Władysławowo
Z Wikipedii
Współrzędne: 54°50'02" N 18°18'56" E
Władysławowo | |||
|
|||
Województwo | pomorskie | ||
Powiat | pucki | ||
Gmina - rodzaj |
Władysławowo miejska |
||
Założono | XII wiek | ||
Prawa miejskie | 1963 | ||
Burmistrz | Adam Józef Drzeżdżon | ||
Powierzchnia | 38,41 km² | ||
Położenie | 54° 50'02'' N 18° 18'56'' E |
||
Liczba mieszkańców (2007) - liczba ludności - gęstość |
10 175 - miasto, 14 951 - gmina 389 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
58 | ||
Kod pocztowy | 84-120 | ||
Tablice rejestracyjne | GPU | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
6222911041 | ||
Urząd miejski3
ul. Gen. Hallera 1984-120 Władysławowo tel. 58 674-54-00; faks 58 674-07-63 (e-mail) |
|||
Strona internetowa miasta |
Władysławowo (do 1938 r. Wielka Wieś, kasz. Wiôlgô Wies, niem. Großendorf) - miasto i gmina portowa w województwie pomorskim, w powiecie puckim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa gdańskiego.
Według danych z 31 grudnia 2006, Władysławowo miało 10 175 mieszkańców, a cała gmina miała 14 941 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W XII i XIV wieku odnotowano miejscowość rybacką o nazwie Wielka Wieś (łac. Velaves, kaszb. Wiôlgô Wies) oraz wsie pomocnicze Cetniewo (kaszb. Cétniéwò) i Poczernino (kaszb. Pòczerznino). 11 lutego 1920 r. generał Józef Haller przybył do Wielkiej Wsi, gdzie odbył rejs kutrem po Bałtyku. Jeden z jego oficerów - ppłk. Henryk Bagiński postanowił kupić tu 20 ha ziemi, nadając nowej osadzie nazwę Hallerowo. Wiosną 1936 r. rozpoczęto budowę portu rybackiego, którego otwarcie nastąpiło 3 maja 1938 r. Na cześć króla Władysława IV port nazwano Władysławowem. 1 lipca 1952 roku połączono Wielką Wieś, Hallerowo i osadę przyportową w jednostkę administracyjną nazwaną gminą Władysławowo. Dwa lata później otrzymała ona status osiedla.
Władysławowo otrzymało prawa miejskie 30 czerwca 1963 r., zaś w 1973 - herb. Wtedy także do gminy Władysławowo przyłączono sołectwa: Chłapowo, Ostrowo, Karwia, Chłapowo, Tupadły, Chałupy oraz kąpielisko Jastrzębia Góra.
We Władysławowie ma swoją siedzibę pierwsza w historii kaszubskojęzyczna rozgłośnia radiowa - Radio Kaszëbë, działająca od grudnia 2004 r.
[edytuj] Sport i rekreacja
We Władysławowie Cetniewie znajduje się Ośrodek Przygotowań Olimpijskich. Ośrodek dysponuje kortami tenisowymi o nawierzchni ziemnej oraz kortem na hali, boiskami sportowymi, pływalnią, posiada wypożyczalnię sprzętu sportowego. W Cetniewie znajdują się również gabinety odnowy biologicznej.
Jeden z deptaków w mieście nosi nazwę Aleja Gwiazd Sportu, którą otwarto w 2000 roku. Znajdują się na niej gwiazdy z wypisanymi imionami i nazwiskami słynnych sportowców polskich i jednego zagranicznego. Aleja rozciąga się od ulicy Księdza Merkleina aż do zejścia nad morze. Latem każdego roku odbywają się uroczystości dodania nowych gwiazd, na które przybywają znani sportowcy Polski. Ostatnie odsłonięcie nowych gwiazd odbyło się 29 lipca 2007 roku.
Obecnie na Alei Gwiazd Sportu swoje gwiazdy posiadają:
- I edycja (2000): Feliks Stamm "Papa", Janusz Kusociński, Halina Konopacka, Maria Kwaśniewska, Irena Szewińska, Jerzy Kulej, Józef Grudzień, Waldemar Baszanowski, Kazimierz Górski, Władysław Komar, Tadeusz Ślusarski, Jacek Wszoła, Andrzej Supron
- II edycja (2001): Stanisław Marusarz "Dziadek", Kazimierz Deyna, Zbigniew Pietrzykowski, Waldemar Legień, Renata Mauer-Różańska, Robert Korzeniowski, Sobiesław Zasada, Waldemar Marszałek, Jerzy Makula, Tomasz Gollob
- III edycja (2002): Aleksy Antkiewicz, Leszek Drogosz, Kazimierz Paździor, Hubert Wagner, Ryszard Szurkowski, Dariusz Michalczewski "Tiger"
- IV edycja (2003): Zygmunt Chychła, Elżbieta Krzesińska, Zdzisław Krzyszkowiak, Jan Mulak, Ireneusz Paliński, Witold Woyda, Mateusz Kusznierewicz
- V edycja (2004): Janusz Sidło, Grzegorz Lato, Wojciech Fibak, Andrzej Grubba, Mariusz Czerkawski, Wacław Wieczorek
- VI edycja (2005): Sylwia Gruchała, Zbigniew Boniek, Edmund Hillary, Tadeusz Pagiński, Bronisław Malinowski, Zygmunt Smalcerz
- VII edycja (2006): Dorota Świeniewicz, Andrzej Niemczyk, Henryk Łasak, Jan Tomaszewski, Jan Szczepański, Grzegorz Kacała
- VIII edycja (2007): Witold Filus, Dorota Idzi, Janos Kevey, Tomasz Kucharski, Włodzimierz Lubański, Robert Sycz, Jerzy Szczakiel, Bogdan Wenta, Wojciech Zabłocki
[edytuj] Kościół parafialny
Ważniejsze fakty z historii kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP.
