Edward Czuruk
Z Wikipedii
Edward Stanisław Czuruk (ur. 13 października 1895) – pułkownik żandarmerii Wojska Polskiego.
Spis treści |
[edytuj] Działalność niepodległościowa
Od kwietnia 1915 razem z Ignacym Skoczeniem i Piotrem Guziorskim pełnił służbę w Komendzie Żandarmerii Polowej przy C.K. Komendzie II Brygady Legionów na terenie Besarabii. Był podoficerem. Obowiązki wykonywał konno. W połowie 1917 dowodził Posterunkiem Żandarmerii Polowej przy C.K. Komendzie II Brygady Legionów.
[edytuj] Służba w Wojsku Polskim
W czasie wojny z bolszewikami dowodził Plutonem Żandarmerii „Płock”. Odznaczył się w obronie tego miasta za co razem z rotmistrzem żandarmerii Czesławem Smoczyńskim odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. [1] Po zakończeniu wojny kontynuował służbę w 1 Dywizjonie Żandarmerii w Warszawie. W lipcu 1926 został dowódcą Plutonu Żandarmerii w składzie Kompanii Zamkowej. W październiku tego roku, po interwencji gen. bryg. Józefa Kordiana-Zamorskiego, dowodzony przez niego pododdział został wyłączony ze struktury kompanii, podporządkowany bezpośrednio szefowi Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP i przemianowany na „Zamkowy Pluton Żandarmerii”.
Z dniem 1 maja 1928 wyznaczony został na stanowisko dowódcy Oddziału Zamkowego [2] z pozostawieniem na ewidencji Kadry Oficerów Żandarmerii. W czerwcu 1934 przeniesiony został z Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP do Komendy Miasta Warszawa na stanowisko kierownika Referatu Bezpieczeństwa z równoczesnym, czasowym, powierzeniem obowiązków zastępcy komendanta miasta. [3] Na stanowisku zastępcy komendanta miasta pozostał do II wojny światowej. W czasie kampanii wrześniowej i po jej zakończeniu pozostawał w Warszawie.
W czasie okupacji prowadził działalność konspiracyjną w szeregach Armii Krajowej. Był oficerem Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego Komendy Głównej Armii Krajowej. Kierował Referatem ”Generalna Gubernia” kryptonim „Arkadiusz”. Po upadku powstania warszawskiego trafił do niewoli niemieckiej, do Oflagu II C Woldenberg. W styczniu 1945 został ewakuowany na zachód. 22 marca tego roku przybył do Oflagu VII A Murnau.
Po wyzwoleniu przeniesiony został do Włoch i wcielony do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Dowodził Żandarmerią Bazy II Korpusu Polskiego i 2 Warszawskiej Dywizji Pancernej. Po przeniesieniu II KP do Anglii i utworzeniu Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia dowodził Żandarmerią 4 Grupy Dywizyjnej. Po likwidacji Inspektoratu Żandarmerii PKPR (15 listopada 1948) kierował działalnością pozostałych pododdziałów żandarmerii. Służbę wojskową zakończył w marcu 1949 po czym został zdemobilizowany. Pozostał na emigracji. Był honorowym prezesem Zarządu Koła Oddziałowego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów Nr 106 „Żandarm” w Londynie.
W WP służbę pełnił również płk dypl. inż. Otton Czuruk.
[edytuj] Awanse:
- kapitan zweryfikowany ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 20 lokatę w korpusie oficerów żandarmerii)
- major 18 lutego 1928 ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 i 4 lokatą w korpusie oficerów żandarmerii
- podpułkownik
- pułkownik
[edytuj] Ordery i odznaczenia:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (za obronę Płocka w 1920)
- Krzyż Niepodległości (za służbę w Legionach Polskich)
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Krzyż Oficerski Orderu „Korony Rumunii”
[edytuj] Źródła:
- Rocznik Oficerski 1924, s. 960, 966.
- Rocznik Oficerski 1928, s. 672, 675.
- Rocznik Oficerski 1932, s. 288, 417.
- Jan Suliński, Żandarmeria Wojskowa w latach 1918-1947. Szkic organizacyjno-historyczny, Drukarnia Warszawskiego Okręgu Wojskowego, Warszawa 1994, s. 76, 77 i 475.
- Władysław Wierzbicki, Przyczynki do historii Żandarmerii odrodzonego Wojska Polskiego, Koło Oddziałowe Stowarzyszenia Polskich Kombatantów Nr 106 „Żandarm”, Londyn 1990, s. 13, 20, 69, 158-162.
- Tadeusz Wawrzyński, Oficerowie żandarmerii Kawalerowie Krzyża i Medalu Niepodległości, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej Nr 24 z 2001 r., s. 104.
- Elżbieta Szumiec-Zielińska, Kompania zamkowa, Przegląd Historyczno-Wojskowy Nr 2 (192) z 2002 r., ISNN 1640-6281, ss. 31- 48,
