Chyrów

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°32' N 22°51' E49.5333333 22.85 (Chyrów)

Chyrów

Herb Chyrowa

Państwo

Ukraina

Obwód

lwowski

Położenie

49° 32' N
22° 51' E

Ludność
• liczba ludności

4590

Położenie na mapie kraju

Chyrów

Strona internetowa miasta

Chyrów (ukr. Хирів) - miasto na Ukrainie w obwodzie lwowskin, nad rzeką Strwiąż, ok. 2 km na zachód od Felsztyna, 34 km od Przemyśla, do Stryja 100 km. Do 17 września 1939 w Polsce w powiecie dobromilskim województwa lwowskiego.

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki z roku 1374, własność Herbutów rycerzy przybyłych z Moraw, przywilejem księcią Władysława Opolczyka. Do roku 1772 ziemia przemyska, województwo ruskie. W roku 1528 uzyskał prawa miejskie. Łaciński kościół katolicki został erygowany w roku 1531 przez Andrzeja Tarło, po pożarze drewnianego kościoła w okresie III wojny północnej (prawdopodobnie był tu wówczas zbór kalwiński), wzniesiony ponownie w roku 1710 jako murowany, w roku 1867 był odnowiony. W okresie I Rzeczypospolitej własność Ossolińskich następnie Mniszchów. Przed I wojną światową należało do powiatu starosamborskiego w austriackiej prowincji Galicja, do roku 1772 województwo ruskie. W roku 1913 miasteczko liczyło 3400 mieszkańców, 1000 Polaków, ponad 2000 Żydów oraz pozostałych mieszkańców.

W okresie walk polsko-ukraińskich od 4 listopada 1918 r. na odcinku linii kolejowej Zagórz - Ustrzyki Dolne - Krościenko - Chyrów walczył polski pociąg pancerny Kozak, którego obsadę stanowiły zmilitaryzowane oddziały kolejarzy z Zagórza, broniący tego odcinka frontu. Pod Chyrowem walczył również z Ukraińcami 2 pułk strzelców podhalańskich dowodzony przez por. Karola Matzenauera.

Mieszkańcy okolicznych wsi za Chyrowem w stronę Krościenka zatrudnieni byli do roku 1939 w kopalniach i rafineriach ropy naftowej.

[edytuj] Collegium

Chyrów był w okresie II Rzeczypospolitej siedzibą renomowanego gimnazjum jezuickiego Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie mieszczącego się na terenie wsi Bąkowice. Ogromny czworoboczny budynek mógł pomieścić 600 uczniów. W pomieszczeniach Collegium mieściła się sala teatralna na 1000 osób, kaplica, jadalnia na 500 miejsc, muzeum przyrodnicze, w tym bogata kolekcja ptaków afrykańskich i azjatyckich fundacji hrabiów Dzieduszyckich. Absolwentami tego gimnazjum utworzonego w okresie Austro-Węgier w roku 1883 byli m.in. polscy politycy, wojskowi, artyści i ekonomiści m.in. Eugeniusz Kwiatkowski, Adam Styka, Kazimierz Junosza-Stępowski , Jerzy Kirchmayer, pierwszy biskup gdański Edward O'Rourke, Aleksander Birkenmajer, Mieczysław Orłowicz, Kamil Giżycki. Jezuicka biblioteka kolegiacka była wówczas jedną z największych w całym województwie lwowskim licząc ponad 30 tys. woluminów.

Po upadku Polski od września 1939 Kolegium jezuickie było siedzibą garnizonu Armii Czerwonej. W roku 1941 biblioteka została całkowicie zniszczona , a całość zakładu naukowego zamieniona na więzienie niemieckie. Jezuici opuścili Chyrów udając się najpierw do Krakowa, a następnie do Włoch. Po II wojnie światowej jezuicki konwikt i Collegium zostało zamienione na radzieckie koszary, a do 2004 koszary ukraińskie. 4 lutego 1996 przyklasztorna kaplica Collegium została wyświęcona jako greckokatolicka cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja.

[edytuj] Turystyka

Na obrzeżach miasta zachowały się do dnia dzisiejszego ruiny zamku Herburtów. Do Chyrowa przez Sanok prowadzi obecnie szlak Dobrego Wojaka Szwejka.

Przez Chyrów przebiegają historyczne połączenia kolejowe :

Zagórz – Krościenko – Chyrów (fragment Pierwszej Węgiersko-Galicyjskiej Kolei Żelaznej Łupków – Przemyśl, 1872)
Kolej Dniestrzańska Chyrów – Sambor – Stryj (1872). Przechodzi też tamtędy linia normalnotorowa łacząca Przemyśl z Zagórzem. Istnieje regularne połączenie kolejowe Zagórz-Chyrów dwa razy dziennie. W okresie PRL kursujący pociąg na tej linii żartobliwie nazywany był przemytnikiem.