Thorstein Veblen
Z Wikipedii
Thorstein Veblen (ur. 30 lipca 1857, zm. 3 sierpnia 1929) – ekonomista i socjolog amerykański pochodzenia norweskiego.
Trudna i powikłana kariera akademicka Veblena zaczęła się dopiero w 1891 po objęciu stanowiska wykładowcy ekonomii na University of Chicago. Sławę i uznanie oraz ostre ataki polemistów przyniosła wydana w 1899 Teoria klasy próżniaczej (The Theory of the Leisure Class), podstawowe dzieło instytucjonalizmu. Doktryna ekonomiczna Veblena została wyłożona szerzej w Teorii działalności przedsiębiorczej (The Theory of Business Enterprise, 1904).
W późniejszych latach Veblen wykładał na Stanford University (1906-1909) i University of Missouri (1911-1918), aby w czasie I wojny światowej na krótko zatrudnić się w administracji do spraw wyżywienia. Wykładał także w latach 1918-1926 w nowo założonej New School for Social Research.
Ukazują się jego kolejne prace: Instynkt dobrej roboty (The Instinct of Workmanship, 1914), Imperialne Niemcy i rewolucja przemysłowa (Imperial Germany and the Industrial Revolution, 1915) oraz Własność wyobcowana i działalność przedsiębiorcza w ostatnim okresie: przypadek Ameryki (Absentee Ownership and Business Enterprise in Recent Times: The Case of America, 1923).
Veblen wyróżnił 4 stadia rozwoju kulturowego człowieka: erę dzikości, erę barbarzyństwa, stadium quasi-pokojowego rozwoju wytwórczości oraz fazę pokojowej organizacji wytwórczości. Twierdził, że klasa próżniacza jest najlepiej widoczna w najwyższych stadiach ery barbarzyństwa. Cechą klasy próżniaczej jest nieprodukcyjność oraz próżnowanie na pokaz (nieprodukcyjne użytkowanie czasu, świadczące o finansowych możliwościach danego człowieka). Klasa próżniacza wg Veblena dzięki swojej liczebności kształtuje i podtrzymuje nawyki w kwestii dobrego smaku i estetyki.
Był on również był pierwszym człowiekiem, który podjął się próby definiowania "czasu wolnego". Dla niego czas wolny oznacza całość czasu poza czasem pracy. Uważał on, że czas wolny który ma do dyspozycji decyduje o jego społecznym usytuowaniu, o przynależności do określonej klasy społecznej.
Dzielił też zawody na pieniężne (utrwalające cechy łupieżczego ducha), nieekonomiczne i produkcyjne.
