Województwo wielkopolskie

Z Wikipedii

Województwo wielkopolskie

Herb

Flaga

Siedziba wojewody
Siedziba sejmiku

Poznań

Urząd Wojewódzki

Poznań,
al. Niepodległości 16/18

Wojewoda

Piotr Florek

Urząd Marszałkowski

Poznań,
al. Niepodległości 18

29 826,51 km²

3 378 500 mieszk.
(2007)

Gęstość zaludnienia

113,3 mieszk./km²

Urbanizacja

57,4%

Tablica rejestracyjna

TERYT: 30

Kod ISO: PL-WP

zobacz: szczegółowy podział administracyjny

powiaty	grodzkie	4
powiaty	ziemskie	31
gminy	miejskie	19
	miejsko-wiejskie	90
	wiejskie	117

Wielkopolski Urząd Wojewódzki

al. Niepodległości 16/18
61-713 Poznań
tel.: (61) 854-10-71, fax (0-61) 852-73-27

Oficjalna strona województwa wielkopolskiego

Ratusz w Poznaniu

Ratusz w Kaliszu

Ratusz w Koninie

Dom Staszica w Pile

Ratusz w Ostrowie Wielkopolskim

Gniezno

Leszno

Wieża ciśnień w Śremie

Kościół NSPJ w Turku

Zamek w Kórniku

Ratusz w Złotowie nocą

Ratusz w Dolsku, najmniejszym mieście województwa

Ruiny zamku w Kole

Pomnik byłego niemieckiego obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem

Województwo wielkopolskie - województwo w środkowo-zachodniej Polsce, utworzone w 1999, na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Południowowielkopolskiej, w dorzeczu Warty.

Województwo wielkopolskie zajmuje drugie miejsce w kraju pod względem powierzchni i trzecie pod względem liczby ludności.

Spis treści

1 Historia
2 Geografia
3 Podział administracyjny
- 3.1 Powiaty grodzkie
- 3.2 Powiaty ziemskie
4 Warunki przyrodnicze
5 Surowce naturalne
6 Klimat
7 Ochrona przyrody
8 Transport
- 8.1 Transport drogowy
- 8.2 Transport lotniczy
9 Zobacz też
10 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Województwo wielkopolskie utworzono 1 stycznia 1999 z województw poprzedniego podziału administracyjnego:

poznańskiego (w całości)
konińskiego (oprócz gmin Uniejów, Grabów i Świnice Warckie)
pilskiego (oprócz gmin powiatu wałeckiego)
leszczyńskiego (oprócz gmin powiatów górowskiego i wschowskiego)
kaliskiego (oprócz gmin powiatów wieruszowskiego i oleśnickiego)
zielonogórskiego (tylko gminy Wolsztyn, Siedlec i Zbąszyń)
gorzowskiego (tylko gminy Międzychód i Miedzichowo)
bydgoskiego (tylko gmina Trzemeszno)

[edytuj] Geografia

[edytuj] Geografia historyczna

Województwa wielkopolskiego nie można jednoznacznie utożsamiać z historyczną Wielkopolską, gdyż nie należą do niego m.in.:

W skład województwa wchodzą natomiast m.in.:

[edytuj] Sąsiednie województwa

[edytuj] Stolica

Stolicą województwa wielkopolskiego jest Poznań, którego aglomerację zamieszkuje około 855 tys. mieszkańców (567.000 w Poznaniu i około 288.000 w powiecie poznańskim) – jeden z największych w Polsce ośrodków usługowych, przemysłowych, naukowych i kulturalnych.

[edytuj] Miasta

W województwie wielkopolskim jest 109 miast, w tym 4 miasta na prawach powiatu. Miasta zostały uszeregowane według liczby mieszkańców. Liczba ludności i powierzchnia wg. GUS z 31 grudnia 2005 roku. Podkreślone zostały miasta powiatowe a wytłuszczone miasta będące również powiatami grodzkimi.