- Kamień węgielny pod pierwszą kaplicę położono 2 lipca 1930 roku.
- Dzięki ofiarnej pomocy Towarzystwa Przyjaciół Władysławowa (Hallerowa) oraz ks. Kazimierza Marklejna w ciągu 3 lat wzniesiono jednonawowy Kościół pw. św. Wojciecha w stylu neogotyckim, z czerwonej cegły.
- Po drugiej wojnie światowej administrację sprawują księża Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej.
- W dniu 7 lipca 1957 roku, gdy proboszczem był ks. Alojzy Piłat TChr, położono kamień węgielny pod rozbudowę starego kościoła, który pozostał jako prezbiterium. Nowy kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Boskiej Królowej Wychodźstwa Polskiego stanowi nawę główną.
- Kościół wraz z wnętrzem zaprojektowali architekci Szczepan Baum i Andrzej Kulesza, konstrukcja i nadzór budowy - Krzysztof Lipiński, kierownictwo budowy - Zygfryd Krukowski.
- Kościół zaprojektowano w stylu konstruktywistycznym, jednak formy architektoniczne odwołują się zarówno do symboliki chrześcijańskiej jak i marynistycznej.
- Głównym czynnikiem tworzącym klimat sakralny i modlitewny jest w prostym, białym i surowym wnętrzu; gra kolorowego, ruchomego światła, które również tworzyło nastrój katedr gotyckich.
- Budowla żelbetowa, oparta na żebrach nośnych belek, przykryta stropodachem z płyt żelbetowych prefabrykowanych. Realizacja bardzo prosta, szybka i tania przeprowadzona była systemem gospodarczym.
- Rozmiary nawy głównej: długość 38 m, szerokość 24 m, wysokość 20 m, wysokość sygnaturki 27 m.
- Boczne kaplice mają 12 m wysokości i 5,5 m szerokości. Witraże z kolorowego szkła sygnałowego w trójkątnych, żelbetowych, prefabrykowanych ramach według projektu S. Bauma i A. Bartkowskiej - Węgrzyn
- W dniu 17 września 1961 roku, za pontyfikatu papieża Jana XXIII, ordynariusz diecezji chełmińskiej ks. biskup Kazimierz Kowalski dokonał konsekracji kościoła.
- Witraże w prezbiterium wykonane w 1965 r. przez A. Kuleszę i Z. Krukowskiego obrazują pielgrzymkę do królestwa niebieskiego, Matkę Boską Różańcową, Opatrzność Bożą, Eucharystię i Drogę Krzyżową.
- Kościół 10 lutego 1987 roku został wpisany do rejestru kościołów zabytkowych. Decyzja o tym fakcie stwierdza: „Kościół we Władysławowie zasługuje na opiekę konserwatorską z uwagi na unikatowe w kraju rozwiązania konstrukcyjne oraz wzorcowe zharmonizowanie neogotyckiej kaplicy z modernistycznym korpusem nawowym. Całość swą formą przypominającą rozpięte żagle nawiązuje do morskiej tradycji”.
- Wieża – dzwonnica wg projektu architekta Szczepana Bauma i konstruktora Antoniego Gronka wybudowana w latach 1996/97 nawiązującą formą i materiałem do stylu kościoła. Wysokość całkowita 37,5 m, do tarasu widokowego 28 m.
[edytuj] Atrakcje turystyczne
- port morski - wybudowany w 1938 roku. Port we Władysławowie (położony nad otwartym morzem) jest jednym z najważniejszych portów rybackich na Bałtyku pod względem ilości wyładowywanej ryby, liczby obsługiwanych kutrów rybackich i wyposażenia. Oprócz wypełniania swych podstawowych funkcji (przetwórstwo ryb, fabryka lodu i mączki rybnej, stocznia remontowa) chętnie gości turystów. Od maja do października cumują jachty sportowe i żaglowce, które mogą zaopatrzyć się tu w paliwo, prowiant i wodę, dokonać niezbędnych napraw i remontów. W porcie znajduje się morskie przejście graniczne dla turystów udających się do portów skandynawskich, litewskich i łotewskich. W miesiącach letnich z portu pasażerskiego można wypłynąć statkiem w rejs po Bałtyku ("Kejb"). Port, a dokładnie zachodni falochron pełni rolę mola i jest ulubionym miejscem dla wędkarzy i spacerowiczów.
