Ekskluzywa

Z Wikipedii

Ekskluzywa (łac. exclusiva- "wykluczenie") - w Kościele katolickim procedura umożliwiająca zawetowanie wyniku konklawe i tym samym zablokowanie zwycięskiej kandydaturze drogi na tron papieski. Podstawę prawną ogłaszania ekskluzywy stanowiło Jus Exclusivæ ("prawo wykluczenia"). Nie wydaje się, aby było ono powiązane z średniowiecznym zwyczajem zatwierdzania wyboru papieża przez (przeważnie) cesarza bizantyjskiego bądź rzymsko-niemieckiego. Ekskluzywa stanowiła zwyczajowo uznawane przez Kościół prawo sprzeciwu katolickiego cesarza lub króla wobec werdyktu konklawe. Monarcha miał prawo wskazać jednorazowo jednego spośród kandydatów, który tym samym tracił szansę na zostanie papieżem. Władca osobiście nie brał udziału w konklawe, więc cesarskie weto mógł zgłosić tylko wyznaczony przez niego kardynał. Po raz ostatni Jus Exclusivæ zostało zastosowane w 1903 r., gdy noszący tytuł Władcy Apostolskiego cesarz Austro-Węgier Franciszek Józef I za pośrednictwem kardynała Jana Puzyny zablokował kandydaturę mającego większość głosów elektorów kard. Mariano Rampolli. W wyniku tego nowym papieżem został kardynał Giuseppe Sarto, który jako Pius X już w 1904r. zniósł Jus Exclusivæ. W wydanej przez niego konstytucji Commisium nobis stosowanie eksluzywy przy wyborze papieża zostało zakazane pod karą ekskomuniki.

[edytuj] Przypadki zastosowania Jus Exclusivæ

Konklawe	Cel eksluzywy	Wnoszący eksluzywę
Konklawe 1644	kardynał Giulio Cesare Sacchetti	Filip IV Habsburg
Konklawe 1655	kardynał Giulio Cesare Sacchetii	Filip IV Habsburg
Konklawe 1669-1670	kardynał Benedetto Odescalchi	Ludwik XIV
Konklawe 1700	kardynał Galeazzo Marescotti	Ludwik XIV
Konklawe 1721	kardynał Fabrizio Paolucci	Karol VI Habsburg
Konklawe 1721	kardynał Francesco Pignatelli	Filip V Burbon
Konklawe 1730	kardynał Giuseppe Renato Imperiali	Filip V Burbon
Konklawe 1740	kardynał Pier Marcellino Corradini	Filip V Burbon
Konklawe 1758	kardynał Carlo Alberto Guidobono Cavalchini	Ludwik XV
Konklawe 1799-1800	kardynałowie Carlo Bellisomi i Hyacinthe Sigismond Gerdil	Franciszek I
Konklawe 1823	kardynał Antonio Gabriele Severoli	Franciszek I
Konklawe 1830-1831	kardynał Giacomo Giustiniani	Ferdynand VII
Konklawe 1903	kardynał Mariano Rampolla	Franciszek Józef I