Poznań – 567.882 (261,85 km²)
Kalisz – 108.841 (69,77 km²)
Konin – 80.838 (81,68 km²)
Piła – 75.144 (102,71 km²)
Ostrów Wielkopolski – 72.672 (42,39 km²)
Gniezno – 70.145 (40,89 km²)
Leszno – 63.970 (31,90 km²)
Turek – 32.230 (16,16 km²)
Śrem – 30.283 (12,38 km²)
Swarzędz – 29.766 (8,16 km²)
Krotoszyn – 29.362 (22,55 km²)
Września – 28.650 (12,73 km²)
Luboń – 26.655 (13,52 km²)
Jarocin – 25.856 (14,44 km²)
Wągrowiec – 24.574 (17,91 km²)
Kościan – 24.121 (8,75 km²)
Koło – 23.101 (13,85 km²)
Środa Wielkopolska – 21.640 (17,98 km²)
Rawicz – 21.336 (7,81 km²)
Gostyń – 20.643 (10,79 km²)
Chodzież – 19.716 (12,77 km²)
Szamotuły – 18.778 (10,11 km²)
Złotów – 18.451 (11,58 km²)
Oborniki – 17.895 (14,08 km²)
Pleszew – 17.824 (13,19 km²)
Trzcianka – 16.750 (18,25 km²)
Nowy Tomyśl – 15.255 (5,02 km²)
Kępno – 14.713 (7,70 km²)
Ostrzeszów – 14.580 (12,18 km²)
Słupca – 14.451 (10,31 km²)
Grodzisk Wielkopolski – 13.698 (18,09 km²)
Wolsztyn – 13.587 (4,78 km²)
Mosina – 12.166 (13,58 km²)
Wronki – 11.586 (5,81 km²)
Czarnków – 11.437 (9,70 km²)
Rogoźno – 11.226 (11,24 km²)
Międzychód – 10.930 (6,98 km²)
Murowana Goślina – 10.097 (7,18 km²)
Puszczykowo – 9.248 (16,65 km²)
Opalenica – 9.111 (6,42 km²)
Kostrzyn – 8.478 (8,03 km²)
Jastrowie – 8.423 (72,27 km²)
Pobiedziska – 8.271 (10,16 km²)
Witkowo – 7.906 (8,30 km²)
Trzemeszno – 7.800 (5,46 km²)
Pniewy – 7.425 (9,21 km²)
Zbąszyń – 7.315 (5,57 km²)
Kórnik – 6.907 (6,08 km²)
Kłodawa – 6.844 (4,32 km²)
Koźmin Wielkopolski – 6.710 (5,86 km²)
Krzyż Wielkopolski – 6.272 (5,83 km²)
Buk – 6.201 (2,96 km²)
Sieraków – 5.993 (14,10 km²)
Wieleń – 5.963 (4,32 km²)
Śmigiel – 5.439 (5,20 km²)
Stęszew – 5.315 (5,63 km²)
Wyrzysk – 5.227 (4,12 km²)
Czempiń – 5.109 (3,29 km²)
Nowe Skalmierzyce – 5.093 (1,59 km²)
Odolanów – 4.951 (4,76 km²)
Zduny – 4.505 (6,14 km²)
Ujście – 4.420 (5,78 km²)
Golina – 4.338 (3,57 km²)
Szamocin – 4.261 (4,67 km²)
Kleczew – 4.169 (6,68 km²)
Krobia – 4.008 (7,05 km²)
Skoki – 3.827 (11,20 km²)
Okonek – 3.825 (6,01 km²)
Sompolno – 3.702 (6,21 km²)
Krajenka – 3.634 (3,77 km²)
Miłosław – 3.587 (4,07 km²)
Tuliszków – 3.399 (7,04 km²)
Gołańcz – 3.341 (12,63 km²)
Rakoniewice – 3.231 (3,37 km²)
Nekla – 3.189 (19,79 km²)
Pyzdry – 3.184 (12,16 km²)
Łobżenica – 3.170 (3,25 km²)
Miejska Górka – 3.121 (3,09 km²)
Ślesin – 3.079 (7,18 km²)
Kobylin – 3.060 (4,92km²)
Bojanowo – 3.014 (2,34 km²)
Margonin – 2.952 (5,15 km²)
Lwówek – 2.941 (3,15 km²)
Zagórów – 2.925 (3,44 km²)
Poniec – 2.884 (3,54 km²)
Wysoka – 2.761 (4,82 km²)
Sulmierzyce – 2.759 (28,98 km²)
Książ Wielkopolski – 2.707 (1,96 km²)
Kłecko – 2.670 (9,61 km²)
Czerniejewo – 2.550 (10,20 km²)
Rydzyna – 2.542 (2,17 km²)
Borek Wielkopolski – 2.477 (6,16 km²)
Rychwał – 2.386 (9,69 km²)
Obrzycko – 2.172 (3,72 km²)
Dąbie – 2.101 (8,86 km²)
Żerków – 2.066 (2,03 km²)
Raszków – 2.054 (1,77 km²)
Osieczna – 2.012 (4,84 km²)
Ostroróg – 1.982 (1,26 km²)
Pogorzela – 1.971 (4,34 km²)
Grabów nad Prosną – 1.946 (2,58 km²)
Jutrosin – 1.863 (1,62 km²)
Mikstat – 1.844 (2,49 km²)
Przedecz – 1.779 (2,98 km²)
Wielichowo – 1.767 (1,24 km²)
Stawiszyn – 1.569 (0,99 km²)
Krzywiń – 1.538 (1,67 km²)
Dobra – 1.516 (1,84 km²)
Dolsk – 1.478 (6,02 km²)

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny województwa wielkopolskiego.