- plaża i kąpielisko - szerokość plaży sięga 200 m, w okresie letnim czynnych jest dwanaście kąpielisk strzeżonych. Na plaży znajduje się siedziba Radia Władek oraz zjeżdżalnia wodna. Dla żądnych mocnych wrażeń czekają wycieczki bananami po morzu.
- "Małe Morze" - camping przy Zatoce Puckiej.
- Hallerówka i muzeum przyrodnicze - muzeum generała Józefa Hallera znajduje się przy ulicy Morskiej. Jest to willa, w której niegdyś mieszkał generał oraz muzeum okazów przyrodniczych.
- Jarmark Morski przy ulicy Sportowej.
- Lunapark Sowiński - przeniesiony w 2006 roku za Urząd Miasta (ul. Gen Józefa Hallera); młyn widokowy, gokarty. Możliwość skorzystania z przejażdżki ciuchcią na trasie Władysławowo - Jastrzębia Góra.
- Dom Rybaka - na szczycie domu przy ulicy Gen. Hallera położony jest taras widokowy na wys. 65m, skąd można obejrzeć panoramę miasta i całej Mierzei Helskiej.
- Rezerwat przyrody Słone Łąki - położony w dzielnicy Szotland, nad Zatoką Pucką, u nasady Mierzei Helskiej obszar podmokłych łąk, tworzonych głównie przez tzw. halofity, tj. rośliny znoszące znaczne zasolenie podłoża. Źródłem zasolenia są tu słonawe wody Zatoki Puckiej. Do najcenniejszych gatunków flory występujących w rezerwacie należy jarnik solniskowy (jedyne współczesne stanowisko na Pomorzu Gdańskim), centuria nadbrzeżna (ściśle chroniona), ostrzew spłaszczony, ostrzew rudy i babka nadmorska (ściśle chroniona). Właściciele gruntów, znajdujących się w granicach obiektu powołali jednak Społeczny Komitet Obrony Praw Własności Nieruchomości Rezerwatu Przyrody "Słone Łąki", które dąży do całkowitej likwidacji rezerwatu, a przynajmniej do poważnego zmniejszenia jego powierzchni.
[edytuj] Podstawowe informacje
[edytuj] Struktura powierzchni
Według danych z roku 20026, Władysławowo ma obszar 38,41 km², w tym:
- użytki rolne: 54%
- użytki leśne: 18%
Miasto stanowi 6,68% powierzchni powiatu.
[edytuj] Podział administracyjny
- miasto znajduje się w ziemskim powiecie puckim w województwie pomorskim
- jest siedzibą gminy Władysławowo
- Miejscowości gminy: Chałupy, Jastrzębia Góra, Karwia, Ostrowo, Rozewie, Tupadły,Chłapowo, Władysławowo mapa gmin
- sąsiaduje z gminami: Jastarnia, Krokowa, Puck oraz z Morzem Bałtyckim
- główne dzielnice miasta to Śródmieście, Szotland, Cetniewo, Poczernino i Sosnowo
- miasto powstało z połączenia kąpieliska Hallerowo oraz Wielkiej Wsi
- główne ulice miasta to: Gen. J. Hallera, Aleja St. Żeromskiego, Niepodległości, Starowiejska i Gdańska
[edytuj] Ochrona przyrody
- Rezerwat przyrody Słone Łąki
- Lisi Jar
- Nadmorski Park Krajobrazowy
- Rezerwat przyrody Dolina Chłapowska
- Rezerwat przyrody Przylądek Rozewie
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
Miejscowości na Półwyspie Helskim
Hel • Jurata • Jastarnia • Syberia • Kuźnica • Chałupy
Miejscowości nad Zatoką Pucką
Władysławowo • Swarzewo • Puck • Rzucewo • Osłonino • Beka • Rewa • Mechelinki • Babie Doły • Oksywie
Przyroda Zatoki i Mierzei
Cypel Rewski • Cypel Rzucewski • Jama Kuźnicka • Nadmorski Park Krajobrazowy • Mechelińskie Łąki • rezerwat Beka • Słone Łąki • Helskie Wydmy • Dolina Chłapowska
Atrakcje historyczne i turystyczne
Rejon Umocniony Hel • Muzeum Obrony Wybrzeża • Skansen broni morskiej • Helskie Fokarium • Góra Lubek • Hallerówka • Góra Szwedów
Latarnie morskie
Jastarnia • Jastarnia Bór • Góra Szwedów • Hel
Cetniewo • Chałupy • Chłapowo • Jastrzębia Góra • Karwia • Ostrowo • Ostrowo-Pustki • Poczernino • Rozewie • Sosnowo • Szotland • Tupadły