Henryk Waniek

Z Wikipedii

Henryk Waniek ur. 1942 – śląski malarz, grafik, pisarz, publicysta, krytyk artystyczny i literacki.

Spis treści 1 Biogram 2 Twórczość artystyczna 2.1 Malarstwo 2.1.1 Wystawy 2.2 Literatura 2.2.1 Publikacje książkowe 2.3 Filmografia 3 Nagrody i wyróżnienia 4 Przynależność organizacyjna 5 Linki zewnętrzne 6 Przypisy 7 Źródła informacji

[edytuj] Biogram

Urodził się 4 marca 1942 w Oświęcimiu. Jest synem Jana i Ireny z domu Juszczak. Do Katowic przeniósł się z rodzicami w 1945 roku.

Po ukończeniu w 1955 r. Szkoły Podstawowej nr 4 w Katowicach, naukę kontynuował w V Liceum Ogólnokształcącym w Katowicach (1955-1957) oraz w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach gdzie też w roku 1962 zdał maturę. Po maturze pracował przez rok w Domu Książki w Katowicach. W roku 1964 rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Wydział Grafiki w Katowicach. W latach 1965-1966 był hospitantem na Wydziale Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Na studiach związał się z malarzami o orientacji fantastyczno-magicznej, Barbarą i Henrykiem "Fantazosem" Ziembickimi. Przystąpił także do utworzonej w 1967 grupy Oneiron zwanej też Ligą Spostrzeżeń Duchowych. ^[1] Członkowie tej grupy zwrócili się ku magii i alchemii, a także filozofii i religii Dalekiego Wschodu. Artyści próbowali penetrować i artystycznie wykorzystywać tzw. odmienne stany świadomości. W latach 60. i 70. odbywali regularne sesje, kręcili filmy, wydawali (w dwóch egzemplarzach) krążący po domach i pracowniach malarskich periodyk zatytułowany Nowe Bezpretensjonalne Pismo Święte w Obrazkach. Miał on formę teczki, do której H. Waniek z A. Urbanowiczem wkładali rękopisy, maszynopisy, rysunki, fotografie, nagrania.

W roku 1970 uzyskał dyplom z plakatu u prof. Tadeusza Grabowskiego oraz grafiki artystycznej u prof. Andrzeja Pietscha. Po studiach krótko pracował w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach jako nauczyciel sztuki oraz w Zakładzie Sztuki cieszyńskiej filii Uniwersytetu Śląskiego (1976-1978) w charakterze wykładowcy.

W roku 1976 był stypendystą Rządu Włoskiego na pobyt we Florencji, natomiast w l. 1976-1977 otrzymał stypendium Fundacji Kościuszkowskiej (The Kosciuszko Foundation) w Nowym Jorku.

Żoną artysty jest od 6 maja 1972 r. Joanna Pasiud. Mają syna Michała (ur. 1978) i córkę Laurę (ur. 1985). Od 1980 r. mieszka i tworzy w Brwinowie pod Warszawą.

Henryk Waniek jest malarzem surrealistą. Realizuje swoje wizje w tradycyjnym malarstwie olejnym, zajmuje się również rysowaniem, grafiką wydawniczą i plakatem oraz sporadycznie scenografią do sztuk teatralnych.

Prace śląskiego artysty eksponowane były na ponad 100 wystawach zbiorowych; jest również autorem ponad 100 wystaw indywidualnych.

Henryk Waniek jest także pisarzem i znawcą historii, filozofii, religioznawstwa i literatury mistycznej. Jest twórcą kilku książek eseistycznych. Pisze drobne utwory literackie, uprawia krytykę artystyczną. Od 1971 roku publikuje w czasopismach kulturalnych i literackich. Jego twórczość pisarska jest odbiciem jego fascynacji i zainteresowań ezoterycznych i historiozoficznych związanych ze Śląskiem, wpisanych w skomplikowane dzieje tych ziem.

Za zasługi w działalności na rzecz Śląska oraz za osiągnięcia w pracy zawodowej i społecznej, 4 kwietnia 2005 r. odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

[edytuj] Twórczość artystyczna

[edytuj] Malarstwo

Henryk Waniek wypowiada się głównie w malarstwie olejnym i rysunku. W kręgu zainteresowań artysty są te same tematy. Komponuje on swoje symetryczne i koncentryczne obrazy z tradycyjnych atrybutów magii: okien, kielichów, drabin, diabłów, tęczy, spadających gwiazd. Jego prace są pełne są symboliki, alegorii i metafor. Prace artysty są niezwykle charakterystyczne, przez co rozpoznawalne. Odbiorca jego obrazów jest wprowadzany w nadrealny świat, po którym autor wiedzie go tropem historii, filozofii i alchemii.