Ludność powiatów (12.11.2006)

[edytuj] Powiaty grodzkie

Kalisz – 110 039
Konin – 80 266
Leszno – 63 787
Poznań – 570 778

[edytuj] Powiaty ziemskie

powiat chodzieski – 47 502
powiat czarnkowsko-trzcianecki – 87 781
powiat gnieźnieński – 141 436
powiat gostyński – 76 692
powiat grodziski – 49 797
powiat jarociński – 71 509
powiat kaliski – 81 143
powiat kępiński – 55 816
powiat kolski – 91 414
powiat koniński – 124 826
powiat kościański – 77 780
powiat krotoszyński – 77 876
powiat leszczyński – 50 137
powiat międzychodzki – 36 657
powiat nowotomyski – 71 997
powiat obornicki – 56 205
powiat ostrowski – 159 833
powiat ostrzeszowski – 54 945
powiat pilski – 137 507
powiat pleszewski – 62 686
powiat poznański – 280 763
powiat rawicki – 59 820
powiat słupecki – 60 011
powiat szamotulski – 85 451
powiat średzki – 54 777
powiat śremski – 59 266
powiat turecki – 85 208
powiat wągrowiecki – 68 449
powiat wolsztyński – 55 193
powiat wrzesiński – 74 768
powiat złotowski – 70 652

[edytuj] Warunki przyrodnicze

Pojezierze Wielkopolskie

Rzeźba terenu województwa wielkopolskiego, warunki geologiczne i glebowe zostały ukształtowane przez dwa zlodowacenia:

przez zlodowacenie bałtyckie w części północnej i środkowej, gdzie teren jest nizinny, występują licznie jeziora Pojezierza Pomorskiego, Poznańskiego i Gnieźnieńskiego,
przez zlodowacenie środkowopolskie w części południowej, gdzie występuje mniej urozmaicona rzeźba oraz brak jezior.

Najwyższym wzniesieniem Wielkopolski jest Kobyla Góra (284 m n.p.m.) w paśmie Wzgórz Ostrzeszowskich, najniżej położony obszar w dolinie Warty u ujścia Noteci (21 m n.p.m.) w północno-zachodniej części regionu. Przeważają gleby bielicowe i rdzawe stanowiące 60% powierzchni oraz płowe i brunatne - 20%, pozostałe to głównie gleby obszarów podmokłych (opadowo-glejowe, glejobielicowe, murszowo-torfowe, mady rzeczne).

Powierzchnię około 800 tys. ha zajmują lasy, co stanowi 25,8% powierzchni całkowitej regionu.

Na pojezierzach w części północnej i środkowej regionu występuje ok. 800 jezior, w tym 58% o powierzchni do 10 ha i 8% o powierzchni powyżej 100 ha. Największy zbiornik naturalny Wielkopolski to Jezioro Powidzkie (1036 ha) na Pojezierzu Gnieźnieńskim.

Region wielkopolski leży w obrębie dorzecza Odry, przy czym 88% jego powierzchni odwadnia system cieków dorzecza Warty, a pozostałe 12% jest odwadniane przez systemy cieków Baryczy, Krzyckiego Rowu i Obrzycy. Jakość wód rzecznych jest w większości pozaklasowa, ale ich stan ulega stopniowej poprawie.

[edytuj] Surowce naturalne

Kopalnia Węgla Brunatnego Konin

Kopalnia Soli Kłodawa

Głównymi mineralnymi surowcami energetycznymi Wielkopolski są węgiel brunatny, gaz ziemny, ropa naftowa i torf.

Złoża węgla brunatnego eksploatuje się w rejonie Konina, Turku i Koła (KWB "Konin" i KWB "Adamów"), są bazą dla przemysłu energetycznego (Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin opalanej węglem brunatnym produkuje ponad 10% krajowej energii elektrycznej). Znaczne są też ilości złóż torfu, oblicza się, że jest ich 886 tys. ha o średniej miąższości 1,5 m. Odkryto złoża tego surowca o znaczeniu leczniczym - borowiny w Błażejewie, Ławicy i Mechnaczu. Ponadto bardzo duże pokłady węgla brunatnego zostały odkryte w okolicach Kościana. Jednak nie są one obecnie ekspoatowane i prawdopodobnie ze względu na kosztowne przystosowanie tych terenów do budowy kopalni i konieczności przesiedlenia tysięcy ludzi nigdy nie będą.

