Gostyń
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°52'45" N 17°00'45" E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gostyń to miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie gostyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Gostyń. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. leszczyńskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 20 694 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Struktura powierzchni
Według danych z 31 grudnia 20031, Gostyń ma obszar 10,79 km².
W tym:
- użytki rolne – 52%
- grunty orne – 41%
- sady – 1%
- łąki – 10%
- pastwiska – 0%
- lasy – 1%
Miasto stanowi 1% powierzchni powiatu i 8% powierzchni gminy oraz zajmuje pod względem obszaru 495. miejsce w kraju.
[edytuj] Demografia
Dane z 31 grudnia 20031:
Opis | Ogółem | % | Kobiety | % | Mężczyźni | % |
---|---|---|---|---|---|---|
populacja | 20 929 | 100 | 10 886 | 52 | 10 043 | 48 |
wiek przedprodukcyjny | 4 778 | 23 | 2 323 | 11 | 2 455 | 12 |
wiek produkcyjny | 13 260 | 63 | 6 640 | 32 | 6 620 | 31 |
wiek poprodukcyjny | 2 703 | 13 | 1 833 | 8 | 870 | 4 |
pracujących | 6 630 | 32 | 3 103 | 15 | 3 527 | 17 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
1939 | 990 | 913 |
Dane z 30 czerwca 20042:
Opis | Ogółem | % | Kobiety | % | Mężczyźni | % | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
populacja | 20 746 | ↓ | 100 | 10 798 | 52 | 9 948 | 48 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
1922 |
[edytuj] Historia
W latach 1793-1807 Gostyń należał do zaboru pruskiego, następnie do Księstwa Warszawskiego, a od 1815 do Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Prowincji Poznańskiej. Prusacy używali nazwy Gostyn. W 1887 utworzono powiat Gostyń (Landkreis Gostyn).
W 1939 aresztowano 15 Niemców, którzy zginęli lub zaginęli. Pod okupacją niemiecką w 1940 roku wprowadzono nazwę Gostingen. 12 członków Tajnej Organizacji Wojskowej Czarny Legion zostało osądzonych i straconych w Dreźnie [1].
[edytuj] Zabytki
- Kościół pw. św. Małgorzaty
Najstarszy zabytek Gostynia. Parafię wymieniono w 1310 r., dlatego uważa się, że kościół mógł istnieć już w XIII w. Początkowo był świątynią jednonawową w II poł. XV w. dobudowano nawy boczne oraz prezbiterium. W XVI w. – dobudowano: wieżę, kruchtę i kaplicę św. Anny. Obecnie jest trójnawowym, późnogotyckim kościołem. Dziedziniec przykościelny otoczony jest murem z bramą z XVIII w. W środku kościoła znajdują się: ołtarz główny pochodzi z 1640 r. z cennym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, dzieło szkoły flamandzkiej z ok. 1683 r., w prezbiterium stalle – po prawej późnogotyckie z 1514 r., po lewej późnorenesansowe z XVII w.
- Kościół pw. św. Ducha
Powstał 1907-1909 w stylu neorenesansowym jako świątynia protestancka. Po II wojnie światowej zaadaptowany na parafialny kościół rzymskokatolicki.
- Ratusz Miejski
Obecny kształt nadano mu w latach 1910-1912, wielokrotnie był przebudowywany. Na frontowej ścianie znajduje się tablica ku pamięci ofiar terroru hitlerowskiego z napisem "Stąd wyszli na szaniec śmierci, by nam dać zwycięstwo, bohaterowie nasi najdrożsi. 21.X.1939 r." Obecnie jest siedzibą władz gminnych.
- Siedziba Starostwa Powiatowego i Urzędu Miejskiego
Wybudowany w drugiej połowie XIX w. z przeznaczeniem na siedzibę starostwa. Wygląd obecny pochodzi z okresu przebudowy w latach 1910-1912. Ściany wykonane z nietynkowanych, czerwonych cegieł ceramicznych ozdobione są detalami tynkarskimi. W okresie dwudziestolecia międzywojennego budynek nie zmienił swej roli. Obecnie jest siedzibą władz powiatowych i gminnych.
