Wikipedysta:G-dam/prawo
Z Wikipedii
Prawo w Polskiej Wikipedii
Nauka prawa to w pierwszej kolejności nauka o obowiązujących przepisach prawnych, ale także o przysługujących jednostce uprawnieniach, wolnościach czy jej obowiązkach.
Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc w rozwijaniu portalu. Jeżeli chcesz edytować tę stronę przejdź tutaj
Artykuły warte przeczytania
Dozwolony użytek (ang. fair use) – w prawie własności intelektualnej - ograniczenie monopolu właściela praw autorskich lub patentowych polegające na zezwoleniu na korzystanie bez konieczności uzyskiwania jego zgody już rozpowszechnionego utworu pod ściśle określonymi warunkami i w ściśle określonych sytuacjach.
czytaj dalej ... »
Trybunał Konstytucyjny – organ sądownictwa konstytucyjnego w Polsce, znany także ustrojom innych państw. Jego podstawowym zadaniem jest kontrolowanie zgodności norm prawnych niższego rzędu (rangi ustawowej lub podustawowej) z normami prawnymi wyższego rzędu, przede wszystkim z Konstytucją i niektórymi umowami międzynarodowymi (tzw. "sąd nad prawem").
czytaj dalej ... »
Kontratyp – okoliczność wyłączająca karną bezprawność czynu. Zaistnienie kontratypu powoduje, że zachowanie wypełniające znamiona czynu zabronionego nie jest przestępstwem, tzn. działanie które w normalnych warunkach jest bezprawne, staje się prawnie dozwolone ze względu na zaistnienie określonych przesłanek. Konstrukcja i pojęcie kontratypu powstały w polskiej nauce prawa karnego, ich twórcą był Władysław Wolter.
czytaj dalej ... »
Prawo rzymskie - prawo starożytnego Rzymu, które rozwijało się od czasów prawa zwyczajowego, aż do kodyfikacji Justyniana I Wielkiego (VI wiek n.e.). Prawo rzymskie miało istotny wpływ na rozwój prawodawstwa europejskiego (tzw. recepcja prawa rzymskiego) w postaci prawa powszechnego (ius commune) w średniowieczu, pandektystykę (usus modernus pandectarum), która osiągnęła swoje apogeum w XIX wieku, a także na współczesną naukę, rozwijaną jako przedmiot uniwersytecki.
czytaj dalej ... »
Pojęcia prawnicze
acquis communautaire • ambasador • bezpodstawne wzbogacenie • czynność prawna • depozytariusz • domniemanie • dzierżawa • fikcja prawna • fundacja • groźba karalna • hipoteka • impeachment • indos • interwencja główna • kasacja • kodyfikacja • kontratyp • księga wieczysta • list żelazny • ławnik • mandat • nawiązka • niezawisłość sędziowska • norma prawna • obrona konieczna • osoba prawna • patent • pełnomocnictwo • posiadanie • przepis prawa • retroakcja • sąd • skarga kasacyjna • trójpodział władzy • vacatio legis • ustawa • wykładnia prawa • zażalenie • zdolność do czynności prawnych • źródła prawa
Gałęzie prawa
Prawo możemy dzielić z uwagi na wiele rozmaitych kryteriów. Do najbardziej popularnych należy podział ze względu na metodę regulacji. Przy tym podziale do głównych gałęzi prawa zaliczamy:
- prawo administracyjne reguluje stosunki między podmiotami w stosunku pionowym (wertykalnym), tj. wówczas gdy jeden z podmiotów może władczo kształtować sytuację prawną drugiego podmiotu (administracyjnoprawna metoda regulacji). Tak czyni organ administracji publicznej, gdy wydaje decyzję administracyjną, której musimy się podporządkować (oczywiście możemy próbowować ją kwestionować na drodze odwoławczej i kasacyjnej).
- prawo cywilne reguluje stosunki między podmiotami prawa w relacji poziomej (horyzontalnej). Żaden z podmiotów pozostającym w stosunku prawnym nie jest władny narzucić swojej woli drugiej stronie (cywilnoprawna metoda regulacji). Typowym sposobem działania w sferze stosunków cywilno-prawnych jest zawieranie umów - aby umowa została zawarta każda ze stron musi wydać stosowane oświadczenie woli (swobodnie, bez przymusu).
- prawo karne jest zbiorem norm mających na celu eliminację zachowań aspołecznych najcięższej wagi poprzez zastosowanie sankcji karnej. (karnoprawna metoda regulacji).
- prawo konstytucyjne określa ustrojowe zasady funkcjonowania państwa, treść i sposoby gwarantowania praw obywatelskich, sposób tworzenia prawa, hierarchię źródeł prawa oraz wzajemne relacje pomiędzy organami władzy publicznej.
- prawo międzynarodowe publiczne reguluje stosunki prawne pomiędzy państwami, organizacjami międzynarodowymi i innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Dominujące relacje w prawie międzynarodowym są relacjami poziomymi (horyzontalnymi). Co do zasady oznacza to, że żadne państwo nie może zostać zobowiązane bez swojej woli. Typowym instrumentem działania w prawie międzynarodowym jest zawieranie umów międzynarodowych.
Sentencja miesiąca
- Alterius contractu nemo obligatur
- umowa nie zobowiązuje osoby trzeciej
- Cogitationis poenam nemo patitur
- nikogo nie każe się za myśli
- Leges ab omnibus intellegi debent
- ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich
Artykuły do napisania
Tych artykułów nam bardzo brakuje:
aplikacja sądowa • dobrowolne poddanie się karze • doręczenie • fundusz pracy • hermeneutyka prawnicza • kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia • mianowanie • Naczelny Trybunał Administracyjny • obrót gospodarczy • obrót prawny • ochrona praw konsumenta • pełnomocnictwo procesowe • pełnomocnik procesowy • polityka kryminalna • prawa rzeczowe • Prawo o ustroju sądów powszechnych • prawo spółdzielcze • prewencja • sąd gospodarczy • sąd rejestrowy • samopomoc • szkodliwość społeczna czynu • typ przestępstwa • ustawowe znamiona przestępstwa • wartość przedmiotu sporu • zasada prawdy obiektywnej
Artykuły do rozszerzenia
Jeśli czujesz się na siłach pomóż rozszerzyć artykuły:
akcjonariusz • akt deklaratoryjny • akt konstytutywny • aplikacja adwokacka • Bill of Rights • falsus procurator • fałszerstwo • intercyza • jurysdykcja • kodeks pracy • Konwencja o prawach dziecka • Konwencja w sprawie niewolnictwa • organy ścigania • prawo karne materialne • prawo karne wojskowe • probacja • reprywatyzacja • swoboda świadczenia usług • swobodny przepływ kapitału • swobodny przepływ towarów • umowa poręczenia
