Saksonia w XVIII wieku

Z Wikipedii

August II Mocny Elektor Fryderyk August I

August III Sas Elektor Fryderyk August II

Jakob Heinrich von Flemming

Adolf Magnus Hoym

strona z Annalen der Teutschen Akademien

flaga Saksonii do 1806 r.

Johann Sebastian Bach

Johann Friedrich Böttger

Thomas von Fritsch

Ernst Christoph von Manteuffel

saski piechur czasów Augusta II w czerwonym "protestanckim" mundurze"

"katolicki" mundur saski z czasów Augusta III

Heinrich von Brühl

saska kareta pocztowa z XVIII wieku

stół w twierdzy Stolpen

Władcy Saksonii w XVIII wieku : Fryderyk August I Mocny, Fryderyk August II Wettyn, Fryderyk Krystian Wettyn, Fryderyk August III Sprawiedliwy.

[edytuj] Dzieje polityczne

W XVIII stuleciu elektorat Saksonii pozostawał w Unii z Polską (od 1697 roku), aż do roku 1763. Punktem kontaktowym dla Polaków odwiedzających Drezno był Hotel Pologne.

[edytuj] 1700-1721

III wojna północna (wielka wojna północna) toczyła się w latach 1700-1721 pomiędzy Danią, Rosją, Saksonią, Prusami i Hanowerem (od 1715) z jednej strony a Szwecją z drugiej, której pomysłodawcą był August II Mocny przyczyniła Saksonii jedynie strat i upokorzeń. W 1706 roku do Saksonii wkroczyli Szwedzi zmuszając Elektora saskiego do podpisania niekorzystnego traktatu pokojowego (Pokój w Altranstädt).

Minister Jakob Heinrich von Flemming (1667–1728), podówczas wszechwładny na dworze drezdeńskim, był zwolennikiem agresywnej polityki polskiej. Wojna północna miała romantyczno-rycerskich polaków przekonać do nowego władcy.

W roku 1703 minister Adolf Magnus Hoym wprowadził w całym kraju akcyzę, która wydatnie zwiększyła dochody dworu.

[edytuj] 1721-1748

W wojnie o sukcesję austriacką (1741-1748) August III Sas (elektor Fryderyk August II) poparł Francję i Bawarię przeciw Austrii. Wojna nie przyniosła nikomu żadnych korzyści poza królem Prus.

W tych latach zawrotna karierę robił saski minister hrabia Heinrich von Brühl (1700-1763). Po umiejętnym odsunięciu konkurenta - faworyta Augusta III Józefa Sułkowskiego, skumulował w swoich rękach praktycznie wszystkie najważniejsze urzędy saskie i w 1746 został "premier-ministrem".

Brühl prowadził niesłychanie skomplikowaną grę dyplomatyczną, wikłając Saksonię w trzy wojny śląskie, zmieniając sprzymierzeńców szybciej niż zdążyły dobiec echa z pól bitewnych. Snuł plany utworzenia saskiego korytarza, który by połączył Saksonię z Polską. Jego syn hrabia Alojzy Fryderyk von Brühl był później ważną postacią polskiej polityki i wielkim polskim patriotą.

[edytuj] 1756-1763

Gdy rozpętała się wojna siedmioletnia (1756-1763) zdecydował sie z kolei bronić Austrii przeciw Prusom. Wynikało to z tzw. renversement des alliances. Nieszczęściem Saksonii było to, ze już w 1757 jej terytorium podbili Prusacy, którzy grabili kraj na cele wojenne.

[edytuj] 1763-1800

Thomas von Fritsch saski dyplomata, minister i polityk-reformator, był tym człowiekiem dzięki pracy którego Elektorat Saksonii odzyskał dawną kondycję finansową i gospodarczą po katastrofie jaką były wojna siedmioletnia i najazd Pruski. Okres odbudowy był nazywany z francuska: Rétablissement.

Komisja odbudowy zwana Restaurierungskommission działała od 30 kwietnia 1762 do 5 sierpnia 1763, wydała w sumie 34 dekrety. Otoczony zdolnymi współpracownikami takimi jak Friedrich Ludwig Wurmb (1723-1800) i Christian Gotthelf Gutschmid (1721-1798), von Fritsch rozpoczął zakrojony na szeroką skalę plan odbudowy.