- Liceum Ogólnokształcące
Budowę rozpoczęto w 1921 r. wg projektu Lucjana Michałowskiego z inicjatywy ks. Franciszka Olejniczaka, było pomnikiem – wotum wdzięczności za odzyskanie niepodległości w 1919 r. Wiele prac wykonano w czynie społecznym. Gimnazjum oddano w 1924 r. W czasie okupacji mieściły się w nim koszary. W 1945 r. eksplozja nagromadzonych materiałów wybuchowych zniszczyła budynek, który odbudowano po II wojnie światowej (również z inicjatywy ks. Olejniczaka). Obecnie znajduje się tu Zespół Szkół Ogólnokształcących, w którego skład wchodzą: liceum ogólnokształcące oraz liceum dla dorosłych.
- Strzelnica
Obecnie sala koncertowa Państwowej Szkoły Muzycznej I Stopnia.
[edytuj] Muzea
- Muzeum Regionalne w Gostyniu – mieści się na piętrze Biblioteki Publicznej. Działy etnograficzny i historyczny zawierają eksponaty dotyczące miasta i okolic.
- Prywatne Muzeum Automobilizmu Jana Pedy – muzeum mechanika samochodowego, uczestnika rajdów i miłośnika automobilizmu kolekcjonującego stare auta.
[edytuj] Znane osoby urodzone w Gostyniu
- Wojciech Długoraj (ok. 1550 - ok. 1619) - polski kompozytor i lutnista
- Andrzej Juskowiak - ur. 3 listopada 1970 roku w Gostyniu, piłkarz grający na pozycji napastnika, były reprezentant Polski.
- Wojciech Majchrzak - ur. 1969, polski aktor
[edytuj] Oświata
Przedszkola
- Przedszkole Miejskie nr 1, ul. Wrocławska 255;
- Przedszkole Miejskie nr 4, ul. Starogostyńska 9;
- Przedszkole Miejskie nr 5 im. Kubusia Puchatka, ul. Mostowa 9;
- Przedszkole Miejskie nr 7, ul. Mostowa 10;
- Przedszkole Niepubliczne "Słoneczko", ul. Cukrownicza;
- Przedszkole Niepubliczne Sióstr Służebniczek, ul. Jana Pawła II;
- Przedszkole Niepubliczne "Bajka", ul. Jana Pawła II 11.
Szkoły podstawowe
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Czarnego Legionu, ul. Stanisława Helsztyńskiego 8;
- Szkoła Podstawowa nr 2 im. gen. Tadeusza Kutrzeby, ul. Wrocławska 264;
- Szkoła Podstawowa nr 5 im. ks. Franciszka Olejniczaka, ul. Graniczna 1.
Gimnazja
- Gimnazjum nr 1, ul. Kościelna 4;
- Gimnazjum nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. Hutnika 3.
Szkoły ponadgimnazjalne
- Zespół Szkół Zawodowych im. Powstańców Wielkopolskich, ul. Tuwima 44;
- Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Ziemi Gostyńskiej, ul. Wrocławska 10.
[edytuj] Instytucje muzyczne i kulturalne
- Państwowa Szkoła Muzyczna I Stopnia im. Józefa Zeidlera
- Gostyński Ośrodek Kultury "Hutnik"
- Kino "Pod Kopułą"
[edytuj] Sport
- W Gostyniu działa klub piłkarski "MKS Kania Gostyń", w którego barwach grał między innymi: Andrzej Juskowiak, były reprezentant Polski.
