Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Architektura renesansu w Europie Środkowo-Wschodniej - Wikipedia, wolna encyklopedia

Architektura renesansu w Europie Środkowo-Wschodniej

Z Wikipedii

Historia architektury:
< Architektura gotycka
Architektura renesansu
Czas trwania: 1. poł. XV w.-2. poł. XVI w.
Zasięg: Europa Zachodnia i Środkowa
... w Anglii
... we Francji
... w Hiszpanii
... w Niderlandach
... w Niemczech
... w Polsce
... w Skandynawii
... we Włoszech
... w Europie Śr.-Wsch.
Architektura manieryzmu
Architektura barokowa >


Zamek Rakoczego - Sárospatak
Zamek Rakoczego - Sárospatak
Zamek Ambras
Zamek Ambras
Zamek Ambras - Sala Hiszpańska
Zamek Ambras - Sala Hiszpańska
Hradczany - letni pałacyk królowej Anny Jagiellonki
Hradczany - letni pałacyk królowej Anny Jagiellonki
Zamek w Litomyšlu
Zamek w Litomyšlu
Dziedziniec zameku Stockalper
Dziedziniec zameku Stockalper

Architektura renesansu dotarła na tereny Środkowej i Wschodniej Europy z Włoch w XVI wieku. Była to przede wszystkim architektura świecka a budowle sakralne jeszcze przez wiele lat wznoszono w stylu gotyckim. Nowe prądy w sztuce przynieśli mistrzowie często zapraszani na dwory przez możnowładców panujących w tej części Europy.

Spis treści

[edytuj] Węgry

Najwcześniej, bo już w 1490 r., pojawili się mistrzowie z Florencji na dworze węgierskiego króla, Macieja Korwina. Władca powierzył im przebudowę pałaców w Budzie i Wyszehradzie. W latach 1506 - 1507 r. biskup Tamás Bakócz w Ostyrzyhomiu (węg. Esztergom) ufundował kaplicę przeznaczoną na miejsce pochówku dostojników kościoła. Kaplica zachowana w Ostrzehomskiej bazylice uważana jest na najważniejszy zabytek okresu renesansu na Węgrzech. Najazd ziem węgierskich przez wojska tureckie a zwłaszcza przegrana bitwa pod Mohaczem w 1526 r. uniemożliwiło rozwój dopiero raczkującego renesansu na większości ziem. Tylko w Siedmiogrodzie i na obszarze pozostającym pod panowaniem dynastii habsburskiej renesans zdołał przetrwać. Na terenach zajętych przez Turcję większość budowli została zniszczona lub przebudowana. W Siedmiogrodzie, w Alba Iulia (Rumunia w XVI wieku został przebudowany pałac a do katedry św. Michała została dobudowana kaplica Lazoniusa (1512). W Sárospatak, przy średniowiecznych zabudowaniach klasztornych, Péter Perényi rozpoczął budowę wieży mieszkalnej, do niej dobudował wschodnie skrzydło (skrzydło Perényi). Kompleks zamkowy w XVII w. rozbudował György Rákóczi (zamek Rakoczego). Gotycki zamek w Hunedoara (Rumunia) został wzbogacony o renesansowe elementy (np. krużganki pałacowego dziedzińca).

[edytuj] Austria

Do graniczącej z Włochami Austrii renesans dotarł ze sporym opóźnieniem (w XVI wieku) i współistniał i ostatnią fazą gotyku. Architektura renesansowa stosowana była przede wszystkim w restaurowanych i przebudowywanych zamkach i pałacach (np. zamek Rosenberg w Zell am See, adaptowany w XX wieku na ratusz). Do najbardziej znanych zabytków tego okresu należą:

  • zamek Schallaburg, położony w odległości 5 km od Melk
  • zamek Ambras w Innsbrucku przebudowany w drugiej połowie XVI wieku przez arcyksięcia Ferdynanda II, władcy Tyrolu
  • ratusz i Landhauz w Graz
  • portal Salvatorkapelle w Wiedniu przy uliczce Salvatorgasse.

[edytuj] Czechy

Nowe prądy w sztuce dotarły do Czech z przede wszystkim Włoch przez Węgry. Wpływ wywarła także architektura niemiecka i niderlandzka poprzez Saksonię. Pierwsze zwiastuny renesansu pojawiły się w architekturze na ziemiach czeskich za panowania dynastii Jagiellonów (pod koniec XV wieku). Były to zazwyczaj detale architektoniczne występujące w budowlach późnogotyckich. Po wstąpieniu na czeski tron dynastii Habsburgów powstały budowle w bardziej czystym, renesansowym stylu. Druga połowa XVI wieku to stopniowe odchodzenie od wzorów włoskich i okres przenikania do architektury rodzimych tradycji. Jednym z pierwszych zabytków renesansu jest usytuowany w ogrodach zamkowych na Hradczanach letni pałacyk królowej Anny Jagiellonki - Belweder. Budowla powstała na zamówienie Ferdynanda I w latach 15341536. Zaprojektował ją włoski architekt Paolo della Stella a prace kontynuował Bonifác Wohlmut. Na Hradczanach znajduje się także pałac Schwarzenbergów. Rezydencja rodu Lobkowiczów powstała w połowie XVI wieku, wzorowano ją na architekturze toskańskiej. Inne zabytki z okresu renesansu:

