Helena Wolińska
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Helena Wolińska-Brus, właśc. w zależności od źródła Fajga Mindla Danielak lub Fajga Mindlak-Danielak (ur. 28 lutego 1919 w Warszawie) – polska prokurator żydowskiego pochodzenia oskarżająca w procesach politycznych okresu stalinizmu w Polsce, m.in. w sprawie gen. Emila Fieldorfa "Nila". Nazwisko Brus nosi po pierwszym i zarazem trzecim[1] mężu, profesorze ekonomii Włodzimierzu Brusie (drugim jej mężem w latach 1942-1956 był Franciszek Jóźwiak - członek Biura Politycznego KC PPR /PZPR 1948 - 1956; 1944-1949 komendant główny Milicji Obywatelskiej i równolegle od 1945 wiceminister bezpieczeństwa publicznego (MBP)). Od 1936 r. członek KZMP, przed wojną rozpoczęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i ukończyła je w 1948 r.
Spis treści |
[edytuj] Kariera w PRL, emigracja
W czasie II wojny światowej Wolińska uciekła z warszawskiego getta. Od 1 sierpnia 1942 do 31 lipca 1944 służyła w Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, kierowała biurem Sztabu Głównego AL. Od 1 sierpnia 1944 do 31 marca 1949 szefowa Wydziału Kadr w Komendzie Głównej Milicji Obywatelskiej. Od 1 kwietnia 1949 do dnia zwolnienia ze służby – 25 listopada 1954 r w LWP, m.in. w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej[2].
W roku 1949, w wieku 30 lat została podpułkownikiem, później zasiadała w komisji weryfikującej sędziów i prokuratorów wojskowych, w ramach fali czystek i represji w Wojsku Polskim związanych z nominacją marszałka Konstantego Rokossowskiego na ministra obrony narodowej. Przez trzy lata zaś była sekretarzem Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR w Naczelnej Prokuraturze Wojskowej. Doktor nauk prawnych na podstawie pracy "Przerwanie ciąży w świetle prawa karnego", ogłoszonej drukiem w 1962 r. Pracowała w Instytucie Nauk Społecznych przy KC PZPR, od 1957 była pracownikiem naukowym Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR, skąd zwolniono ją w 1968 r. w trakcie czystek antysemickich po Marcu 1968. Wkrótce potem Wolińska wraz z mężem, prof. Włodzimierzem Brusem, wyjechała z Polski. Na początku lat 70. osiadła w Wielkiej Brytanii, gdzie otrzymała obywatelstwo.
[edytuj] Postępowanie karne przeciw Helenie Wolińskiej po 1990 roku
Pełne osądzenie zbrodni stalinowskich stało się możliwe dopiero po przemianach 1989 roku, gdy w polskim prawie karnym zdefiniowano pojęcie przestępstwa zbrodni komunistycznej i ustalono zasady jego ścigania. W 1998 roku polskie Ministerstwo Sprawiedliwości wystosowało do władz brytyjskich wniosek o ekstradycję Wolińskiej, oskarżając ją o mord sądowy na gen. Armii Krajowej Emilu Fieldorfie ps. "Nil" (wydała nakaz aresztowania Fieldorfa i nadzorowała śledztwo). Wniosek ekstradycyjny został odrzucony przez Brytyjczyków w 2006 r. z uzasadnieniem, iż Wolińska otrzymała obywatelstwo brytyjskie, ponieważ w chwili wyjazdu władze PRL wydały tzw. dokument podróżny, stwierdzający, że nie jest obywatelką polską. Oskarżona stwierdziła, że przedstawione jej zarzuty mają charakter polityczny i antysemicki, zaś w Polsce nie może w konsekwencji oczekiwać sprawiedliwego sądu. Nie przyznaje się do zarzucanych jej czynów.
[edytuj] Aktualności
Wojskowe Biuro Emerytalne zaprzestało od stycznia 2006 wypłacania emerytury specjalnej (ok. 1 500 zł). Powołało się na formalne uchybienia popełnione przy jej przyznaniu – brak odpowiedniego stażu w LWP – nie 15 wymaganych lat a 14 lat, jeden miesiąc i 25 dni. W 2006 prezydent RP Lech Kaczyński pozbawił ją Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (przyznanego w 1945) i Krzyża Komandorskiego tego orderu (przyznanego w 1954). W roku 2007 prokurator IPN wystąpił z wnioskiem o wydanie europejskiego nakazu aresztowania (ENA) wobec przebywającej w Wielkiej Brytanii Heleny Wolińskiej[3][4]. 20 listopada 2007 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek prokuratora IPN wydał taki nakaz[5].