- Stowarzyszenie SZEWA - Centrum Sportowe
Oraz inne kluby:
- TKKF Tęcza Gostyń - sekcja Karate Shotokan i Kulturystyki
- Klub Sportowy "START" - kręgle
- KKS Gostyń - klub kolarski
- Klub Strzelectwa Sportowego LOK "VIS"
- UKS Kania Gostyń - Uczniowski klub sportowy
- UKS Jedynka Gostyń
Ciekawostka:
- W Gostyniu znajduje się Tor Kartingowy Automobilklubu Leszczyńskiego, gdzie w sezonie letnim rozgrywane są zawody kartingowe na szczeblu krajowym - Mistrzostwa Polski. Jeździł na nim Robert Kubica[2].
[edytuj] Komunikacja
Ważne szlaki komunikacyjne:
- droga krajowa nr 12: Dorohusk - Lublin - Radom - Kalisz – Jarocin – Gostyń – Leszno – Głogów – Żagań - Olszyna
- droga wojewódzka nr DW434: Łubowo - Kostrzyn – Kórnik - Śrem - Dolsk - Gostyń – Rawicz
- linia kolejowa: Leszno – Gostyń – Jarocin
komunikacja miejska
Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Siedziba gminy: Gostyń
Wsie sołeckie: Bronisławki • Brzezie • Brzezie-Huby • Czachorowo • Czajkowo • Dalabuszki • Daleszyn • Dusina • Gaj • Gola • Kosowo • Krajewice • Kunowo • Malewo • Osowo • Ostrowo • Pijanowskie Huby • Siemowo • Sikorzyn • Skowronki • Stankowo • Stary Gostyń • Stężyca • Szczodrochowo • Tworzymirki • Witoldowo • Ziółkowo
Miejscowości niesołeckie: Aleksandrowo • Bogusławki • Klony • Markowo • Miranowo • Otówko • Płaczkowo • Poraj
Miasta: Borek Wielkopolski • Gostyń • Krobia • Pogorzela • Poniec
Gminy miejsko-wiejskie: Borek Wielkopolski • Gostyń • Krobia • Pogorzela • Poniec
Gminy wiejskie: Pępowo • Piaski
Miasta powiatowe:
Chodzież • Czarnków • Gniezno • Gostyń • Grodzisk Wielkopolski • Jarocin • Kalisz • Kępno • Koło • Konin • Kościan • Krotoszyn • Leszno • Międzychód • Nowy Tomyśl • Oborniki • Ostrów Wielkopolski • Ostrzeszów • Piła • Pleszew • Poznań • Rawicz • Słupca • Szamotuły • Śrem • Środa Wielkopolska • Turek • Wągrowiec • Wolsztyn • Września • Złotów
Miasta gminne:
Bojanowo • Borek Wielkopolski • Buk • Czempiń • Czerniejewo • Dąbie • Dobra • Dolsk • Golina • Gołańcz • Grabów nad Prosną • Jastrowie • Jutrosin • Kleczew • Kłecko • Kłodawa • Kobylin • Kostrzyn • Koźmin Wielkopolski • Kórnik • Krajenka • Krobia • Krzywiń • Krzyż Wielkopolski • Książ Wielkopolski • Luboń • Lwówek • Łobżenica • Margonin • Miejska Górka • Miłosław • Mikstat • Mosina • Murowana Goślina • Nowe Skalmierzyce • Nekla • Obrzycko • Odolanów • Okonek • Opalenica • Osieczna • Ostroróg • Pniewy • Pobiedziska • Pogorzela • Poniec • Przedecz • Puszczykowo • Pyzdry • Rakoniewice • Raszków • Rogoźno • Rydzyna • Rychwał • Sieraków • Skoki • Sompolno • Stawiszyn • Stęszew • Sulmierzyce • Swarzędz • Szamocin • Ślesin • Śmigiel • Trzcianka • Trzemeszno • Tuliszków • Ujście • Wieleń • Wielichowo • Wronki • Wyrzysk • Wysoka • Zagórów • Zbąszyń • Zduny • Żerków