  • zamki:
    • w Litomyšlu - zbudowany w latach 1568 - 1581, ozdobiony techniką sgraffito i dziedzińcem z arkadowymi krużgankami;
    • w Nelahozevsi, zbudowany w połowie XVI wieku w pobliżu Pragi należący do rodu Lobkowiczów o bogatej, sgraffitowej dekoracji, z salami o kasetonowych stropach;
    • w Pardubicach, przebudowany z gotyckiej twierdzy, z renesansowym dziedzińcem z XVI wieku, ozdobiony techniką sgraffito;
  • Telč - miasto na Morawach z renesansową zabudową wokół rynku i kompleksem zamkowym z połowy XVI wieku.

[edytuj] Szwajcaria

Na architekturę Szwajcarii wpłynęły przede wszystkim sąsiadujące z krajem Włochy. Na tereny zachodnie oddziaływała również sztuka francuska. W tym czasie powstały budowle świeckie i sakralne. Do znanych zabytków należą obiekty:

  • Lucerna - ratusz 1599 - 1606, przebudowa kościoła Hofkirche
  • Fryburg - ratusz (Hôtel de Ville), fontanna Samarytanina
  • Lugano - fasada romańskiej katedry San Lorenzo (św. Wawrzyńca) z początku XVI wieku
  • Sion - ratusz z połowy XVII wieku
  • Genewa - ratusz z XV wieku (Hôtel de Ville) z renesansowym dziedzińcem
  • Brig - barokowo-renesansowy zamek Stockalper (Stockalperschloss) z XVII wieku, wybudowany przez kupca Kaspara Jodoka von Stockalpera.

[edytuj] Rosja

W architekturze Księstwa Moskiewskiego, pod panowaniem Iwana III (koniec XV wieku) widoczne są elementy architektury państw zachodnich. Do Moskwy sprowadzono kilku włoskich architektów, którym powierzono prace związane z odbudową niektórych budowli Kremla. Z Bolonii przybył Aristotele Fioravanti. W pierwszej kolejności zapoznał się z rosyjską architekturą Nowogrodu, Suzdala i Włodzimierza. Wzorując się na Uspieńskim soborze Włodzimierza, dodając do niej renesansowe elementy, zaprojektował sobór Uspieński na Kremlu w Moskwie. Cerkiew odbudowana w latach 1475 - 1479 zachowuje tradycyjny układ: wnętrze podzielone na nawy sześcioma filarami i przykrytego pięcioma jednakowymi kopułami. Nad pozostałymi polami architekt umieścił sklepienia krzyżowe. Z podobnym poszanowaniem dla miejscowej tradycji postępowali inni mistrzowie sprowadzeni do Księstwa Moskiewskiego. Twórczość ich wywarła niewielki i krótkotrwały wpływ na architekturę rosyjską zaznaczając się przede wszystkim w zastosowanych detalach architektonicznych. Zabytki renesansu:

  • sobór Zwiastowania (Błagowieszczeński) – dzieło budowniczych z Pskowa w latach 14841489.
  • sobór Archanielski zbudowany w latach 15051508 przez Alevisio Novi z Lombardii. Cerkiew o tradycyjnym układzie bryły otrzymała elewacje, w których podział na pola zarysowany jest przy pomocy korynckich pilastrów a pola na wysokości sklepień wypełniają wachlarzowe dekoracje
  • Granowitaja Pałata – budynek o fasadzie ozdobionej boniowaniem w ostre diamenty (stąd nazwa) zbudowany przez Marco Ruffo i Pietro Solari w latach 1487 - 1491
  • dzwonnica Iwan Wielki, zaprojektowana przez Marco Bonno w 1508. Początkowo dwukondygnacyjna wieża została podwyższona na polecenie Borysa Godunowa w 1600 r. do 81,0 m, obecnie jest to najwyższa budowla Kremla.

[edytuj] Literatura:

  • Harald Busch, Bernd Lohse, Hans Weigert, Baukunst der Renaissance in Europa. Von Spätgotik bis zum Manierismus, Frankfurt nad Menem, 1960
  • Wilfried Koch, Style w architekturze, Warszawa 1996
  • Tadeusz Broniewski, Historia architektury dla wszystkich, Wydawnictwo Ossolineum, 1990 r.
  • David Watkin, Historia architektury zachodniej, Wydawnictwo Arkady 2006 r. ISBN 83-213-4178-0

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury, historia architektury

Sobór Uspieński
Sobór Uspieński
Sobór Błagowieszczeński
Sobór Błagowieszczeński
Sobór Archanielski
Sobór Archanielski
Granowitaja Pałata
Granowitaja Pałata
Dzwonnica Iwan Wielki
Dzwonnica Iwan Wielki

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury, historia architektury

Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com