Księstwo Parmy i Piacenzy
Z Wikipedii
Księstwo Parmy i Piacenzy państwo historyczne w Istniejące w latach 1545-1859.
Spis treści |
[edytuj] XVI-XVII wiek
W roku 1545 papież Paweł III utworzył nowe księstwo Parmy i Piazenzy. Otrzymał je jego syn Piotr Ludwik Farnese.
[edytuj] XVIII wiek
Ostatni z rodu Antoni Farnese panował w latach 1727-1731. Jego córka (nie miał synów) poślubiła króla Hiszpanii Filipa V. Tak wiec władze przejęli Burbonowie, a ściślej syn Filipa i Elżbiety Karol III Hiszpański (panował: 1731-1735).
W wyniku wojny o polską sukcesję księstwo przejęli Habsburgowie (Karol VI Habsburg 1735-1740, Maria Teresa Habsburg 1740-1748). Pokój w Akwizgranie (1748) przywrócił te ziemie Burbonom. Czwarty syn króla Hiszpanii Filip (książę Parmy) rządził w latach 1748-1765. W państwie pracowało wielu "oświeconych" Francuzów w tym ministrowie: Guillaume Rouby de Cals i Guillaume Du Tillot, który uczynił z Parmy nowoczesne państwo. Tillota oddalił następca księcia Filipa w 1771 roku. Tillot podporządkował państwu dobra martwej ręki, skonfiskował wiele dóbr nabożnych fundacji pieniężnych polepszając uposażenie proboszczy, zakazał apelacji do trybunałów kościelnych poza granicami Księstwa i zniósł inkwizycję papieska w Parmie.
książę Parmy Filip, zięć króla Francji Ludwika XV, popadł od razu w ostry konflikt z Kościołem i papieżem Benedyktem XIV. Państwo konkurowało z duchownymi ekonomicznie i na płaszczyźnie edukacji. Parma i Piacenza były bowiem papieskimi lennami, a przejście ich w ręce Burbonów w 1748 roku odbyło się bez pytania go o zgodę. Napięcie zwiększyło sie, gdy Guillaume Du Tillot wygnał z państwa jezuitów (1767). Papież wypowiedział wówczas wojnę Księstwu, ogłaszając, że władza burbonów w tym państwie jest bezprawna i obkładając następce Filipa Ferdynanda I Parmeńskiego ekskomuniką.
Państwa Burbonów, a więc Francja, Hiszpania, Królestwo Neapolu i Sycylii Księstwo Parmy i Piacenzy łączył zawiązany w 1761 roku pakt familijny. Francuzi zajęli więc papieskie posiadłości Awinion i Venaissin, a Neapolitańczycy Benewent i Pontecorvo. Burbonowie , żądali od papieża zniesienia zakonu jezuitów. Klemens XIII trwał w bezsilnym oporze, a w końcu zmarł w lutym 1769 roku.
Książę Ferdynand I, którego Tillot otoczył filozofami (min. Étienne de Condillac), ożenił się w 1769 roku, wybranka jego Maria Amalia Habsburg (1746-1804) skupiła wokół siebie grupę konserwatystów, która doprowadziła w 1771 roku do wygnania Du Tillota. W roku 1773 Parma zawarła ugodę z Papiestwem, a działalność reformatorska została wstrzymana.
[edytuj] XIX
W 1814 roku władzę w Księstwie przejęła Maria Ludwika Austriaczka.
W roku 1859 Księstwo zostało przyłączone do jednoczących się Włoch. Ostatnim jej władcą (w latach 1854-1859) był Robert Parmeński.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Źródła
- Emanuel Rostworowski, Historia powszechna - wiek XVIII,Warszawa 1984 PWN, s. 713, 730, 775.
- Józef Andrzej Gierowski, Historia Włoch, Ossolineum, Wrocław 2003 ISBN 83-04-04674-1.