Historia nowożytna
Z Wikipedii
Historia nowożytna dzieje nowożytne – część dziejów obejmująca okres w dziejach świata od XV (często podaje się tu rok odkrycia Ameryki, przez Kolumba - 1492, lub wcześniejszą datę: 1453 – zdobycie Konstantynopola przez Turków) do 1918 roku).
Czasem rozróżnia się dzieje wczesnonowożytne (1492-1789) i późnonowożytne (1789-1918), między którymi granicę ma stanowić rewolucja francuska. Przyjmuje się zwykle, że od roku 1918 zaczyna się historia najnowsza, tzn. te dzieje, o których można jeszcze usłyszeć z pierwszej reki - od żyjących świadków wydarzeń.
Można też przyjąć, i często się tak czyni, zaczerpnięty z historii sztuki podział na:
- renesans – od XV do XVI wieku
- barok – od końca XVI wieku do początków XVIII wieku
- oświecenie – XVIII wiek
- romantyzm – pierwsza połowa XIX wieku
Marksiści, i nie tylko oni postulowali podział dziejów nowożytnych ze względu na przeważający w Europie wówczas system ekonomiczny:
- feudalizm - od późnego średniowiecza do XVII wieku
- kapitalizm - od XVII wieku do pojawienia się socjalizmu
Ekonomiści niemarksistowscy zwracają uwagę na stosowanie merkantylizmu i pokrewnego mu kameralizmu (XVII - pocz. XVIII w.), a następnie systemu wolnego rynku czy fizjokratyzmu (XVIII - XIX wiek).
Spis treści |
[edytuj] Ważne dla całego świata daty w historii nowożytnej:
[edytuj] XV wiek
- 1453 – zdobycie Konstantynopola przez Turków
- 1492 – odkrycie przez Krzysztofa Kolumba Ameryki
- 1494-1559 wojny włoskie
[edytuj] XVI wiek
- 1517 – reformacja Marcina Lutra
- 1525 – hołd pruski
- 1545 – 1563 – Sobór trydencki
- 1572 – noc św. Bartłomieja
[edytuj] XVII wiek
- 1618 – 1648 – wojna trzydziestoletnia
- 1621 – bitwa pod Chocimiem
- 1648 – zniesienie monarchii w Anglii przez Parlament Kadłubowy
- 1660 - restauracja monarchii w Anglii
- 1683 – odsiecz wiedeńska
[edytuj] XVIII wiek
- 1701 - 1714 wojna o sukcesję hiszpańską
- 1707 - Unia angielsko-szkocka
- 1740 - 1748 wojna o sukcesję austriacką
- 1748 - pokój w Akwizgranie (1748)
- 1755-1756 Odwrócenie przymierzy
- 1757-1763 - wojna siedmioletnia
- 1772, 1793 i 1795 – rozbiory Polski
- 1776 - deklaracja niepodległości i powstanie USA
- 1779 - wojna o sukcesję bawarską
- 1780 - rozruchy Gordona
- 1789 – rewolucja francuska
- 1791 – uchwalenie Konstytucji 3 Maja
- 1799 – zamach stanu we Francji (Napoleon zostaje Pierwszym Konsulem)
[edytuj] XIX wiek
- 1803 – sprzedaż Luizjany Stanom Zjednoczonym przez Francję
- 1804 – koronacja Napoleona I
- 1812 – napoleońska wyprawa na Rosję
- 1814-1815 kongres wiedeński
- 1830 rewolucja lipcowa
- 1830 Belgia niepodległa