[edytuj] Wystawy

Prace artysty od roku 1967 są praktycznie nieustannie prezentowane na wszystkich liczących się wystawach sztuki współczesnej, tak w kraju, jak i za granicą.

Wystawy indywidualne

Między innymi: wielokrotnie w Galerii Zapiecek w Warszawie, w Bratysławie, Katowicach, Krakowie oraz jednorazowo w Berlinie, Düsseldorfie, Bielsku-Białej, Jaworznie, Jeleniej Górze, Kielcach, Kłodzku, Lipsku, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Płocku, Poznaniu, Szczecinie, Toruniu, Wałbrzychu, Wrocławiu, Zamościu.

Udział w wystawach zbiorowych

Między innymi: wielokrotnie w Berlinie, Częstochowie, Jeleniej Górze, Katowicach, Szczecinie i Warszawie a także jednorazowo w Baltimore, Brukseli, Darmstadt, Dortmundzie, Dusseldorfie, Essen, Hamburgu, Kilonii, Kladnie, Kolonii, Krakowie, Londynie, Lyonie, Malmö, Menton, Monachium, Ostrawie, Paryżu, Santa Barbara, Sztokholmie, Trewirze, Toruniu, Wiedniu i Zakopanem,

---

Prace Henryka Wańka posiada w swoich zbiorach między innymi:

• Muzeum Narodowe w Krakowie
• Muzeum Narodowe w Warszawie
• Muzeum Narodowe w Poznaniu
• Muzeum Narodowe w Gdańsku
• Muzeum Narodowe w Szczecinie [1]
• Muzeum Narodowe w Kielcach [2]
• Muzeum Śląskie w Katowicach
• Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
• Muzeum Lubelskie w Lublinie
• Muzeum Okręgowe w Toruniu
• Muzeum w Wałbrzychu [3]
• Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy [4]
• Muzeum Ziemi Kłodzkiej
• Muzeum w Gliwicach
• Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze [5]
• Muzeum w Chorzowie [6]
• Muzeum miejskie w Siemianowicach Śląskich [7]
• Muzeum Miejskie w Zabrzu

• Landskrona Museum (Szwecja)
• Muzeum Polskie w Rapperswilu (Szwajcaria)
• Marble Gallery (Londyn)
• The Kosciusko Foundation, (Nowy Jork)

Dzieła artysty znajdują się także w publicznych i prywatnych kolekcjach w Polsce, Anglii, Belgii, Francji, Holandii, Japonii, Kanadzie, Niemczech, Szwecji, USA, Włoszech i innych krajach.

[edytuj] Literatura

Henryk Waniek podobnie jak w swoim malarstwie, również w literaturze wędruje razem z czytelnikiem po historii, filozofii, alchemii. Jego twórczość literacka, w szczególności eseje, pełna jest alegorii i metafor. Autor wciąż pyta, wątpi, porównuje, wraca do przeszłości. Artysta jest bardzo płodnym pisarzem, eseistą i krytykiem literackim. Od 1971 roku publikował w takich czasopismach literackich i kulturalnych jak:

”Dialog”, "Charaktery", "Literatura na Świecie", "Na Głos", ”Odra”, "Opcje", "Projekt", "Przegląd Polityczny", "Regiony", "Sycyna"^[2], „Śląsk”, ”Twórczość”, "Tygodnik Powszechny", „Więź” i ”Znak”. Swoje felietony zamieszczał również w ”Dzienniku Zachodnim” i ”Gazecie Wyborczej”.

Jest twórcą lub współtwórcą licznych katalogów wystaw artystycznych.