Helena Wolińska postanowienie polskiego sądu określiła w wywiadzie dla brytyjskiego The Guardian jako "cyrk". Do powyższego odniósł się Władysław Bartoszewski:
| Cytat: |
|
Podpis ppłk Wolińskiej figuruje na moim akcie oskarżenia czerwonym ołówkiem. Zatwierdzając akt oskarżenia wobec mnie wiedziała, że jestem współzałożycielem Żegoty (Rady Pomocy Żydom). Jestem przykładem, że tłumaczenia pewnych ludzi wokół Wolińskiej i jej samej, że trwa wokół niej jakaś antysemicka akcja, są bzdurą.
|
Według Władysława Bartoszewskiego obwinianie obecnego rządu o jakąś politycznie inspirowaną akcję przeciwko Wolińskiej nie ma sensu, ponieważ o jej ekstradycję w przeszłości zabiegały także poprzednie polskie rządy[6].
Przypisy
- ↑ Anna Applebaum, The Three Lives of Helena Brus, The Sunday Telegraph, 6 grudnia 1998, dostępne w Internecie, dostęp 2008-02-27, 00:21, October, 1998: Helena Brus is now living in Oxford, again with Wlodzimierz Brus. They met rather spectacularly in 1944, each having thought the other was dead, but remarried only in 1956, after she left the chief of police.
- ↑ 5. WOLIŃSKA Helena, ppłk. rez., szef Oddziału VII Naczelnej Prokuratury Wojskowej (październik 1950 - wrzesień 1953), członek Partii od 1942 r., do której obowiązków należało prowadzenie i nadzorowanie śledztwa w sprawach szczególnych - ponosi odpowiedzialność za następujące czyny i zaniedbania:
- stosowanie aresztu tymczasowego na nieuzasadniony wniosek MBP bez badania materiałów i dowodów zebranych wobec podejrzanych (np. sprawa Zenona Kliszko i wielu innych),
- masowe stosowanie „sankcji” z art. 7 MKK (szpiegostwo) mimo braku wszelkich dowodów, jakkolwiek artykuł ten decydował o właściwości organów ścigania i sądu,
- niereagowanie na fakty odwołania wymuszonych zeznań (wg relacji prokuratora kpt. Nowaka),
- niereagowanie na skargi o przestępczych metodach śledztwa (np. skarga I. Łyżwy oraz raport prokuratora Kopytkowskiego w październiku 1952 r. w sprawie torturowania Koryckiej),
- w dniu 9.01.1951 r. zastosowała przeciwko W. Brzobohatemu areszt tymczasowy, jako oskarżonemu z art. 86 KKWP, mimo że ukończył on już w dniu 20.12.1950 r. odbywanie kary za to samo przestępstwo i składając wnioski do NSW o przedłużenie tego aresztu, spowodowała bezprawne pozbawienie go wolności przez przeszło 2 lata, przy czym wiedziała, że został on sparaliżowany w więzieniu,
- w pracy NPW, będąc na wyższych stanowiskach urzędowych i pełniąc z wyboru przez 3 lata funkcję sekretarza POP PZPR, wprowadziła atmosferę strachu, była apodyktyczna, bezwzględna i ordynarna w obejściu, czym obniżała powagę piastowanego stanowiska i uchybiała godności osobistej towarzyszy pracy,
- stosowała niedopuszczalny nacisk na sąd w sposób b. brutalny (np. sprawa grupy „Świadków Jehowy” w Poznaniu, gdzie spowodowała zatrzymanie w areszcie kilku oskarżonych mimo uniewinnienia ich przez sąd),
- przyczyniała się do niesłusznego forsowania oskarżenia mimo oporów sądu (np. aktywny udział w zorganizowaniu konferencji w Zarządzie Sądownictwa Wojskowego w sprawie Gumowskiego i Rosochackiego po zwróceniu sprawy przez sąd do uzupełnienia śledztwa). Pełna ocena raportu Komisji Mazura (1957) wobec Heleny Wolińskiej.
- ↑ Będzie nakaz dla Wolińskiej. [1] - artykuł w Rzeczpospolitej
- ↑ IPN chce ściągnąć Helenę Wolińską [2] - artykuł w Rzeczpospolitej
- ↑ Wydano ENA wobec Heleny Wolińskiej
- ↑ Bartoszewski: Wolińska to nie kozioł ofiarny "JEJ PODPIS WIDNIEJE NA MOIM AKCIE OSKARŻENIA"
