Wiktor Thommée
Z Wikipedii
| Wiktor Thommée | |
|---|---|
| ' | |
 |
|
| Życie |  Generał dywizji [1] |
| Data urodzenia | 30 grudnia 1881 Święciany |
| Data śmierci | 12 września 1962 Warszawa |
| Kariera | |
| W służbie od | |
| Pełniona funkcja | dowódca Armii Łódź, GO Piotrków |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, obrona Modlina w wojnie obronnej 1939 r. |
| Odznaczenia | |
     |
|
Gen. dyw. Wiktor Thommée (ur. 30 grudnia 1881 w Święcianach, zm. 12 września 1962 w Warszawie) – polski dowódca wojskowy.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Urodził się w Święcianach na Wileńszczyźnie w rodzinie pochodzenia francuskiego[2], syn Edwarda i Józefy z Egertów. Tam też się kształcił oraz w Lidzie i Dyneburgu.
[edytuj] W armii rosyjskiej
W 1901 wstąpił do szkoły oficerskiej w Petersburgu, którą ukończył w 1904. Będąc podporucznikiem, otrzymał przydział do woroneskiego 124 Pułku Piechoty, z którym wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904–1905. Dwukrotnie ranny, przez dłuższy czas przebywał w szpitalu, po czym podjął studia w Wyższym Instytucie Handlowym w Charkowie, zaliczając pięć semestrów. W latach 1912–1914 był słuchaczem w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego w Petersburgu.
Od 17 lipca 1914 dowodził najpierw kompanią w 276 Pułku Piechoty, a następnie batalionem. W 1916 został mianowany adiutantem sztabu 48 Korpusu na Froncie Rumuńskim.
[edytuj] W polskich formacjach niepodległościowych
Od 25 września 1918 był na Kubaniu oficerem operacyjnym, a od 9 listopada – p.o. szefa sztabu Wojsk Polskich na Wschodzie. Następnie pełnił funkcję kwatermistrza, I oficera sztabu oraz p.o. szefa sztabu 4 Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez gen. Lucjana Żeligowskiego.
[edytuj] W Wojsku Polskim
Po powrocie do kraju z dywizją gen. Lucjana Żeligowskiego, przeformowanej na 10 Dywizję Piechoty, od czerwca 1919 był szefem sztabu tej dywizji. Od 22 sierpnia 1919 pełnił kolejno funkcje: szefa Oddziału III Sztabu Frontu Północno-Zachodniego, Frontu Mazowieckiego i 1 Armii. 17 czerwca 1920 objął dowodzenie 28 Pułkiem Strzelców Kaniowskich, a następnie 19 i 20 Brygadą Piechoty.
10 sierpnia 1921 objął funkcję szefa sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Brześć, a 20 października 1922 – I oficera sztabu Inspektoratu Armii nr III w Toruniu. W 1923 ukończył kurs informacyjny dla wyższych dowódców przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, a w 1924 – w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych. 15 sierpnia 1924 powierzono mu dowodzenie 15 Dywizją Piechoty w Bydgoszczy. W 1926 został skierowany do Francji na kurs wyższych dowódców, po powrocie do kraju objął zaś ponownie poprzednie stanowisko. W latach 1934-1938 był dowódcą Okręgu Korpusu nr VIII w Toruniu, po czym do 1 września 1939 dowodził Okręgiem Korpusu nr IV w Łodzi.
[edytuj] Wojna obronna 1939
1 września 1939 objął dowództwo Grupy Operacyjnej Piotrków, wchodzącej w skład Armii Łódź. 6 września GO Piotrków zmieniła nazwę na Grupa Operacyjna gen. Thomméego. 7 września gen. Thommée objął także dowodzenie nad oddziałami Armii Łódź znajdującymi się w rejonie Góry Kalwarii i Otwocka i skierował się ku Warszawie.
Po ciężkich walkach i nieudanej próbie przebicia się do Warszawy oddziały wkroczyły 13 września do Modlina, podejmując zadanie obrony Twierdzy. Od 18 września trwały ataki na Twierdzę Modlin. 29 września w związku z wyczerpaniem zapasów żywności, wody, lekarstw i amunicji gen. Thommée zdecydował się na kapitulację. Akt kapitulacji przewidywał, że wszyscy żołnierze nie będą traktowani jako jeńcy, lecz po złożeniu broni zostaną zwolnieni do domów, czego Niemcy nie dotrzymali i zwolnili żołnierzy dopiero w połowie lipca.
[edytuj] Niewola
Mimo honorowych warunków kapitulacji Modlina, 7 listopada 1939 został aresztowany przez Niemców. Przebywał w kilku obozach jenieckich, m.in.: Königstein, Hohenstein, Johannisbrunn, Murnau oraz w Dössel. Próbował ucieczki. Po wyzwoleniu przedostał się do Wielkiej Brytanii.
[edytuj] Po wyzwoleniu
Od kwietnia 1945 służył w Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, lecz bez przydziału. W styczniu 1947 powrócił do Polski, gdzie zamieszkał u rodziny w Toruniu. Formalnie został przyjęty do wojska i przeniesiony w stan spoczynku, lecz bez zaopatrzenia emerytalnego. Żył w nędzy w Gdyni, czasowo pracując jako dozorca domu. Dopiero po październiku 1956 uzyskał emeryturę i mieszkanie w Warszawie. Zmarł w 1962 w Warszawie, a w 1994 został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
[edytuj] Rodzina
Był żonaty z Niwą z domu Bemm, miał jedno dziecko.
[edytuj] Awanse
- 1904 – podporucznik
- 1907 – porucznik
- 1911 – podkapitan
- 1915 – kapitan
- 1916 – podpułkownik
- 1922 – pułkownik (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919
- 1 lipca 1923 – generał brygady
- 1 stycznia 1964 – generał dywizji (awansowany pośmiertnie)
[edytuj] Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Złoty Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- 4-krotnie Krzyż Walecznych
- Medal Niepodległości
- Złoty Krzyż Zasługi
