Truskawka
Z Wikipedii
Truskawka | |
Owoce truskawki |
|
Systematyka wg Reveala | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | różowce |
Rodzina | różowate |
Rodzaj | poziomka |
Gatunek | poziomka ananasowa |
Nazwa systematyczna | |
Fragaria ×ananassa Duchesne | |
Synonimy | |
F. grandiflora Ehrh., F. chiloensis × virginiana | |
Galeria zdjęć i grafik |
Poziomka truskawka (Fragaria ×ananassa Duchesne) - mieszaniec dwóch gatunków poziomki z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.). Ma wiele nazw zwyczajowych: poziomka ananasowa, poziomka wielkoowocowa, najczęściej jednak nazywana jest po prostu truskawką. Mieszaniec ten został uzyskany w Europie przez skrzyżowanie pochodzącej ze wschodniej Ameryki Północnej poziomki wirginijskiej (F. virginiana Duch.) z chilijską (F. chiloensis Ehrh.), którego dokonał Duchesne w 1712 roku. Uprawiana ze względu na smaczne owoce, wyjątkowo i przejściowo dziczeje (efemerofit).
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Bylina o wysokości 15-45 cm.
- Łodyga
- Krótka o małym przyroście na długość, ale mająca przyrost na grubość, tworząca rozłogi zwane "wąsami", za pomocą których rozprzestrzenia się i rozmnaża wegetatywnie.
- Liście
- Trójlistkowe, na górnej stronie nagie i lśniące.
- Kwiaty
- Obupłciowe, złożone z 5 białych płatków korony lub ich krotności oraz różnej liczby działek kielicha ułożonych w dwóch okółkach i kieliszka. Zewnętrzny okółek ma mniejsze działki, wewnętrzne są dłuższe i szersze. Po przekwitnieniu przylegają do owocu. Na wypukłym dnie kwiatowym znajduje się ok. 20 słupków i 20-30 pręcików. W czasie kwitnienia kwiatostan łukowato przygięty do ziemi.
- Owoce
- Po zapyleniu kwiatu rozrasta się dno kwiatowe, tworząc jadalny owoc zbiorowy będący jagodą pozorną. Na jej powierzchni zawiązują się liczne orzeszki, będące właściwymi owocami. Kolor orzeszków w zależności od odmiany, od kremowego poprzez czerwonawy do purpurowego. Niektóre kultywary mogą owocować kilka razy w roku.
[edytuj] Systematyka
- Pozycja w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne, klasa Rosopsida, rząd różowce, rodzina różowate, podrodzina różowe, plemię Fragarieae, podplemię Fragariinae, rodzaj poziomka. [1]
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina uprawna: uprawiana we wszystkich krajach klimatu umiarkowanego oraz w chłodniejszych rejonach podzwrotnikowych ze względu na smaczne owoce. Najwięksi producenci to Stany Zjednoczone, Polska, Japonia, Chiny. Rozmnażanie wegetatywne poprzez rozłogi
- Sztuka kulinarna
- Cenione substancje: antocyjany, witamina C, fosfor, żelazo, bromelina (dojrzałe owoce).
- Przetwarzana na: przetwory, herbatkę (liście). Z owoców można przyrządzać desery.
[edytuj] Odmiany uprawne
Wśród odmian uprawnych wyróżnia się:
- Odmiany owocujące kilka razy (powtarzające): 'Madam Poincaré', 'Maria', 'Everest', 'Promise'.
- Odmiany wczesne: 'Laxton's Utylity', 'Królowa Luiza', 'Senga Precosa', 'Sensation' (smak ananasa), 'Elsanta', 'Sonata'.
- Odmiany średniowczesne: 'Delicatesse', 'Dukat' (PL).
- Odmiany późne: 'Madame Moutot', 'Elista', 'Louis Gauthier' (ananasowa, powtarzająca).
[edytuj] Żywienie
Jedna szklanka (144 g) truskawek stanowi około 45 kalorii (188 kJ) i jest doskonałym źródłem witaminy C i flawonoidów[potrzebne źródło].
Składnik odżywczy | Jednostki | 1 szklanka, cała ------- 144 g |
---|---|---|
Wartości przybliżone | ||
Woda | g | 132 |
Energia | kcal | 43 |
Energia | kJ | 181 |
Białko | g | 0.88 |
Razem lipidów (tłuszczów) | g | 0.53 |
Węglowodany | g | 10.1 |
Włókna | g | 3.3 |
Popiół | g | 0.62 |
Minerały | ||
Wapń, Ca | mg | 20 |
Żelazo, Fe | mg | 0.55 |
Magnez, Mg | mg | 14 |
Fosfor, P | mg | 27 |
Potas, K | mg | 240 |
Sód, Na | mg | 1.44 |
Cynk, Zn | mg | 0.19 |
Miedź, Cu | mg | 0.07 |
Mangan, Mn | mg | 0.42 |
Selen, Se | µg | 1.01 |
Witaminy | ||
Witamina C, kwas askorbinowy | mg | 82 |
Tiamina | mg | 0.03 |
Ryboflawina | mg | 0.10 |
Niacyna | mg | 0.33 |
Kwas pantotenowy | mg | 0.49 |
Witamina B6 | mg | 0.09 |
Kwas foliowy | µg | 25 |
Witamina B12 | µg | 0 |
Witamina A, IU | IU | 39 |
Witamina A, RE | µg RE | 4.3 |
Witamina E | mg ATE | 0.20 |
Składnik odżywczy | Jednostki | 1 szklanka, cała ------- 144 g |
---|---|---|
Tłuszcze | ||
Kwasy tłuszczowe, nasycone | g | 0.03 |
16:0 | g | 0.02 |
18:0 | g | 0.006 |
Kwasy tłuszczowe, jednonienasycone | g | 0.075 |
16:1 | g | 0.001 |
18:1 | g | 0.073 |
Kwasy tłuszczowe, polinienasycone | g | 0.27 |
18:2 | g | 0.16 |
18:3 | g | 0.11 |
Cholesterol | mg | 0 |
Fitosterole | mg | 17 |
Aminokwasy | ||
Tryptofan | g | 0.01 |
Treonina | g | 0.027 |
Izoleucyna | g | 0.02 |
Leucyna | g | 0.045 |
Lizyna | g | 0.036 |
Metionina | g | 0.001 |
Cystyna | g | 0.007 |
Fenyloalanina | g | 0.026 |
Tyrozyna | g | 0.030 |
Walina | g | 0.026 |
Arginina | g | 0.037 |
Histydyna | g | 0.017 |
Alanina | g | 0.045 |
Kwas asparaginowy | g | 0.20 |
Kwas glutaminowy | g | 0.13 |
Glicyna | g | 0.035 |
Prolina | g | 0.027 |
Seryna | g | 0.033 |
Przypisy
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999. Systematyka gatunku wg systemu Reveala