Alfabet niderlandzki
Z Wikipedii
.gif/180px-Dutch_alphabet_(1560).gif)
Alfabet niderlandzki – alfabet, oparty na alfabecie łacińskim, służący do zapisu języka niderlandzkiego. Składa się on z 27 (26) znaków:
A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, (IJ), Y, Z
E jest najczęściej występującą literą w niderlandzkich wyrazach. Najrzadziej używane są natomiast Q, X, i Y.
[edytuj] Nazwy liter
| Litera | Nazwa litery | Wymowa |
|---|---|---|
| A | /a/ | /a/ lub /ɑ/ |
| B | /be:/ | /b/ lub /p/ [1] |
| C | /se:/ | /k/ lub /s/ |
| D | /de:/ | /d/ lub /t/ [1] |
| E | /e:/ | /e/, /ɛ/ lub /ə/ |
| F | /ɛf/ | /f/ |
| G | /χe:/ |  : /χ/,  : /ʝ/ |
| H | /ɦa/ | /ɦ/ |
| I | /i/ | /i/, /ɪ/ lub /ə/ |
| J | /je:/ | /j/ |
| K | /ka/ | /k/ |
| L | /ɛɫ/ | l[2] lub /ɫ/[3] |
| M | /ɛm/ | /m/ |
| N | /ɛn/ | /n/ |
| O | /o:/ | /o/ lub /ɔ/ |
| P | /pe:/ | /p/ |
| Q[4] | /ky/ | /k/ |
| R | /ɛɹ/ | /r/[5] lub /ɹ/[3] (alofony) |
| S | /ɛs/ | /s/ |
| T | /te:/ | /t/ |
| U | /y/ | /y/ lub /ʏ/ |
| V | /ve:/ | /v/ |
| W | /ʋe:/ | : /ʋ/[6] lub /w/[7],  : /w/ |
| X[4] | /ɪks/ | /ks/ |
| Y[4] | /ɛɪ/[8] | /ɪ/, /i/, /ɛɪ/ lub /j/ |
| Z | /zɛt/ | /z/ |
[edytuj] Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 w języku niderlandzkim występuje zjawisko wzmocnienia wygłosu; na końcu sylaby B wymawia się zwykle jako P, a D jako T.
- ↑ Przed samogłoskami. Taka wymowa jest charakterystyczna dla flamandzkiego.
- ↑ 3,0 3,1 Przed spółgłoskami i na końcu wyrazu.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Litery Q, X and Y występują głównie w wyrazach będących zapożyczeniami, ale mogą się również pojawiać słowach i nazwiskach opartych na starszej pisowni. "Q" prawie zawsze poprzedza "U" (qu), gdyż prawie każde ze słów zawierających q zostało zapożyczone z języka francuskiego lub łaciny.
- ↑ Przed samogłoskami (w niektórych dialektach zawsze).
- ↑ Przed spółgłoskami.
- ↑ Na końcu słowa, co zdarza się bardzo rzadko, prawie zawsze poprzedzone przez u, tak jak w słowach typu "lauw" czy "nieuw".
- ↑ Jeśli alfabet jest wypowiadany jako całość, Y wymawia się jako /ɛɪ/. Mimo to, w języku potocznym i/lub gdy zachodzi potrzeba odróżnienia Y od IJ, nazywa się je "Griekse IJ", "Griekse Y" [1])(greckie Y), "i-grec", lub ypsilon.
[edytuj] Zobacz też
Alfabetyczne: Arabskie • Aramejskie • Braille'a • Cirth • Cyrylica • Dewanagari • Etiopskie • Fenickie • Głagolica • Gockie • Greckie • Gruzińskie • Hebrajskie • Łacińskie • Ormiańskie • Rowasz • Runiczne • Tengwar • Tifinagh
Sylabowe: Bopomofo • Czirokeskie • Dewanagari • Gurmukhi • Hangyl • Hiragana • Kanadyjskie • Katakana • Laotańskie • Sojombo • Tajskie • Tamilskie • Tybetańskie
Obrazkowe: Hieroglify • Pismo pierwotne
Chińskie: Pismo chińskie (tradycyjne i uproszczone) • Hancha • Kanji
Zobacz też: Alfabet • Systemy pisma CJK • Alfabet flagowy • Alfabet Morse'a
