Hawierzów

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°48' N 18°26' E49.8 18.4333333 (Hawierzów)

Hawierzów
Herb Hawierzowa Flaga Hawierzowa
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Prezydent	František Chobot
Powierzchnia	32,07 km²
Położenie	49° 48' N 18° 26' E
Wysokość	260 m n.p.m.
Ludność (2006) • liczba ludności	83 033
Kod pocztowy	736 01
Położenie na mapie kraju Hawierzów
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Strona internetowa miasta

Hawierzów (cz. Havířov) - miasto w Republice Czeskiej w Kraju Morawsko-Śląskim na Śląsku Cieszyńskim (Zaolzie), ok. 10 km od granicy polsko-czeskiej; Republika Czeska, Kraj Moravsko-Slezsky, powiat Karwina, 87 860 mieszkańców 32 km² powierzchni.

Miasto Hawierzów położone na drodze z Cieszyna do Ostrawy powstało w latach 50. XX wieku jako "sypialnia" dla Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego, pełni więc na Zaolziu podobną funkcję, jak Jastrzębie-Zdrój w ROW czy Tychy w GOP w Polsce; nie jest przez to najpiękniejszym miejscem na Śląsku Cieszyńskim, gdyż jest nacechowane wadami urbanistyki socrealistycznej. W wyniku tego na architekturę Hawierzowa składają się głównie postsocjalistyczne blokowiska, tu i ówdzie przeplatane betonowymi pawilonami handlowymi. W przeciwieństwie do np. Karwiny czy Frydka-Mistka, Hawierzów nie posiada historycznego centrum. Zbudowano go od podstaw na terenie kilku starych wsi. W ciągu 50 lat swego istnienia stał się jednym z największych miast Śląska Cieszyńskiego, jednak jego charakter nadal można zamknąć w jednym słowie: "sypialnia".

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o osadach na terenie dzisiejszego Hawierzowa sięgają początków XIV w., kiedy to w spisie dziesięcin Biskupstwa Wrocławskiego z 1305 r. wspomina się Szonów (Schönhof) oraz Suchą Górną i Dolną. W dokumentach z 1335 r. spotykamy zapis o Błędowicach, a w 1438 r. po raz pierwszy wzmiankowany jest Szumbark, który najprawdopodobniej istniał już w XIV wieku. Przez następne kilkaset, aż do połowy XX wieku, nie działo się tu nic, co zasługiwałoby na większą uwagę. Nawet po zakończeniu II wojny światowej nic nie wskazywało, że na obszarze tych kilku podcieszyńskich wsi powstanie wkrótce miasto. Miejscowa ludność utrzymywała się głównie z rolnictwa, a jej spokojny tryb życia kontrastował z atmosferą pobliskich miast i kolonii górniczych. Jednak rozwijający się po II w.ś. w okolicach Ostrawy przemysł górniczy i hutniczy spowodował ogromne zapotrzebowanie na siłę roboczą. Odbudowa przemysłu ciężkiego zależała w dużej mierze od pozyskania znacznej liczby pracowników, a decydującym o tym czynnikiem była możliwość otrzymania mieszkania. Dlatego też w 1947 r. rozpoczęto budowę pierwszych osiedli górniczych na terenie dzisiejszych dzielnic Szumbark, Błędowice Dolne, Sucha Średnia i w części Szonowa. Teren, na którym miało powstać nowe miasto, leżał na granicy trzech powiatów. Gminy Szonów, Datynia Dolna i Szumbark należały w 1949 r. do powiatu ostrawskiego, z kolei Błędowice Dolne i Żywocice do powiatu czesko-cieszyńskiego, a Sucha Górna i Dolna do powiatu karwińskiego. W ciągu kilku następnych lat nastąpił znaczny rozwój urbanistyczny wspomnianych terenów, a dnia 4 grudnia 1955 r. decyzją rządu czechosłowackiego ogłoszono powstanie nowego miasta - Haviřova (Hawierzowa). Nazwę wybrano w trakcie otwartego konkursu z wielu, często niewiarygodnych i karkołomnych językowo propozycji, np. Bezručov, Gottwaldův Hornikov, Stalin, czy Budosociokolektivov. Nazwę "Hawierzów" można wolno przetłumaczyć jako "miasto górników" ("haviř" po czesku to po prostu górnik; w gwarze cieszyńskiej górnik to "hawiyrz", dlatego stosuje się polskie tłumaczenie nazwy miasta na Hawierzów). Charakter "miasta socjalistycznego" oraz szybkość rozbudowy określiły charakter Hawierzowa jako miasta sypialni, a także miejsca wypoczynku - kina i domy kultury. Od połowy lat 50. nastąpił rozwój przestrzenny miasta, kiedy to sukcesywnie przyłączano do niego Szumbark i Błędowice Dolne (1955 r.); Żywocice, Sucha Średnia i Dolna (1960 r.), a w połowie lat 70. Datynię Dolną i Suchą Górną. W tym czasie miasto osiągnęło swój największy rozwój terytorialny i liczyło prawie 42 km kw. powierzchni. W 1990 r. usamodzielniła się Sucha Górna, a obszar Hawierzowa zmalał do 32 km kw. Do dnia dzisiejszego charakter miasta odpowiada założeniom jego twórców, gdyż znaczna część mieszkańców codziennie wyjeżdża do pracy poza Hawierzów. W porównaniu do okolicznych miast jest on uznawany jest za miejsce o najlepszych warunkach mieszkaniowych, posiadające stosunkowo czyste środowisko i dobre zaplecze wypoczynkowe. Jednak w związku z postępującym upadkiem przemysłu ciężkiego w Zagłębiu Hawierzów systematycznie pustoszeje. Jeszcze kilka lat temu mieszkało tam ponad 95 tys. ludzi, dziś niecałe 88 tysięcy.

[edytuj] Zobacz też

• Zaolzie
• Śląsk Cieszyński
• Czechy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta