Sopwith 1½ Strutter
Z Wikipedii
Sopwith 1½ Strutter | |
Dane podstawowe | |
Państwo | Wielka Brytania |
Producent | Sopwith Aviation Company |
Typ | wielozadaniowy |
Konstrukcja | drewniana kryta płótnem, blachą i sklejką |
Załoga | 1 lub 2 (pilot i obserwator) |
Historia | |
Data oblotu | 8 kwietnia 1916 |
Dane techniczne | |
Napęd | 1 × Clerget 9B lub Le Rhône 9C, 9-cylindrowy rotacyjny |
Moc | od 80 do 135 KM (różne wersje) |
Wymiary | |
Rozpiętość | 10,21 m |
Długość | 7,70 m |
Wysokość | 3,12 m |
Powierzchnia nośna | 32,14 m^(2) |
Masa | |
Własna | 570 kg |
Startowa | 975 kg |
Osiągi | |
Prędkość maksymalna | 164 km/h |
Prędkość wznoszenia | 5 m/s |
Pułap | 3960 m |
Zasięg | 565 km |
Długotrwałość lotu | 3 h 45 min |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
1 × karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm (.303) z synchronizatorem Rossa 1 × karabin maszynowy Lewis kal. 7,7 mm (.303) na obrotnicy, 4 × bomba 12,5 kg lub 2 × bomba 29,5 kg |
|
Użytkownicy | |
Belgia, Francja, Holandia, Japonia, Łotwa, Rosja, Rumunia, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania |
Sopwith 1½ Strutter — (ang. półtora zastrzałowiec) brytyjski jedno lub dwumiejscowy samolot myśliwski i rozpoznawczy z okresu I wojny światowej w układzie dwupłata zbudowany przez Sopwith Aviation Company. Nazwa maszyny 1½ Strutter pochodzi od konstrukcji skrzydeł samolotu, które były połączone jednym pełnym zastrzałem i drugim, mniejszym, łączącym tylko górny płat z kadłubem, który uznano za połowę zastrzału. Oficjalnie w służbie RFC maszyna nosiła oznaczenie Sopwith Two-Seater (ang. dwumiejscowy Sopwith), a w wersji morskiej wykorzystywanej przez Royal Navy Air Service Sopwith Type 9400.
[edytuj] Historia
Sopwith 1½ Strutter został zbudowany w grudniu 1915 roku i oblatany 8 kwietnia 1916. Po wprowadzeniu do służby w 1916 stał się bardzo popularnym i wszechstronnie używanym samolotem. Pomimo pojawienia się w późniejszym okresie wojny doskonalszych konstrukcji 1½ Strutter został wycofany z frontu dopiero jesienią 1917, ale pozostał w służbie jeszcze przez kilka lat po zakończeniu działań wojennych jako maszyna szkolna. Samolot ten był pierwszą brytyjską maszyną wyposażoną w synchronizator karabinu maszynowego umożliwiający strzelanie przez śmigło. Początkowo, ze względu na zastosowanie dość zawodnego synchronizatora Rossa, nie wszystkie maszyny były w to urządzenie wyposażane. Niektóre Struttery pełniące zadania rozpoznawcze były pozbawione synchronizatora, a uzbrojenie pilota miało być używane tylko w ostateczności do samoobrony. Ewentualne odstrzelenie łopat śmigła pozbawiające maszynę napędu powodowało, że Strutter musiał polegać jedynie na zdolności nośnej skrzydeł i szybować w stronę własnych linii frontu. Dwumiejscowe maszyny posiadały drugi karabin maszynowy Lewisa zainstalowany w kabinie obserwatora początkowo na opracowanej przez Scarffa kolumnie, później obrotnicy zaadaptowanej z samolotów Nieuport, a ostatecznie na obrotnicy zaprojektowanej przez Scarffa.
Pierwsze zamówienie na 1½ Struttera wnosiło 1500 maszyn i zostało zrealizowane przez 10 brytyjskich wytwórni. Kolejne maszyny w liczbie od 4200 do 4500 budowano na licencji w czterech wytwórniach francuskich. 1½ Struttery znalazły się na wyposażeniu kilkudziesięciu eskadr brytyjskich, 32 francuskich, 3 belgijskich i 3 amerykańskich.
Brytyjski as myśliwski Geoffrey Cock latający na 1½ Strutterze zestrzelił 13 maszyn niemieckich.
[edytuj] Konstrukcja
Sopwith 1½ Strutter był jedno lub dwumiejscowym dwupłatowcem konstrukcji zastrzałowej. Kadłub o przekroju prostokątnym wykonano z listew drewnianych wzmocnionych krzyżującymi się odciągami z drutu stalowego. Przednia część kadłuba, w której mieścił się silnik była pokryta blachą, kabina pilota i obserwatora sklejką, a pozostałe części płótnem. Płaty skrzydeł również były pokryte płótnem. Lotki umieszczono na obu płatach, natomiast hamulce aerodynamiczne tylko na dolnych. Chociaż 1½ Strutter był używany także jako myśliwiec, to ze względu na małą zwrotność i niską prędkość nie była najlepszym samolotem do pełnienia takich zadań. Zbudowana nieco później pomniejszoną wersją 1½ Struttera był Sopwith Pup (ang. szczeniak) zaprojektowany tylko do zadań myśliwskich. Maszyny 1½ Strutter w zależności od pory roku i użytkownika występowały w wersjach z podwoziem w postaci kół, nart lub pływaków.
Jednostkę napędową maszyny stanowiły silniki rotacyjne Clerget i Le Rhône różnych mocy. W zależności od wersji instalowano silniki Clerget o mocy 110, 130 lub 135 KM, albo Le Rhône o mocy 80, 110 lub 130 KM. Sopwith 1½ Strutter był budowany w wersjach jedno i dwumiejscowych. Wersje dwumiejscowe pełniły zadania rozpoznawcze i bombowe, a jednomiejscowe służyły jako bombowce i myśliwce. Zbudowano również wersję Ship Strutter zdolną do operowania z pokładów dużych okrętów pełniących rolę pierwszych lotniskowców. Wyposażone w pływaki maszyny startowały ze specjalnych ramp zainstalowanych na wieżach artyleryjskich, które przed startem obracano w kierunku wiatru. Lądowanie odbywało się na wodzie w pobliżu okrętu z wykorzystaniem pływaków.
[edytuj] Bibliografia
- Wiesław Bączkowski — Samoloty I Wojny światowej, Wydawnictwo: LAMPART, Warszawa 2000 ISBN 83-86776-54-4
Samoloty myśliwskie | |
---|---|
Airco DH.2 • Airco DH.5 • Bristol F.2 Fighter • Bristol M1C • Martinsyde F.4 • RAF FE.2 • RAF FE.8 • RAF SE.5 • Sopwith Camel • Sopwith Dolphin • Sopwith Pup • Sopwith Snipe • Sopwith Triplane • Vickers FB.5 • Vickers FB.9 • Vickers FB.12 |
|
Samoloty bombowe i torpedowe | |
Airco DH.4 • Airco DH.9 • Armstrong-Whitworth FK.8 • Blackburn Kangaroo • HP O/400 • HP V/1500 • RAF BE.12 • RAF FE.2 • RAF RE.7 • RAF RE.8 • Short Bomber • Sopwith Cuckoo • Vickers Vimy |
|
Wodnosamoloty i łodzie latające | |
Fairey Campania • Felixtowe F.2A • Short 184 • Sopwith Baby |
|
Samoloty wielozadaniowe | Samoloty rozpoznawcze |
Avro 504 • Martinsyde G.100 • Sopwith 1½ Strutter • Sopwith Tabloid |
Bristol Scout • RAF BE.2 |
Konstrukcje prototypowe | |
Armstrong-Whitworth FK.10 • Kennedy Giant • Sopwith Bulldog |