Intensywnie eksploatuje się sól kamienną w rejonie Kłodawy (około 20% krajowej produkcji). W Wapnie eksploatuje się bogate złoża gipsu.

Na całym obszarze województwa wielkopolskiego występują znaczne złoża kruszyw, surowców ceramicznych i kredy jeziornej.

[edytuj] Klimat

Wielkopolska znajduje się pod wpływem oceanicznych mas powietrza co wpływa na łagodność klimatu. Im dalej na wschód tym bardziej zaznacza się kontynentalizm klimatu. Obszar znajduje się w wielkopolsko-śląskiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Średnia roczna temperatura wynosi ok. 8.2°C, ku północy spada do 7.6°C, a na krańcach południowych i zachodnich osiąga 8.5°C. Liczba dni w roku z pokrywą śnieżną dochodzi do 57 dni w Kaliszu.

Okres wegetacyjny należy do jednych z najdłuższych w Polsce. Na Nizinie Południowowielkopolskiej wynosi ok. 228 dni i na północ od Gniezna i Szamotuł zaczyna powoli spadać do 216 dni na krańcach północnych.

Opady wahają się od 500 do 550 mm. Jednak region zmaga się z deficytem opadów, zwłaszcza we wschodniej części województwa (okolice Słupcy, Kazimierza Biskupiego, Kleczewa) gdzie spada czasem zaledwie 450 mm opadów w roku, co grozi stepowieniem terenu. Przypuszczalnie jest to skutkiem wykarczowania lasów oraz eksploatacji kopalni węgla brunatnego. Liczba opadów wzrasta na północnych i południowych (Ostrów Wielkopolski, Ostrzeszów) krańcach Wielkopolski ponad 650 mm. Przeważają wiatry zachodnie.

[edytuj] Ochrona przyrody

Stan na rok 2005:

1 park narodowy (Wielkopolski Park Narodowy) oraz fragment Drawieńskiego Parku Narodowego
12 parków krajobrazowych w tym 3 transgraniczne o łącznej powierzchni 174 569,88 ha, są to: Park Lednicki, Sierakowski, Pszczewski, Przemęcki, Powidzki, Puszcza Zielonka, Rogaliński, Promno, Powidzki, im. gen. Dezyderego Chłapowskiego, Żerkowsko-Czeszewski, Nadwarciański, Dolina Baryczy.
96 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 5632 ha
32 obszary chronionego krajobrazu (906 289 ha),
88 użytków ekologicznych
48 obszarów wytypowanych do ochrony w Sieci Natura 2000
3601 pomników przyrody

Powierzchnia obszarów prawnie chronionych: 932,6 tys. ha (9,0% prawnie chronionej powierzchni kraju)
w tym obszary chronionego krajobrazu – 78,9% parki krajobrazowe – 18,5% parki narodowe – 0,9% rezerwaty przyrody – 0,6%

[edytuj] Transport

Autostrada A2 - węzeł "Krzesiny" (Poznań-Nowe Miasto)

Autostrada A2 w okolicach Koła

Stacja kolejowa w Ostrowie Wielkopolskim

Port lotniczy Poznań-Ławica

W Wielkopolsce krzyżuje się kilka szlaków komunikacyjnych. Przez Poznań i Konin przebiega trasa z Europy Zachodniej do Rosji. W kierunku południowym biegnie międzynarodowa trasa z Gdańska przez Poznań i Leszno do Pragi i dalej na południe Europy. Planowana jest tu budowa autostrady A2, która będzie biegła od granicy zachodniej przez Poznań i Warszawę do Moskwy.

Głównymi węzłami kolejowymi są tutaj: Poznań, Piła i Ostrów Wielkopolski. Pomiędzy Warszawą a Berlinem kursują pociągi EuroCity, które zapewniają szybkie połączenie komunikacyjne pomiędzy Poznaniem a Berlinem. Trasa ta została jako pierwsza w Polsce, dostosowana do do europejskiego systemu szybkich przewozów.

W Poznaniu znajduje sie także port lotniczy Poznań-Ławica. Lotnisko pod względem dynamiki przewozu pasażerów plasuje się na drugim miejscu w kraju.

Duże lotnisko powojskowe z długim betonowym pasem startowym znajduje się w Pile. Planowane jest tutaj stworzenie lotniska towarowego, a w przyszłości także pasażerskiego. W Michałkowie położonym ok. 5 km na północ od Ostrowa Wielkopolskiego znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Ostrowskiego. Lotnisko posiada krótki utwardzony pas oraz lądowisko trawiaste przez co mogą tam lądować tylko niewielkie samoloty. Małe samoloty mogą również lądować na lotnisku szybowcowym w Lesznie.