiadłych (posiadających grunta chłopskie): 1 wójt (Jan Babilon), 22 siedlaków, 2 wolnych siedlaków (Jan Henczołek i Paweł Boruta), 3 zagrodników i 10 małych chałupników. Najczęściej wśród wolnych chłopów powtarzały się nazwiska Wojnar (7) i Glajcar (4). Oprócz wolnego siedlaka Pawła Boruty wszyscy mieszkańcy Puńcowa byli zobowiązani do świadczeń na rzecz Komory Cieszyńskiej.

Puńców rozwijał się w ścisłej zależności od pobliskiego Cieszyna. Od podziału Śląska Cieszyńskiego w 1920 r. część wsi, położona na pd. skłonie działu wodnego (po stronie doliny Olzy), pozostaje w granicach Czechosłowacji (obecnie Czech).

Na terenie wsi, do 21 grudnia 2007, znajdowało się polsko-czeskie przejście graniczne dla małego ruchu granicznego Puńców-Kojkowice.

We wsi istnieje klub piłkarski Tempo Puńców.

Postacie związane z Puńcowem:

• z Puńcowa pochodził zasłużony pedagog Jerzy Harwot (1853-1916), jeden z inicjatorów zainteresowań ludoznawczych na Śląsku i autor prac z tego zakresu;
• z Puńcowa pochodził Alojzy Milata (1885-1936), krajoznawca, pedagog, autor szeregu prac z dziedziny geografii i metodyki nauczania tego przedmiotu;
• na początku lat 90. XIX w. osiadł w Puńcowie Józef Zaleski (1850-1915), lekarz, rolnik i publicysta, od 1913 r. prezes cieszyńskiego Towarzystwa Rolniczego.

Zabytki

• Kościół parafialny pw. św. Jerzego z 1518 r. Późnogotycki, orientowany, murowany z kamienia i cegły, na zewnątrz opięty szkarpami. Jednonawowy. Rozbudowany w pierwszych latach XX w. poprzez wzniesienie nowej fasady oraz wymurowanie nowej wieży na miejscu starej, drewnianej. Prezbiterium dwuprzęsłowe, zamknięte trójbocznie, ze sklepieniem sieciowym, przy nim od pn. zakrystia. Nawa na rzucie zbliżonym do kwadratu, szersza od prezbiterium, powiększona od zach. o jedno przęsło. Nawa przykryta rzadko spotykanym sklepieniem palmowym, wspartym na jednym centralnym, ośmiobocznym filarze, od którego promieniście rozchodzą się żebra sklepienne. Dachy nad nawą i prezbiterium dwuspadowe, kryte dachówką. We wnętrzu kamienne, profilowane portale oraz późnogotyckie, kamienne sakramentarium ścienne zamknięte piękną kutą kratą, pochodzące z czasów budowy kościoła. Wewnątrz m.in. rzeźba św. Jana Nepomucena z XVIII w., epitafium urzędnika Komory Cieszyńskiej Jakuba Dworzaka zmarłego w 1778 r., dwie tablice pamiątkowe dotyczące budowy kościoła, naczynia liturgiczne z II poł. XVIII w. i obrazy z XIX w. Na wieży dzwon z 1726 r.
• Dawny spichlerz. Zbudowany na przełomie XVIII i XIX w. Murowany z kamienia i cegły na rzucie prostokąta z jednoosiowym ryzalitem, potynkowany. W widoku z zewnątrz dwukondygnacyjny, podpiwniczony. Wnętrze pierwotnie wysokości budynku, później podzielone na dwie kondygnacje i zamienione na mieszkalne. W piwnicach sklepienia kolebkowe. Dach polski łamany, pokryty gontem.

[edytuj] Bibliografia

• Popiołek F., Gmina Puńców w Cieszyńskiem przed 160 laty, "Zaranie Śląskie" 1930 z. 1, s. 16-18.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

• Opis Puńcowa

To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. śląskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.