Airco DH.9

Z Wikipedii

DH.9 (DH.9A)
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Airco
Typ	samolot bombowo-rozpoznawczy
Konstrukcja	dwupłatowiec o konstrukcji mieszanej
Załoga	2 (pilot i strzelec/obserwator)
Historia
Data oblotu	1917
Dane techniczne
Napęd	DH.9: 1 × B.H.P, rzędowy DH.9A: 1 × Wright Liberty 12, rzędowy
Moc	DH.9: 230 KM (169 kW) DH.9A: 400 KM (294 kW)
Wymiary
Rozpiętość	2,92 m; (13,90 m)
Długość	9,20 m; (9,30 m)
Wysokość	3,52 m; (3,45 m)
Masa
Własna	1040 kg; (1280 kg)
Startowa	1670 kg; (2120 kg)
Osiągi
Prędkość maksymalna	179 km/h; (192 km/h)
Prędkość wznoszenia	11 minut; (9 minut) na pułap 2000 m
Pułap	4710 m; (5100 m)
Zasięg	420 km; (450 km)
Długotrwałość lotu	4,5 godziny; (5,25 godziny)
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm, zsynchronizowany 2 × karabin maszynowy Lewis kal. 7,69 mm, sprzężone, ruchome na obrotnicy 210 kg (300 kg) bomb
Wyposażenie dodatkowe
radiostacja nadawczo-odbiorcza aparat fotograficzny
Użytkownicy
Wielka Brytania, Afganistan, Australia, Belgia, Grecja, Hiszpania, Holandia, Indie, Irlandia, Kanada, Łotwa, Nowa Zelandia, Peru, Polska, RPA, Rumunia, Stany Zjednoczone, Szwajcaria
Rzuty

Airco DH.9 – brytyjski samolot bombowy i rozpoznawczy. Zaprojektowany i zbudowany w 1917 roku w wytwórni lotniczej Aircraft Manufacturig Company (Airco).

Spis treści 1 Historia 2 Użycie bojowe samolotu 3 Użycie w lotnictwie polskim 4 Opis techniczny samolotu DH.9

[edytuj] Historia

W 1917 roku dowódca Królewskiego Korpusu Lotniczego (RFC) we Francji gen. mjr Hugh M. Trenchard oraz dyrektor generalny angielskiego lotnictwa wojskowego gen. mjr J. M. Salmond zwrócili się do wytwórni lotniczej Aircraft Manufacturing Company oraz do konstruktora tych zakładów Geoffreya de Havillanda z propozycją opracowania i budowy samolotu wielozadaniowego o lepszych osiągach niż dotychczas używany i produkowany w tej wytwórni samolot bombowy DH.4. Wytwórnia przyjęła zamówienie i rozpoczęła pracę nad nowym samolotem oznaczonym symbolem DH.9.

Sylwetka samolotu DH.9 niewiele różniła się od swojego poprzednika DH.4, lecz była lepiej opracowana pod względem aerodynamicznym i nowa maszyna była lżejsza. Wzmocniono konstrukcję komory płatów, zwiększono także powierzchnię nośną skrzydeł. Zmniejszono natomiast długość kadłuba poprzez zbliżenie do siebie kabin pilota i obserwatora, przez co widoczną różnicą w stosunku do DH.4 stała się kabina pilota przesunięta do tyłu. Do napędu samolotu DH.9 zastosowano silnik rzędowy B.H.P., który w przeciwieństwie do DH.4, nie był zakryty od góry. Dodano również jeden karabin maszynowy przez co wzrosła siła uzbrojenia obronnego samolotu.

Samolot DH.9 został oblatany 21 czerwca 1917 roku. Samolot spełniał wszystkie wymagania konstruktora, zawodził jednak zastosowany w nim silnik B.H.P. Podjęto więc próby z innymi silnikami m.in. FIAT A-12, Lion, Puma.

Jesienią 1917 roku dowództwo Królewskiego Korpusu Lotniczego (RFC) zamówiło w 15 wytwórniach lotniczych ponad 4000 samolotów DH.9. Do końca 1918 roku udało się wyprodukować 3204 samoloty tegp typu.

W 1918 roku przystąpiono również do produkcji udoskonalonej wersji samolotu oznaczonej symbolem DH.9A o większej rozpiętości i powierzchni nośnej płatów, lepszych osiągach i większym udźwigu bomb. Zastosowano w nim również lepszy i o większej mocy silnik rzędowy Wright Liberty 12, przy czym silnik otrzymał okapotowanie podobne jak w DH.4. Do zakończenia I wojny światowej wyprodukowano 885 samolotów tej wersji.

[edytuj] Użycie bojowe samolotu

Samoloty DH.9 w grudniu 1917 roku zostały wprowadzone na wyposażenie 103 dywizjonu RFC, a potem sukcesywnie do kolejnych dywizjonów RFC operujących na froncie zachodnim.

W akcji bojowej zostały użyte po raz pierwszy 9 marca 1918 roku we Francji. Dzięki silnemu uzbrojeniu obronnemu, zastosowaniu lotów grupowych w odpowiednim urzutowaniu, bez eskorty samolotów myśliwskich, małym stratom i sukcesom bojowym, samoloty DH.9 i DH.9A okazały się najlepszymi lekkimi samolotami bombowymi u schyłku I wojny światowej. Użytkowane były przede wszystkim w lotnictwie brytyjskim, m.in. do zwalczania niemieckich okrętów podwodnych u wybrzeża Anglii i Francji, stosowano je także w basenie Morza Śródziemnego, na froncie rosyjskim i na Środkowym Wschodzie. Używane były również w lotnictwie morskim Stanów Zjednoczonych, gdzie pod koniec wojny uruchomiono produkcję licencyjna tych samolotów. W 1918 roku w 18 samolotów DH.9 otrzymało również lotnictwo belgijskie.

Po zakończeniu I wojny światowej samoloty DH.9 i DH.9A oprócz lotnictwa brytyjskiego, gdzie stosowano je do końca lat dwudziestych, znajdowały się w lotnictwie 14 państw. Eksploatowano je niekiedy jeszcze w latach trzydziestych do celów treningowych, pasażerskich (przewóz 2 osób) i pocztowych.

Kopia DH.9A, zmodyfikowana przez Polikarpowa, była produkowana w ZSRR jako samolot rozpoznawczy R-1.

[edytuj] Użycie w lotnictwie polskim

W 1919 roku polskie lotnictwo wojskowe otrzymało 12 samolotów DH.9 jako dar od króla angielskiego Jerzego V. Samoloty te dostarczono do Polski na początku 1920 roku i przydzielono do eskadr wywiadowczych: 5. i 6. Stosowano je m.in. do celów rozpoznawczych w wojnie polsko-bolszewickiej. Cieszyły się one dobrą opinią. W polskich jednostkach lotniczych używane były do 1928 roku. Po ich wycofaniu 10 samolotów DH.9 sprzedano Łotwie.

[edytuj] Opis techniczny samolotu DH.9

Samolot DH.9 był dwumiejscowym samolotem rozpoznawczym i bombowym, dwupłatem o konstrukcji mieszanej. Podwozie klasyczne – stałe. Napęd – silnik rzędowy, śmigło dwułopatowe drewniane.