[edytuj] Publikacje książkowe

• Dziady berlińskie, Warszawa 1984 (drugi obieg), wyd. 2 popr., Wrocław 1999, ISBN 83-7023-702-9;
• Przestrzeń, Bydgoszcz 1988 (na prawach rękopisu);
• Hermes w Górach Śląskich, Wrocław 1994, wyd. 2, Wrocław 1996, ISBN 83-7023-362-7;
• Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca, Kraków 1996, ISBN 83-7006-405-1;
• Pitagoras na trawie, Warszawa 1997, ISBN 83-7057-41-0;
• Inny Hermes, Warszawa-Wrocław 2001, ISBN 8301136669;
• Martwa natura z niczym: szkice z lat 1990-2004, Kraków 2004, ISBN 83-240-0468-8;
• Finis Silesiae, Wrocław 2004, ISBN 83-7023-999-4;
• Wyprzedaż duchów, Wrocław 2007, ISBN 978-83-7384-648-7;
• Sprawa Hermesa, Kraków 2007, ISBN 978-83-08-04090-4.

[edytuj] Filmografia

• 1979 – zagrał samego siebie w filmie Antoniego Krauzego Podróż do Arabii (premiera: 19.05.1980);
• 1980 – autor scenografii do spektaklu telewizyjnego w reżyserii Janusza Kondratiuka Carmilla (premiera 13.11.1980 r.);
• 1988 – współpracował przy scenografii (obrazy) do filmu Antoniego Krauzego Dziewczynka z hotelu Excelsior (premiera: 19.12.1988);
• 1991 – współpracował przy scenografii (makiety) do filmu Andrzeja Kondratiuka Ene...due...like...fake... (premiera: 23.03.1993);
• 1991 – był współtwórcą scenografii do filmu Janusza Kondratiuka Głos (premiera (29.01.1992).

Henryk Waniek jest również bohaterem filmu dokumentalnego z 1988 r. Sztuka błądzenia, którego producentem, scenarzystą i reżyserem jest Andrzej Titkow, kompozytorem muzyki Stanisław Sojka, a realizatorem zdjęć Jacek Knopp.

[edytuj] Nagrody i wyróżnienia

.

Za swoje dzieła, artysta zarówno w kraju jak i za granicą otrzymał wiele nagród, między innymi:

• 1974 – Wyróżnienie na Festiwalu Współczesnego Malarstwa Polskiego, Szczecin;
• 1974 – Prix national na Biennale Internationale de Peinture, Cagnes-sur-Mer;
• 1975 – Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Malarskim im. Jana Spychalskiego, Poznań;
• 1981 – Nagroda Plakat Roku, Warszawa;
• 1982 – Nagroda Silver Hugo za plakat filmowy na International Film Festival, Chicago;
• 1995 – Nagroda Warszawskiej Premiery Literackiej – za książkę Hermes w Górach Śląskich;
• 1997 – Nagroda im. Andrzeja Kijowskiego – za książki: Hermes w Górach Śląskich, Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957 i Pitagoras na trawie;
• 1997 – Wyróżnienie Fundacji Kultury za książkę Pitagoras na trawie;
• 1999 – Nagroda Kulturalna Śląska Kraju Związkowego Dolnej Saksonii (Kulturpreis Schlesien des Landes Niedersachsen), Hannover – za książkę Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957;
• 2004 – Nominacja do Nagrody literackiej Nike za książkę Finis Silesiae;
• 2005 – Dolnośląska Nagroda Literacka LAUR – za książkę Finis Silesiae;
• 2005 – Nagroda miesięcznika ”Śląsk” "Śląski Orzeł" – za książkę Finis Silesiae;
• 2007 – Nagroda im. ks. Augustina Weltzla "Górnośląski Tacyt" – za książkę Finis Silesiae.

[edytuj] Przynależność organizacyjna

• Związek Polskich Artystów Plastyków – od 1970 r.
• Stowarzyszenie Pisarzy Polskich – od 1995 r.
• PEN Club – od 1995 r.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• http://gnosis.art.pl/galeria/galeria_henryk_waniek.htm
• http://www.zapiecek.com/galeria/2007/henryk_waniek.html
• http://free.art.pl/podkowa.magazyn/nr33/waniek.htm
• http://zakulisami.ovh.org/tsla/070216_henryk_waniek.html

Przypisy

[edytuj] Źródła informacji

Głównym źródłem informacji był sam artysta Henryk Waniek, a ponadto:

• Aleksandra Klich, Czy Śląska już nie ma?, "Tygodnik Powszechny" nr 24/2003 z 15 czerwca 2003 r.
• Tadeusz Sobolewski, Underground istniał w PRL-u, "Gazeta Wyborcza" z 1 stycznia 2004 r.