[edytuj] Historia gospodarcza i społeczna

[edytuj] Handel

Miasto Lipsk było jedna ze stolic handlu w Niemczech już od XVII wieku. W XVIII stuleciu handel znajdował sie w rozkwicie. Fryderyk August I mógł finansować swe wojny głównie dzięki temu.

[edytuj] Przemysł

W Saksonii kwitło tez górnictwo i metalurgia. Odkryta tez została na nowo porcelana. manufaktury były liczne i sprawnie działające. Pod koniec wieku na obszary Badenii, Prus, Turyngii i właśnie Saksonii wkracza rewolucja przemysłowa.

[edytuj] Religia

Całe społeczeństwo saskie było protestanckie. August III Sas jednak jeszcze jako książę przeszedł na katolicyzm. W Dreźnie znajdowały sie kościoły obu wyznań.. Johann Sebastian Bach uświetniał swą muzyka religijne wydarzenia protestanckie, a Czech Jan Dismas Zelenka katolickie.

Nikolaus Ludwig von Zinzendorf (1700-1760), pietysta i reformator religijny, wprowadził do Saksonii pietyzm.

[edytuj] Wolny Czas

Wśród warstw wyższych niezwykle popularne były polowania z nagonka. Wszyscy zaś mieszczanie sascy byli pasjonatami gier karcianych takich jak Skat i Jass.

[edytuj] Kultura

[edytuj] Armia

Armia saska w XVIII wieku liczyła średnio ok. 35.000 żołnierzy. Była to dobrze wyszkolona bitna armia. Na początku stulecia żołnierze byli odziani w czerwone mundury typowe dla wojsk państw protestanckich, jednak gdy August III Sas panował katolicyzm poczynił już na dworze takie postępy, ze zaczęto używać jasnego umundurowania typowego dla państw katolickich.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Armia saska.

[edytuj] Prasa

W latach 1790-1791 w Dreźnie wychodziły tak zwane "Roczniki niemieckich Akademii" (Annalen der Teutschen Akademien) propagowały one idee naukowe i odkrycia dokonane w różnych niemieckich placówkach naukowych.

[edytuj] Architektura

Drezno stało sie w XVIII wieku jednym z głównych , najbogatszych i najprężniejszych miast Europy. Wiele budowli świadczy o jego dawnej świetności; Zwinger, Frauenkirche w Dreźnie, Katedra św. Trójcy w Dreźnie. Architektem Zwingeru i wielu innych budowli był Matthäus Daniel Pöppelmann.

[edytuj] Muzyka

Saksonia już w XVII wieku był jedna z europejskich stolic muzycznych. W XVIII wieku tworzą tam min: Johann Sebastian Bach i Johann Adolph Hasse.

[edytuj] Nauka

W roku 1708 Johann Friedrich Böttger odkrył tajniki wyrobu porcelany, dzięki czemu Europa nie była już uzależniona wyłącznie od azjatyckich dostaw.

[edytuj] Zobacz też

Sascy ambasadorzy

[edytuj] Źródła

Karl Czok, Am Hofe August des Starken, Edition Leipzig, Leipzig 1989
Karl Czok, August der Starke und Kursachsen, Koehler u. Amelang, Leipzig 1987.
Piotr Napierała, "Die polnisch-sächsische Union (1697-1763) - Polens letzte Hoffnung - Sachsens Traum von der Macht" [w:] Polen un Deutschland. Zusammenleben und -wirken, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2006.
Jacek Staszewski, August II Mocny, Wrocław Warszawa Kraków (Ossolineum) 1998. ISBN 83-04-04387-4
Jacek Staszewski, August III Sas, Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk Łódź (Ossolineum) 1989.
Jacek Staszewski, Polacy w osiemnastowiecznym Dreźnie
Jacek Staszewski, August III. Kurfürst von Sachsen und König von Polen. Eine Biographie, Berlin 1996
Jacek Staszewski, O miejsce w Europie. Stosunki Polski i Saksonii z Francją na przełomie XVII i XVIII wieku, Warszawa 1973.
Fritz Löffler, Bernardo Bellotto genannt Canaletto : Dresden im 18. Jahrhundert, 2007.